Na czym polega gra w bule? Histo­ria i zasady

Gra w bule
JackF/Getty Images
Źródło: iStockphoto
Gra w bule to sport popu­larny przede wszyst­kim wśród senio­rów we Fran­cji, Wło­szech i Wiel­kiej Bry­ta­nii, chociaż grają w nią ludzie w róż­nym wieku na całym świe­cie. Na czym pole­gają zasady gry w bule, jaka jest jej historia oraz jakie korzyści niesie dla zdrowia?

Będąc na waka­cjach w kra­jach zachod­nich, bar­dzo czę­sto zaob­ser­wo­wać można grupy star­szych osób gra­ją­cych w bule. „Petanka”, bo taką ofi­cjalną nazwę nosi gra, zawi­tała także do Pol­ski. Zasady gry w bule nie są skom­pli­ko­wane, a sama gra nie wymaga dużej kon­dy­cji czy siły. Pozwala więc na nie­wy­ma­ga­jącą aktyw­no­ść na świe­żym powie­trzu oraz sta­nowi cie­kawy spo­sób na spę­dza­nie wol­nego czasu. Wystar­czy zaopa­trzyć się w spor­towe ubra­nie i obu­wie, kule do gry w bule oraz zna­leźć odpo­wied­nie miej­sce do roz­grywki. Gra się naj­le­piej na spe­cjal­nym boisku, ale spraw­dzi się także zwy­kły plac usy­pany z pia­sku lub nie­po­kryte trawą boisko do piłki noż­nej.

Histo­ria gry w bule

Petanka (fr. péta­nque) jest sto­sun­kowo nową grą, gdyż gry­wać w nią zaczęto na początku XX wieku. Wywo­dzi się od innej gry, roz­gry­wa­nej na podob­nych zasa­dach, o nazwie „jeu pro­ve­nçal”, czyli „gra pro­wan­sal­ska”. Niek­tó­rzy za pier­wo­wzór gry w bule uwa­żają grę w kule, którą upra­wiali jesz­cze sta­ro­żytni rzym­scy legio­ni­ści. Pierw­szy mię­dzy­na­ro­dowy tur­niej w bule odbył się w 1959 roku, a ofi­cjalne mistrzo­stwa świata w 2004 roku. Nato­miast od 1985 roku petanka jest dys­cy­pliną roz­gry­waną w ramach World Games, czyli Świa­to­wych Igrzysk Dyscy­plin Nie­olim­pij­skich.

Co jest potrzebne do gry w bule?

Aby roz­po­cząć grę w petankę, potrzebny będzie spe­cjalny zestaw do gry w bule. Składa się on zazwy­czaj z ośmiu meta­lo­wych (bądź w przy­padku buli dla dzieci – drew­nia­nych) kul, zwa­nych wła­śnie „bulami” (fr. boule – kula) oraz małej drew­nia­nej lub pla­sti­ko­wej piłeczki przy­po­mi­na­ją­cej tę do ping-ponga. Meta­lowe bule do gry mają śred­nicę od 70 do 80 mili­me­trów i ważą od 650 do 800 gramów. Mała piłeczka, zwana w języku fran­cu­skim „cochon­net”, czyli „pro­siacz­kiem” (w Pol­sce czę­ściej nazy­wana „świnką”), ma zaś śred­nicę 30 mili­me­trów. Bule do gry sprze­da­wane są zazwy­czaj w zesta­wie ze spe­cjal­nym sznur­kiem do pomiaru dłu­go­ści.

Jak grać w bule?

Zawo­dowe boisko do gry w bule (tzw. bulodrom) mie­rzy mini­mum 15 metrów dłu­go­ści i 4 metry sze­ro­ko­ści oraz zbu­do­wane jest z utwar­dzo­nego pia­sku lub żwiru. Do gry ama­tor­skiej spraw­dzi się każdy więk­szy lub mniej­szy pro­sto­kątny obszar pozba­wiony trawy. Zasady gry w bule nie są skom­pli­ko­wane. Rozgrywka polega na rzu­ca­niu meta­lo­wymi kulami w kie­runku tzw. świnki, czyli wspo­mnia­nej wcze­śniej drew­nia­nej lub pla­sti­ko­wej piłeczki. Mecze roz­grywa się w wybra­nych skła­dach:

  • sin­glach, gdzie roz­grywka toczy się mię­dzy jed­nym a dru­gim gra­czem. Wów­czas każdy zawod­nik dys­po­nuje trzema bulami,
  • duble­tach, gdzie w grze rywa­li­zują dwa duety (dwu­oso­bowe zespoły). Tutaj rów­nież każdy gracz ma po trzy bule,
  • tri­ple­tach, gdzie prze­ciwko sobie grają dwa zespoły po trzy osoby. Każdy zawod­nik rzuca jedy­nie dwoma bulami.

Każdy mecz składa się z kilku roz­gry­wek. Rozgrywka zaś jest to okres mię­dzy wrzu­ce­niem na boisko świnki a rzu­ce­niem przez zawod­ników ostat­niej buli. Rzuca zawsze ten gracz, któ­rego kula znaj­duje się naj­da­lej od naj­mniej­szej piłeczki. Pod­czas gry można rzu­cić swoją kulę jak naj­bli­żej świnki lub rzu­tem odsu­nąć od niej bulę prze­ciw­nika.

Gra w bule – instruk­cja licze­nia punk­tów

Po wyko­rzy­sta­niu wszyst­kich kul w danej roz­grywce gra­cze (lub sędzia) prze­cho­dzą do podlicze­nia punk­tów. Punkt zdo­bywa gracz, któ­rego bule leżą bli­żej świnki niż kule prze­ciw­nika. Grę w bule wygrywa zaś ta osoba bądź zespół, który osią­gnął jako pierw­szy 13 punk­tów. Mimo że zasady te mogą począt­kowo wyda­wać się dosyć skom­pli­ko­wane, w rze­czy­wi­sto­ści petanka jest łatwa i przy­jemna w nauce.

Petanka w Pol­sce

W porów­na­niu do innych kra­jów zachod­nio- i środ­kowoeuro­pej­skich gra w bule nie nale­ży w Pol­sce do naj­po­pu­lar­niej­szych dys­cy­plin. Pierw­szym sto­wa­rzy­sze­niem zrze­sza­ją­cych bula­rzy było powstałe w 1999 roku Towa­rzy­stwo Miło­śni­ków Péta­nque w Myśle­ni­cach. Nato­miast ofi­cjalna Pol­ska Fede­ra­cja Péta­nque powstała dopiero w 2002 roku. W jej skład wcho­dziły: KS „Petanka” Wro­cław, ASV Wro­cław, KSP Jedlina-Zdrój oraz sto­wa­rzy­sze­nia z Wał­brzy­cha i Żywca. Wro­cław stał się nieofi­cjalną sto­licą petanki w Pol­sce, dla­tego naj­wię­cej spe­cjalnych boisk do gry w bule powstało wła­śnie na Dol­nym Ślą­sku. Liczbę osób gra­ją­cych w Pol­sce w ama­tor­ską wer­sję buli sza­cuje się na kil­ka­na­ście tysięcy.

Zobacz też:

Szydełkowanie to skuteczny sposób na pozbycie się stresu. Jak własnoręcznie wykonać torbę?

Uczą, bawią, rozwijają. Polecamy gry planszowe dla całej rodziny

Rodzinne gry karciane – prosty sposób na zabawę

Zobacz wideo: Zabawy dla dzieci

Autor: Adrian Adamczyk

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Jak nosić pierścionki? Podpowiadamy! 
Materiał promocyjny

Jak nosić pierścionki? Podpowiadamy!