Cząber – jakie ma właściwości i do czego go stosować?

cząber
Jak stosować cząber?
Źródło: EdwardSamuelCornwall/Getty Images
Cząber to zioło, które niegdyś stosowane było powszechnie w Europie. Dopiero handel zagraniczny spowodował, że na Stary Kontynent przywieziono egzotyczne przyprawy, takie jak czarny pieprz. Od tamtej pory popularność cząbru w kuchni zaczęła maleć, choć jego właściwości zdrowotne są nie do przecenienia.

Cząber ma wyraźny, pikantny smak i można wykorzystywać go m.in. do łagodnych dań, by dodać im ostrości, ale nie zabić smaku. Doskonale komponuje się jako dodatek do dań z roślinami strączkowymi, ponieważ neutralizuje wzdęcia. Wykorzystuje się go także do przyprawiania ziemniaków, ryb, serów, mięs, zup o mało wyrazistym smaku, zawiesistych sosów, tłustych dań, konserwowania ogórków, kapusty czy karczochów. Można stosować go zarówno w kuchni do poprawiania smaku potraw, jak i do przyrządzania leczniczych naparów czy zewnętrznych okładów.

Cząber górski, ogrodowy i inne rodzaje – wprowadzenie

Cząber pochodzi z rejonów basenu Morza Śródziemnego i Morza Czarnego, ale uprawiany jest także w innych rejonach na świecie, np. w Europie Środkowej, Azji Południowej i Zachodniej czy Ameryce Północnej. Istnieje około 30 gatunków cząbru, ale do najbardziej popularnych należą:

  • cząber górski – o pieprzowym smaku;
  • cząber ogrodowy – popularna, niezwykle aromatyczna odmiana cząbru;
  • cząber macierzankolistny – ma jasno purpurowe kwiaty i ostry zapach;
  • cząber dwukwiatowy – o cytrynowym aromacie;
  • cząber Douglasa – o miętowym aromacie.

Leczniczo wykorzystuje się to zioło już od czasów starożytnego Rzymu. Wówczas leczono nim choroby płuc, pęcherza i żołądka. W średniowieczu i renesansie zaczęto wykorzystywać go do łagodzenia bólów głowy oraz chorób układu pokarmowego, a także do walki z pasożytami jelit czy nawet jako remedium na kłopoty z pamięcią.

zioła

14719843_jak-zadbac-o-siebie-naturalnie_720P
Źródło: Dzień Dobry TVN
Jak zadbać o siebie naturalnie
Jak zadbać o siebie naturalnie
Naturalne sposoby na mocne włosy i paznokcie
Naturalne sposoby na mocne włosy i paznokcie
Lecznicze zioła prosto z Kaszub
Lecznicze zioła prosto z Kaszub
W tej chacie aż pachnie zdrowiem
W tej chacie aż pachnie zdrowiem

Cząber – właściwości zdrowotne

Cząber zawiera wiele składników o działaniu prozdrowotnym. Należą do nich:

  • tymol;
  • karwakrol;
  • monoterpeny monocykliczne (np. p-cymen i γ-terpinen, fenole, np. kwas rozmarynowy i kwas kawowy).

Dzięki temu cząber może być wykorzystywany zapobiegawczo oraz pomocniczo w leczeniu schorzeń i dolegliwości. Właściwości zdrowotne cząbru są następujące:

  • tonizuje układ pokarmowy;
  • jest silnym środkiem antyseptycznym i wykorzystuje się go jako składnik mieszanek odkażających;
  • łagodzi wymioty i biegunki;
  • działa wiatropędnie;
  • pomaga w łagodzeniu bólu gardła;
  • łagodzi objawy niestrawności i wzdęć;
  • wspiera walkę z zapaleniem przewodu pokarmowego;
  • w niektórych kulturach przypisuje mu się także właściwości zwiększające libido;
  • działa przeciwgrzybiczo, antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwwirusowo;
  • przynosi ulgę po ukąszeniach owadów;
  • łagodzi objawy stanów zapalnych skóry;
  • działa ściągająco na skórę, dlatego może zmniejszać jej przetłuszczanie się.

Cząber – przyprawa do dań, lecznicze napary i zewnętrzne okłady

Cząber można stosować zewnętrznie – w postaci okładów lub wewnętrznie – jako przyprawę do dań lub w postaci naparów.

Przepis na napar z cząbru:

  • łyżkę cząbru (w postaci świeżego lub suszonego zioła) zalej szklanką gorącej, wrzącej wody;
  • naczynie przykryj i odstaw na 25–30 minut, ale nie dłużej, ponieważ cenne składniki aktywne będą się ulatniać;
  • przecedź napar i wypij.

Taki napój możesz pić 2–3 razy dziennie w porcjach po 200 ml lub częściej – po 100 lub 150 ml 4 razy dziennie. Aby poprawić smak naparu, możesz dodać do niego miód, syrop klonowy, syrop z agawy lub syrop daktylowy. Ten sam napar możesz wykorzystywać także do przemywania skóry zmienionej chorobowo (grzybica) i różnego rodzaju ran. Możesz też płukać nim gardło 3–4 razy dziennie.

Ważne! Do stosowania zewnętrznego i płukania gardła wykorzystuj płyn bez dodatków słodzących.

Cząber – zastosowanie w kuchni

Cząber jest często stosowany w gotowych mieszankach przypraw do różnych dań, takich jak zapiekanki, ziemniaki czy mięsa. Doskonale pasuje do dań jajecznych, takich jak jajecznica, omlet czy gotowane jajka.

Ponadto cząber świetnie komponuje się także z fasolą, grochem czy soczewicą oraz zielonymi warzywami, które zyskują dzięki niemu pełny, głęboki smak. Nadaje się do przyprawiania młodych fasolek. Cząber z powodzeniem można wykorzystywać także do dań, które wymagają długiego gotowania, takich jak zupy czy gulasze, a także do nadzień i farszów z bułką tartą. Cząber nadaje smak zielonym warzywom.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości