3 maja obchodzony jest Światowy Dzień Astmy oraz Międzynarodowy Dzień Astmy i Alergii. Z tej okazji warto przypomnieć, na czym polega ta choroba.
Co to jest astma?
Astma po polsku nazywana również dychawicą to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych z nadreaktywnością oskrzeli. Prowadzi do nawracających epizodów duszności, kaszlu, uczucia ściskania w klatce piersiowej oraz świszczącego oddechu. Najczęściej pojawia się w nocy lub nad ranem. Wyróżnia się dwa rodzaje astmy - oskrzelową (potocznie nazywaną po prostu astmą) oraz sercową.
Astma może zostać zaklasyfikowana w zależności od jej ostrości. Wyróżnia się:
- Astmę sporadyczną - objaw występujący poniżej 2 tygodni, a objawy nocne poniżej 2 miesięcy.
- Astma przewlekła lekka - częstość występowania objawy powyżej 2 tygodni i objawów nocnych przez 3 do 4 miesięcy.
- Astma przewlekła umiarkowana - objawy występujące codziennie, nocne powyżej tygodnia.
- Astma przewlekła ciężka - objawy występujące cały czas, nocne występujące około 7 razy w tygodniu.
Zdrowie
Astma oskrzelowa a astma sercowa
Astma sercowa, nazywana też dychawicą sercową, jest zaburzeniem pojawiającym się w formie napadów duszności. Pojawiają się one w pozycji leżącej, wysiłku fizycznym oraz przy stresach psychoemocjonalnych, a nawet przez błędy dietetyczne. Najczęściej przechodzi po zmianie pozycji, po ponad 30 minutach. Jej przyczyną jest zastój w krążeniu płucnym i żyłach płucnych, co wynikać może z przewlekłej, lewokomorowej niewydolności serca. Z kolei astma oskrzelowa spowodowana jest zbiorem nie w pełni zrozumianych czynników, które wpływają na problemy oddechowe, jednak nie są związane z zaburzeniami pracy serca.
Jakie są objawy astmy
Objawami astmy są:
- napady duszności,
- świszczący oddech,
- napady ucisku w klatce piersiowej,
- napady kaszlu.
W wyniku napadów kaszlu może wydzielać się ciężka do wykrztuszenia plwocina, przypominająca ropę. Jest to skutek dużej ilości eozynofili w tejże wydzielinie. Wymienione objawy najczęściej pojawiają się w nocy bądź wczesnym rankiem, a także po wysiłku fizycznym lub kontakcie z zimnym powietrzem. Objawy mogą mieć formę napadową lub uporczywą.
Ponadto osoby zmagające się z astmą często cierpią na chorobę refluksową przełyku, obturacyjny bezdech senny oraz zapalenie zatok przynosowych.
Z czego się bierze astma
Przyczyny powstawania astmy oskrzelowej nie zostały do końca poznane. Zakłada się, że choroba powstaje na skutek współdziałania złożonych czynników, w tym genetycznych. Mogą one mieć wpływ na przebieg, ciężkość oraz podatność na leczenie choroby. Za główne czynniki uznaje się czynniki środowiskowe - alergeny, zanieczyszczenie powietrza oraz związki chemiczne będące zanieczyszczeniem środowiska naturalnego. Badania wskazują, że palenie tytoniu przez matkę w okresie płodowym i karmienia piersią może wiązać się z ryzykiem wystąpienia objawów, które przypominają astmę.
Ponadto naukowcy jako przyczynę astmy podają hipotezę higieniczną - liczba zachorowań na astmę miałaby być bezpośrednim i niezamierzonym rezultatem mniejszego narażenia na bakterie oraz wirusy w okresie dziecięcym. Co więcej, atopowe zapalenie skóry i katar sienny łączy z astmą atopia, czyli grupa dziedzicznych chorób alergicznych, które występują naraz.
Jak rozpoznać astmę - diagnostyka
Diagnoza astmy opiera się na ocenie objawów oraz reakcji chorego na stosowaną terapię. Objawy, które zostały wymienione powyżej, powinny być wskazaniem do wykonania dodatkowych badań. Podczas badań diagnostycznych pod uwagę brana jest również spirometria, która ma za zadanie potwierdzić diagnozę. Jest to badanie czynnościowe układu oddechowego. W trakcie jego trwania mierzy się objętość płuc, ich pojemność oraz przepływ powietrza znajdującego się w oskrzelach i płucach w różnych fazach cyklu oddechowego.
Leczenie astmy
Ze względu na nieznane czynniki nie ma możliwości całkowitego wyleczenia astmy. Stosowane są terapie mające na celu załagodzenie objawów. Najskuteczniejsze leczenie polega na identyfikacji i eliminacji czynników wywołujących. Może to być dym papierosowy, kurz czy futro zwierząt domowych. Ponadto podawane są leki rozszerzające oskrzela, które działają jako doraźne leczenie objawowe. U osób z częstymi napadami stosowane są wyższe dawki kortykosteroidów wziewnych, a w formie umiarkowanej i ciężkiej stosuje się także kortykosteroidy doustne.
Zobacz także:
- Czy jednostronne zapalenie płuc może oznaczać COVID-19? Dr Paweł Grzesiowski wyjaśnia
- Zapalenie płuc u niemowlaka - objawy, leczenie, przyczyny i powikłania. Czy zapalenie płuc u niemowlaka może przebiegać bez gorączki?
- Odkrył, że ma raka płuc. "Początkowo obwiniałem Boga o swoją chorobę, ale to była moja wina"
Autor: Teofila Siewko
Źródło: mp.pl
Źródło zdjęcia głównego: Pawel Wewiorski/Getty Images
