Stuletnie jajo znane jest również jako jajo wiekowe lub tysiącletnie, a jego oryginalna, chińska nazwa to 皮蛋 pídàn. Przekąska ta znana jest od pokoleń i niezmiennie cieszy się dużą popularnością. Chińczycy uznają ją za wyjątkowy przysmak, z kolei dla Europejczyków stanowi raczej specyficzną ciekawostkę. Stuletnie jaja kojarzone są przez nich z wyjątkowo nieprzyjemnym zapachem i dość dziwnym wyglądem. W związku z tym, bardzo często zajmują wysokie miejsca w rankingach najbardziej obrzydliwych potraw świata. W rzeczywistości jednak ich smak może zachwycić nawet początkowych sceptyków.
Krótka historia stuletniego jaja
Wiadomo, że stuletnie jajko pochodzi z Chin. Jak jednak doszło do jego powstania? Historia tego przysmaku jest dość niepewna. Przypuszcza się, że pierwsze jaja wytwarzane były jeszcze za czasów panowania dynastii Ming. Według niektórych podań, pomysł na tę specyficzną przekąskę powstał przypadkiem – bliżej nieznany mężczyzna natrafił na sadzawkę wypełnioną gaszonym wapnem i znalazł w niej kacze jaja. Spróbował ich i tak bardzo zachwycił się ich smakiem, że postanowił rozpocząć własną produkcję.
Choć trudno określić, ile prawdy jest w tej historii, jednego można być pewnym – od wieków stuletnie jaja uważane są przez Chińczyków za wyjątkowo smaczny rarytas.
Jak przygotowuje się stuletnie jajko?
Wbrew swojej nazwie, stuletnie jajo przygotowywane jest najczęściej przez okres kilku tygodni lub miesięcy. Według tradycyjnej receptury optymalny czas przyrządzania przysmaku to minimum 100 dni. Smakosze tej potrawy uważają jednak, że jajka stuletnie powinny być przechowywane przez kilka lub kilkanaście lat (a w skrajnych przypadkach nawet przez kilkadziesiąt). Zasada jest tu podobna, jak w przypadku wina – koneserzy uznają, że im produkt jest starszy, tym lepsze walory smakowe oferuje.
Jak powstaje ten specjał? Przepis na stuletnie jaja jest nadzwyczaj prosty. Specjalne naczynie wypełnia się roztworem przygotowanym z gliny, niegaszonego wapna, liści herbaty, wody, ryżowych łusek i dodatku soli (najlepiej morskiej). Następnie do takiej mieszanki wkłada się jajka, a garnek szczelnie zamyka i odstawia. Potem wystarczy już tylko trochę cierpliwości. Za około 100 dni przysmak będzie gotowy do podania.
W czasie gdy stuletnie jaja są odstawione, w garnku dochodzi do ciekawego procesu. Następuje gaszenie wapna, które powoduje, że jajka najpierw mocno się nagrzewają, a potem stygną. W ten sposób wytwarzana jest hermetyczna skorupka, która chroni je przed zepsuciem. Dzięki temu można mieć pewność, że stuletnie jajo będzie odpowiednio zakonserwowane i jak najbardziej nada się później do spożycia.
Zgodnie z tradycyjnym przepisem, najczęściej przygotowywane jest stuletnie jajko kacze. W ten sam sposób można jednak przyrządzić jajka kurze, gęsie lub przepiórcze.
Wygląd i smak stuletniego jaja
Przepis na stuletnie jaja nie należy do skomplikowanych, co przemawia na korzyść tej azjatyckiej potrawy. Jakie są jej inne cechy charakterystyczne?
Pod wpływem procesu gaszenia wapna stuletnie jajko zyskuje specyficzny wygląd. Na pierwszy rzut oka skorupka wygląda dość zwyczajnie, jednak po obraniu ukazuje się nietypowy widok. Białko zyskuje bowiem brązowy lub czarny kolor, a jego konsystencja zaczyna przypominać galaretkę. Z kolei żółtko wyróżnia się ciemną, brązowo-zieloną barwą. W związku z tym, stuletnie jajo prezentuje się dość dziwnie. Jego wygląd często uważany jest za odpychający i zniechęcający do jedzenia.
Kontrowersje wzbudza również zapach stuletniego jajka. Przypomina połączenie siarki i amoniaku, przez co jest wyjątkowo mocny, nieprzyjemny i kojarzy się z wonią moczu.
Osoby, które zdecydują się na pokonanie uprzedzeń związanych z wyglądem i zapachem stuletniego jajka, mogą być bardzo zaskoczone jego walorami smakowymi. Chiński przysmak jest bowiem niezwykle delikatny. Przywodzi na myśl zwykłe jajko ugotowane na twardo, połączone z charakterystycznym smakiem serów pleśniowych.
Z czym podaje się stuletnie jajka?
Tradycyjnie stuletnie jajko stanowi rodzaj zimnej przekąski i podawane jest w towarzystwie plasterków marynowanego imbiru, sosu sojowego lub octu winnego. Oprócz tego stanowi dodatek do różnych dań. Podawane jest m.in. z tofu czy ryżem i wieprzowiną. Dodatkowo, stuletnie jaja mogą stanowić element omletu lub być serwowane ze smażonymi warzywami.
Co ciekawe, wiekowe jajko używane jest również jako składnik diety dla chorych. Według chińskiej medycyny ludowej poprawia pracę wątroby, korzystnie wpływa na wzrok, a także pomaga uregulować ciśnienie krwi.
Gdzie można kupić stuletnie jaja? Cena przysmaku
Obecnie stuletnie jaja można dostać również w Polsce. Przysmak dostępny jest w niektórych sklepach specjalizujących się w dystrybucji produktów azjatyckich i najłatwiej kupić go przez Internet. Należy jednak pamiętać, aby wybrać sprawdzonego producenta. Cena stuletniego jaja to ok. 7 zł za sztukę.
Zobacz także:
Majonez bezglutenowy - przedstawiamy proste przepisy
Zdrowotne właściwości jarzębiny - kiedy ją zbierać i co z niej robić?
Najprostszy przepis na pyszny sos z opieniek
Zobacz wideo: Cała prawda o jajkach
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Hector Roqueta Rivero/Getty Images
