W pracy nad swoim charakterem należy odróżnić te cechy, które są podatne na zmiany, oraz te, które trzeba zaakceptować. Jak poznać swoje dobre cechy i jak zmienić charakter? Podpowiadamy.
Co to jest charakter?
Charakter może być zdefiniowany jako właściwości, cechy człowieka, które wywołują różne postawy i zachowania. Psychologowie odróżniają charakter od osobowości i temperamentu. Osobowość to względnie trwałe tendencje w życiu człowieka, które kształtują się dosyć wcześnie, już w okresie dzieciństwa. Osobowość jest więc raczej stała i uwarunkowana genetycznie oraz środowiskowo, natomiast charakter to cechy, które są odzwierciedleniem doświadczeń życiowych. Temperament to jedna z części osobowości, która także ukształtowana jest genetycznie i biologicznie. Już u dzieci można zaobserwować różne rodzaje temperamentu (np. temperament choleryka lub flegmatyka), które wpływają na konkretne zachowania dzieci. Charakter wykazuje związki zarówno z osobowością, jak i z temperamentem, dlatego nie wszystkie cechy charakteru ulegają przemianom wraz z czasem.
Problemy natury psychologicznej
Współcześnie zagadnienie charakteru jest często pomijane w podręcznikach z psychologii, a badacze koncentrują się na teoriach osobowości i temperamentu. Jednak na początku XXI wieku, wraz z rozwojem psychologii pozytywnej, część badaczy zdecydowała się na podjęcie prób stworzenia typologii charakteru. W praktyce większość prób zakończyła się niepowodzeniem, ponieważ istnieje zbyt duża liczba cech i ich konfiguracji.
Jak poznać cechy swojego charakteru?
Przede wszystkim należy obserwować samego siebie, własne zachowania i reakcje. Nie wszystkie cechy własnego charakteru możemy poznać w sposób obiektywny, dlatego jeśli mamy wątpliwości, możemy zapytać osób najbliższych. Aby odpowiedzieć sobie na pytanie, jak zmienić swój charakter, musimy poznać swoje cechy. W Internecie można znaleźć wiele testów charakteru, które bazują na kwestionariuszach osobowości. W większości tego typu kwestionariuszy możemy poznać kilka swoich najważniejszych cech, np. ekstrawersję, neurotyzm, otwartość na doświadczenia, ugodowość, psychotyzm. W niektórych testach internetowych od razu możemy zrobić badanie swojego temperamentu. Aby dokładnie poznać i przeanalizować swój charakter, możemy zdecydować się na wizytę u psychologa i wypełnić odpowiednie testy, a następnie skonsultować wyniki ze specjalistą.
Wielka Piątka cech
Wielka Piątka to pięć najważniejszych cech osobowości oraz charakteru, które uwidaczniają się w zachowaniach i postawach każdej jednostki. Te cechy są stabilne, dlatego jest mała szansa, że uda się jej zmienić. Aby odpowiedzieć na pytanie, jak zmienić swój charakter, musimy wiedzieć, które cechy są stałe. Do cech stabilnych charakteru zaliczamy:
- introwersję (skierowanie do wewnątrz, na siebie) – ekstrawersję (koncentrację na ludziach, otwarcie na zewnątrz),
- potrzebę zmian – potrzebę stałości,
- myślenie konkretne – myślenie abstrakcyjne,
- emocjonalność silną, wahliwość uczuć – emocjonalność stabilną,
- potrzebę bliskości – potrzebę dystansu.
Zdaniem Costy i McCrae Wielka Piątka cech osobowości to:
- neurotyczność – stałość emocjonalna,
- ekstrawersja – introwersja,
- otwartość na doświadczenie,
- ugodowość,
- sumienność.
Powyższe cechy podlegają badaniom w kwestionariuszu NEO-PI-R lub NEO-FFI. Takie badanie wykonać może psycholog. Zdarza się także, że cechy osobowości są sprawdzane do niektórych zawodów lub w badaniach psychotechnicznych dla kierowców.
Jak zmienić swój charakter?
Zmiana charakteru bywa trudna, jednak zdarza się, że jest koniecznością. Przede wszystkim należy mieć silną wolę i być nastawionym optymistycznie do wszelkich zmian w życiu. Otaczające środowisko także może wpływać pozytywnie i motywująco na zmianę charakteru, dlatego należy otaczać się ludźmi, którzy nam imponują swoim zachowaniem i cechami. Jak zmienić charakter na lepszy? Zdecydowanie należy ułożyć listę cech do zmiany i małymi krokami dążyć do celu. Osoby o stałej psychice, które nie są labilne, są uznawane za bardziej wytrzymałe i chętne do ogólnych zmian. Dodatkowo, osoby które chcą zmienić pewne cechy swojego charakteru, powinny dokładnie słuchać informacji zwrotnych ze strony otoczenia, bez względu na to, czy opinie innych są prawdziwe, czy też nie. W takim razie, jak zmienić swój charakter? Należy pamiętać o tym, że charakter człowieka kształtuje się wraz z doświadczeniami życiowymi oraz zmieniającym się środowiskiem zewnętrznym. Dlatego możemy kształtować pewne cechy charakteru poprzez udział w zawodach sportowych, pomoc innym, zmianę pracy czy przebywanie w innym środowisku. Pamiętajmy o tym, że sporo cech charakteru można zmienić, a także kształtować swoje zachowania oraz postawy.
Zobacz także:
- Jak poprawić pracę naszego mózgu? "Ważne jest, by samemu stawiać sobie wyzwania"
- Jak działa na nas deadline? "Może nas troszeczkę wypalić albo osłabić"
- Gwiazdy o sposobach na chandrę. "Mówmy o tym, że będzie wspaniale"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Westend61/Getty Images