W tym roku nie pójdą "na groby". Jak przetrwać Wszystkich Świętych bez poczucia winy?

Groby
Jak przetrwać Wszystkich Świętych bez poczucia winy?
Źródło: Getty Images/Michal Kin/EyeEm
Dzień Wszystkich Świętych zwykle kojarzy się z wizytą na cmentarzu i spotkaniami w rodzinnym gronie. Żałoba czy tęsknota to jednak bardzo indywidualne uczucia – wiele osób wyłamuje się poza schemat i chce przeżywać ten dzień na swój sposób. Pozostaje jednak presja otoczenia i pytanie "co ludzie powiedzą"? O tym, czy istnieje jeden "dobry" sposób na przeżywanie 1 listopada opowiedziała nauczycielka akademicka i psychotraumatolożka, dr Marta Anna Sałapata.

Tradycja czy obowiązek? Odwiedzanie grobów 1 listopada

Wszystkich Świętych wielu z nas kojarzy się z wizytą na cmentarzu, jednak ta tradycja może okazać się szczególnie trudna dla tych, którzy ze śmiercią bliskich mierzyli się stosunkowo niedawno lub nadal ją przeżywają. Doktor Marta Anna Sałapata, terapeutka od lat specjalizująca się w tematyce żałoby, podkreśla, że poczucie straty to indywidualny proces, który trudno podporządkować uniwersalnym metodom.

Jak mówi, tradycja odwiedzania grobów bliskich to jeden z wielu rytuałów, który od zawsze miał za zadanie wspierać i chronić osoby po przeżyciu straty. Dziś ta potrzeba może ulegać zmianie, a nawet powodować u niektórych dyskomfort czy wręcz lęk. Nie jest to jednak powód do wstydu czy poczucia winy.

Wszystkich Świętych

Wszystkich Świętych - co warto wiedzieć o tym święcie?
Wszystkich Świętych - co warto wiedzieć o tym święcie?
Skuteczne sposoby na umycie nagrobka
Skuteczne sposoby na umycie nagrobka
Akcja "Znicz". Codziennie ok 5 tys. policjantów na ulicach
Akcja "Znicz". Codziennie ok 5 tys. policjantów na ulicach
Bukiety na groby naszych bliskich
Bukiety na groby naszych bliskich

Michalina, która kilka lat temu straciła ojca, przyznaje, że skoro mieszka za granicą, nie zamierza specjalnie wracać do kraju w listopadzie, by spełnić oczekiwania rodziny. Bardziej od tradycji woli przeżywać ten dzień sam na sam ze swoimi wspomnieniami o ukochanym tacie.

- Nie chcę chodzić na cmentarz. Nie lubię tłumów ani ścisku, denerwuje mnie głównie to plotkowanie nad grobami. Co roku udaję, że dzień 1 listopada jest zwyczajny. W urodziny Piotrka co roku zapalam świeczkę w jego pokoju, bo nie jestem w stanie inaczej – tłumaczy Hanna, której brat zginął w wypadku kilkanaście lat temu.

Spotkanie ze zmarłymi. "Chciałabym, żeby ona też czuła naszą obecność"

Choć 1 listopada bywa emocjonalnie trudny, dla wielu odwiedziny na cmentarzu nadal pełnią funkcję terapeutyczną. Stosowanie się do społecznych oczekiwań i realizowanie tradycji daje niektórym ukojenie i poczucie spełnionego obowiązku.

- Od śmierci mamy minęło niewiele czasu, więc każda wizyta na cmentarzu to odwiedziny "u niej" - tak to traktuję, bo bardzo mi jej brakuje. Mam poczucie, jakbym tam z mamą była. Chciałabym, żeby ona też czuła naszą obecność – mówi Monika.

Sara jako dziecko bardzo nie lubiła Wszystkich Świętych. Dopiero po śmierci ukochanej osoby zaczęła doceniać klimat listopadowego święta.

- Na chwilę wszystkie osoby się jednoczą w swojej stracie i bólu, a jednocześnie to światło z cmentarza daje taką siłę. Tego dnia widzę mojego dziadka. On cały czas na mnie patrzy. Nie ocenia, a daje mi wsparcie – twierdzi.

Annie Wszystkich Świętych od dzieciństwa kojarzy się przewrotnie, bo radośnie - z rodzinnymi spotkaniami, na których pełno było dzieci, a stół uginał się od sałatek i ciast.

- Nie ma właściwej, uniwersalnej metody radzenia sobie ze stratą, dlatego też nie należy oceniać ani krytykować tych, którzy radzą sobie odmiennie od ogólnie przyjętych zwyczajów – przekonuje dr Marta Anna Sałapata, psychotraumatolożka.

Żałoba

Źródło: Dzień Dobry TVN
O życiu, reinkarnacji i śmierci klinicznej
O życiu, reinkarnacji i śmierci klinicznej
Jak w XIX wieku pielęgnowano pamięć o zmarłych?
Jak w XIX wieku pielęgnowano pamięć o zmarłych?
Żałoba w trakcie pandemii
Żałoba w trakcie pandemii

Przeżywanie żałoby. Co robić, gdy jest zbyt ciężko?

Ukojenie podczas Wszystkich Świętych może dać towarzystwo osób, które mają podobne doświadczenia do naszych. Ola zwróciła uwagę na wyjątkowe zjawisko, jakim jest dla niej "wspólnota wdów". To wsparcie kobiet, które jak nikt inny potrafią zrozumieć to, przez co sama przeszła po śmierci ukochanego.

- Dzięki wszechświatowi spotykałam je wszędzie koło siebie. To niesamowite, jak takie kobiety odnajdują się i przyciągają do siebie. Wystarczy jedno spojrzenie, słowo i wie się, i rozumie, i nic nie trzeba tłumaczyć.

Małgosia, która doświadczyła straty rodzica podkreśla, że jej w przeżywaniu żałoby pomaga nie coroczne odwiedzenie grobów, ale płacz. Sama próbowała się buntować przeciwko oczekiwaniom otoczenia czy temu, "co wypada". Ostatecznie, gdy dała upust emocjom, nastąpiło oczyszczenie.

- Wśród wypowiedzi osób, które zastanawiają się, jak poradzić sobie z emocjami związanymi z nadchodzącym świętem, zauważam często powtarzające się stwierdzenie, że "żałobę nosimy w sercu". Możemy, jeśli taka jest potrzeba, to cierpiące serce zabrać na cmentarz i tam szukać ukojenia czy też oddać się wspomnieniom. Możemy pójść też na spacer w ulubione miejsce, zjeść obiad w "naszej" knajpce czy też zagrzebać się w kocu i oglądać stare zdjęcia. Żadne z tych działań nie będzie umniejszało przeżywanej straty - podsumowała dr Marta Anna Sałapata.

Niektóre bohaterki skontaktowały się ze mną przez grupę na Facebooku "Życie po stracie bliskiej osoby", na której można uzyskać wsparcie osób, które znalazły się w podobnej sytuacji.

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.

Zobacz także:

Autor: Zofia Wierzcholska

Źródło zdjęcia głównego: Getty Images/Michal Kin / EyeEm

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"