- Właściwości lecznicze pieprzu białego
- Zastosowanie pieprzu białego w kuchni
- Biały pieprz: trochę historii
Obie przyprawy wytwarzane są z tej samej rośliny – Piper nigrum. Różnią się jednak smakiem i wartościami odżywczymi. Dzieje się tak ze względu na różne sposoby wytwarzania obu przypraw. Biała odmiana jest mniej ostra w smaku i ma delikatniejszy aromat. Mimo że pieprz biały mielony lub w formie ziarnistej jest powszechnie dostępny w sklepach, cieszy się u nas o wiele mniejszą popularnością od swojego czarnego „brata”.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Właściwości lecznicze pieprzu białego
Biały pieprz jest nieco uboższy pod względem wartości odżywczych niż jego czarna odmiana. Dzieje się tak ze względu na pozbawienie jagód pieprzowych skórki, w której znajduje się największe stężenie cennych dla zdrowia związków. Jego ziarna są jednak bogate w działające przeciwzapalnie antyoksydanty, które ułatwiają przyswajanie innych związków tego typu spożywanych w tym samym daniu. Aby wzmocnić ich działanie, zaleca się połączenie pieprzu białego i kurkumy. Do zdrowotnych związków tej odmiany należy również piperyna, która jednocześnie odpowiada za ostry smak przyprawy.
Stymuluje działanie enzymów żołądkowych i trzustkowych, dzięki czemu może przynosić ulgę przy biegunce, wymiotach i zatruciu pokarmowym. Dodatkową zaletą piperyny jest też działanie obniżające ciśnienie krwi i przynoszące ulgę w chorobach pochodzenia reumatycznego. Zawarta w pieprzu białym piperyna ma działanie antynowotworowe, szczególnie w obrębie przewodu pokarmowego.
Właściwości lecznicze białego pieprzu znane były już w starożytności. Był on (i nadal jest) chętnie wykorzystywany w medycynie ludowej takich rejonów świata jak Chiny, Indie i Indonezja. Medycyna chińska używa tej odmiany pieprzu do leczenia chorób gardła, stosuje go jako środek wykrztuśny i pomagający pozbyć się kataru. Ajurweda korzysta z jego leczniczych właściwości do walki z nadwagą i chorobami serca, używa go też do łagodzenia napadów mokrego kaszlu. W medycynie naturalnej Indonezji pieprz biały traktuje się jako lek na uczucie przemęczenia, ociężałość, bóle i sztywność stawów. Co ciekawe, jest tam wykorzystywany jako skuteczny sposób na malarię i cholerę.
Zastosowanie pieprzu białego w kuchni
Dla mieszkańców krajów wysoko rozwiniętych pieprz biały jest przede wszystkim łatwo dostępną i niedrogą przyprawą. Najwięcej produkuje się go w Indonezji, a najbardziej ekskluzywną jego odmianą jest Muntok, który znacznie różni się zapachem i smakiem od pieprzu białego sprzedawanego w supermarketach.
W Europie Muntok jest towarem niezwykle trudno dostępnym, chcąc go lepiej poznać, należy wybrać się do Chin lub Indonezji. Co ciekawe, chociaż w Polsce popularniejszy jest pieprz czarny, to już w krajach Azji częściej wykorzystywana pozostaje odmiana biała. Pieprz biały szczególnie ceni się w kuchni tajskiej, gdzie używany jest w formie drobno zmielonej nie tylko do dań, lecz także jako dodatek do prostych kanapek, sałatek, a nawet jogurtów. Z kolei Wietnamczycy wręcz kochają pieprz czarny ziarnisty – obficie dodają go do marynat, zup i sosów. To przyprawa obowiązkowa do dań mięsnych.
W kuchniach europejskich ceni się białą odmianę przyprawy za jej… niewidoczność. Używana jest jako zamiennik pieprzu czarnego, szczególnie w restauracjach, kiedy szef kuchni chce uniknąć w daniu „czarnych kropek”. Biały pieprz dodawany jest do purée, jasnych kremów, sosów i zup.
Zarówno kuchnie azjatyckie, jak i te europejskie łączy zasada używania czarnego pieprzu – dodaje się go do dań już po skończonym gotowaniu lub tuż przed końcem. W wyniku wystawiania tej przyprawy na długie działanie wysokiej temperatury powstaje gorzka nuta, która może zepsuć całe danie.
Biały pieprz: trochę historii
Ojczyzną pieprzu białego są Indie, gdzie był on używany jako środek kulinarny i leczniczy już w czasach starożytnych. W czasach kolonialnych traktowano go jako bardzo cenną, trudno dostępną przyprawę, którą sprowadzano statkami z dalekich stron świata. Używany był wyłącznie w luksusowych restauracjach i hotelach, dostępnych dla najwyższych warstw społecznych.
Dopiero po jakimś czasie zdobył poszczególne kraje Europy, początkowo cieszyły się nim wyłącznie Hiszpania, Holandia i Portugalia. W tych dwóch ostatnich państwach ziarna białego i czarnego pieprzu służyły jako waluta! Wielotygodniowe transporty morskie skrzyń z białym pieprzem były bardzo problematyczne ze względu na szybkie psucie się tej odmiany. Zanim więc wymyślono sposób na skuteczny transport tej przyprawy, setki jej kilogramów jako zepsuty odpad lądowało na dnie morza. Z tego względu o wiele częściej sięgano po pieprz czarny, a jego biała odmiana zyskała popularność nieco później.
Zobacz także:
- Niedocenione przyprawy. Szefowie kuchni o tych, które są szczególnie wartościowe
- Przyprawy, które zmieniły historię. Dlaczego pieprz był tak cenny w starożytności?
- Nie tylko cynamon, czyli jesienne przyprawy, które odmieniają potrawy
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: ROHE Creative Studio/Getty Images