Na początku zasady będą Ci się wydawały skomplikowane, to zrozumiałe, szachy nie są grą dla każdego. Postaraj się jednak być cierpliwym i skrupulatnie przyswoić podstawy. Później nauka będzie już znacznie łatwiejsza, a sama gra stanie się przyjemnością.
Szachy - ustawienie
Szachy są grą strategiczną rozgrywaną przez dwóch graczy na szachownicy, która składa się z 64 pól. Gra rozgrywana jest przy pomocy bierek, czyli zestawu pionków. Potocznie bierki nazywa się właśnie "szachami".
Gracze dysponują po zestawie bierek w odmiennych kolorach (potocznie nazywa się je bierkami białymi i czarnymi). W skład każdego zestawu wchodzi szesnaście bierek: król, hetman (czasami zwany damą lub królową), dwa gońce, dwa skoczki (zwane czasami końmi), dwie wieże oraz osiem pionów.
Celem rozegrania partii jest "zamatowanie" króla przeciwnika. Partia może zakończyć się także remisem. Dzieje się tak, gdy:
- wystąpi pozycja patowa (tzw. pat),
- trzy razy wystąpi ta sama pozycja,
- pojawi się tzw. "wieczny szach",
- nastąpi 50 kolejnych posunięć bez bicia oraz ruchu pionem (dotyczy głównie rozgrywek z zapisem szachowym),
- z pozostałych na szachownicy bierek nie ma możliwości stworzenia pozycji matowej.
Szachy - ustawienie figur na szachownicy
Gdy rozpoczynasz grę, szachownica powinna być ułożona tak, byś miał białe pole na najbliższej Ci linii po prawej stronie.
Układanie bierków na szachownicy powinieneś rozpocząć od lewej strony. Będą to kolejno: wieża, skoczek, goniec, hetman, król, goniec, skoczek, wieża oraz 8 pionków w drugiej linii. Prawidłowe ułożenie figur w szachach jest kluczowe do właściwego przeprowadzenia rozgrywki!
Ze względu na posiadaną wartość, hetman oraz wieża są nazywane figurami ciężkimi, a goniec i skoczek figurami lekkimi.
Wskazywanie pól
Każde pole na szachownicy można określić przy pomocy pary, która jest złożona z litery i cyfry. Linie pionowe nazywane są kolumnami, a opisuje się je kolejno (od lewej do prawej strony białych) literami od a do h. Z kolei linie poziome nazywane są rzędami, numeruje się je kolejno cyframi od 1 do 8.
Dzięki temu prostemu sposobowi możesz wskazać na dowolne pole, podając najpierw literę kolumny, a później cyfrę rzędu. W ten sposób można określić także pola, które zajmują konkretne bierki na początku rozgrywki. Dla przykładu - biały król rozpoczyna rozgrywkę na polu e1.
Ważne są także linie ukośne, które są tworzone przez pola tego samego koloru sąsiadujące narożnikami, nazywa się je przekątnymi, a także diagonalami. Doświadczeni szachiści pod hasłem "linia" rozumieją zwykle rzędy lub kolumny (właściwie to od kontekstu zależy, o które spośród tych pojęć chodzi.
Zegar szachowy
To urządzenie, które w czasie rozgrywki odlicza czas do namysłu zawodnikom. Gdy gra jest rozgrywana bez zegarów, to w zasadzie ma charakter towarzyski. W turniejach zastosowanie zegarów szachowych jest konieczne, wtedy bowiem gracze mają tyle samo czasu do namysłu i rozgrywka jest sprawiedliwa. Czas zależy od rodzaju rozgrywki. W partiach szybkich gracze mają zwykle do dyspozycji po 15 minut, choć zdarzają się i partie błyskawiczne, gdzie czas wynosi zaledwie 5 minut. W klasycznych turniejach czas, który posiadają zawodnicy, jest znacznie dłuższy i wynosi nawet po 60 minut - wówczas cała rozgrywka trwa 120 minut.
Szachy - podstawowe informacje strategiczne
Strategia to pewien ogólny plan rozegrania partii. Podstawowym celem działań strategicznych nie jest samo danie mata czy zdobycie figury, a raczej przygotowanie pozycji w taki sposób, by możliwe było przeprowadzenie ataku. W związku z tym strategia polega na utworzeniu najlepszej możliwej pozycji Twoich figur i równocześnie zmuszeniu przeciwnika do stopniowego pogarszania swojej pozycji i utradniu mu jego ataków.
Najważniejsze zasady strategiczne:
- Żadna spośród bierek nie może pozostać bez obrony.
- Na początku partii lekkie bierki powinny być bronione przez piony lub inne lekkie figury.
- Figurom, którym nie jesteś w stanie zapewnić ochrony (w tym królowi), powinieneś zapewnić możliwość odwrotu.
- Każda spośród bierek najlepiej walczy w centrum szachownicy, powinieneś więc dążyć do opanowania centrum swoimi bierkami.
- Najlepiej jest dążyć do tego, by Twoje bierki nie przeszkadzały sobie wzajemnie.
- Postaraj się, by Twoje bierki kontrolowały największą liczbę pól na szachownicy.
Zobacz też:
- Numizmatyka – dlaczego warto poznać to oryginalne hobby
- Fotografia krajobrazowa – pasja dla "rannych ptaszków"
- Przejechał na hulajnodze 1400 km w 9 dni. "Granicą był tylko umysł"
Zobacz wideo: Podwodne szachy
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Cyndi Monaghan/Getty Images