W pułapce myślenia tunelowego. Jak nie dać się pokonać problemom? "W emocjach trudno się zdystansować"

Zamyślona kobieta
Jak wydostać się z pułapki myślenia tunelowego?
Źródło: dusanpetkovic/Getty Images
Problemy stanowią nieodłączny element codzienności każdego człowieka. Ich rozwiązywanie wymaga kreatywności i zdecydowanego działania, jednak w obliczu przeciwności losu wiele osób decyduje się pójść na skróty, ograniczając się do jednej strategii. To pokłosie myślenia tunelowego, które często idzie w parze z przewlekłym obniżeniem nastroju i innymi dolegliwościami natury psychicznej. Jak wyzwolić się z sideł mechanizmu, który znacząco utrudnia znalezienie wyjścia z trudnych sytuacji? W rozmowie z serwisem dziendobry.tvn.pl na to pytanie odpowiedziała psychoterapeutka Zuzanna Butryn.

Myślenie tunelowe - na czym polega?

Rozwiązywanie problemów to sztuka, którą większość z nas stara się opanować już od najmłodszych lat. Poszukiwanie wyjścia z życiowych opresji zwykle niesie za sobą konieczność przeanalizowania ewentualnych zysków i strat - taka strategia pozwala wziąć pod uwagę różne scenariusze, a co za tym idzie skutecznie uporać się z przeszkodami. Niestety w natłoku codziennych obowiązków nietrudno utracić zdolność do racjonalnej oceny sytuacji, a tym samym wpaść w pułapkę myślenia tunelowego, przez które każdy frasunek urasta do rangi poważnego dylematu. Towarzyszące temu mechanizmowi poczucie bezradności sprawia, że mnogość pomysłów na uporanie się z trudnościami ustępuje miejsca jednej, nierzadko skrajnej decyzji. Dla przykładu: konflikt w miejscu pracy staje się zachętą do zwolnienia, a kłótnia z partnerem kończy się zerwaniem.

Problemy natury psychologicznej

Michał Zaorski, iluzjonista
Źródło: Dzień Dobry TVN
Iluzja psychologiczna
Iluzja psychologiczna
Jak wyleczyć złamane serce?
Jak wyleczyć złamane serce?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Internet na ratunek psychologii
Internet na ratunek psychologii
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline

- Myślenie tunelowe jest ściśle związane ze schematem negatywizmu i dychotomią naszego myślenia. Nie ma tu miejsca na odcienie szarości, wszystko wydaje się czarno-białe. Choroba kojarzy się wyłącznie ze śmiercią, a chwilowe problemy finansowe przywodzą na myśl utratę wszystkiego. To rodzaj zniekształcenia poznawczego, które może mieć związek z temperamentem i osobowością, ale o wiele częściej wynika z naszych doświadczeń. Warto zastanowić się nad tym, czy w okresie dorastania nauczono nas odpowiednio reagować w sytuacjach kryzysowych. Niebagatelne znaczenie ma tutaj ukierunkowanie na działanie bądź emocje - zauważa Zuzanna Butryn, jednocześnie zwracając uwagę na fakt, że utratę umiejętności kreatywnego rozwiązywania problemów można też powiązać z dolegliwościami natury psychicznej.

- To może być sygnał, że coś się złego dzieje, zwłaszcza jeśli wcześniej poszukiwanie wyjścia z trudnych sytuacji nie sprawiało nam trudności. U podłoża zmian może leżeć obniżony nastrój, dystymia. Trzeba się temu przyglądać i zadać sobie pytanie, czy widzenie wszystkiego w czarnych barwach nie jest ściśle związane z naszymi emocjami. To pozwala uchronić się przed pogorszeniem samopoczucia - wyjaśnia doświadczona psychoterapeutka.

Jak przywrócić myśli na właściwe tory?

Problemy są nieodzowną częścią życia prywatnego i zawodowego. Nie da się ich uniknąć, dlatego warto pracować nad umiejętnością ich rozwiązywania. Bierna postawa i skłonność do pisania czarnych scenariuszy to ciężar, z którym można uporać się w gabinecie psychoterapeuty.

- Utrata sprawczości i skuteczności działania sprawia, że czujemy się jak łódka na wzburzonym morzu, do której nie mamy wioseł. W terapii pracujemy nad tym, żeby te wiosła odzyskać. Tutaj przydają się narzędzia z psychologii pozytywnej, pozwalające skupić się na naszych mocnych stronach, sile charakteru. Dzięki nim łatwiej jest zrozumieć, jak ważna jest umiejętność wzięcia odpowiedzialności za własny los - tłumaczy Zuzanna Butryn, wskazując jeden ze sposobów na oswojenie się z problemami dnia codziennego.

- Często zachęcam pacjentów do wykonania zadania, które określam mianem "trzech scenariuszy". Chodzi o to, by wziąć pod uwagę najlepszą, najgorszą i najbardziej prawdopodobną opcję. Jeśli rozpisujemy to sobie na kartce, stajemy się obserwatorem sytuacji, a co za tym idzie zaczynamy postrzegać ją racjonalnie i zyskujemy argumenty potwierdzające nasze założenia. Kiedy jesteśmy w emocjach, trudno nam się zdystansować. Przelanie myśli na papier może ułatwić nam podjęcie ważnej decyzji - przekonuje ekspertka. 

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości