Jezioro Ładoga – historia, gospodarka, przyroda

Jezioro Ładoga
Ładoga – największe jezioro w Europie
Źródło: Sergey Alimov/Getty Images
Ładoga to największe jezioro w Europie. W XII-wiecznej Powieści minionych lat autor używa stwierdzenia "wielkie jezioro Newa". Związane jest to z rzeką Newa, która swoją nazwę wzięła od słowa oznaczającego bagno. Natomiast w skandynawskich legendach i opowieściach jezioro nazywano Aldoga, od fińskiego słowa Aalto, czyli fala. Od średniowiecza Ładoga jest bardzo ważnym szlakiem handlowym.

Powierzchnia jeziora Ładoga wynosi 17872 km kw. Jezioro Ładoga jest tak ogromne, że nie ma możliwości zobaczenia jego brzegu po drugiej stronie akwenu.

Ładoga – największe jezioro w Europie

Ładoga, czyli największe w Europie i 14. pod względem wielkości jezioro na świecie, jest pochodzenia tektonicznego. Jej głębokości przekracza 200 m, a w niektórych miejscach nawet 300 m (tym samym jest niewiele płytsze od Bałtyku). Obecne ukształtowanie dna i brzegów to efekt pracy lądolodu w epoce lodowcowej. Ładoga to główny szlak transportowy pomiędzy Morzem Białym, Morzem Bałtyckimi a rzeką Wołgą. Z jeziora wypływa rzeka Newa.

Podróże samolotem i nie tylko 

Źródło: Dzień Dobry TVN
Słuchają się jej samoloty
Słuchają się jej samoloty
Czego nie wiesz o lataniu?
Czego nie wiesz o lataniu?
Spełniamy podniebne marzenie
Spełniamy podniebne marzenie
Rowerem przez Afrykę
Rowerem przez Afrykę
Jak wygląda życie polskich nomadek?
Jak wygląda życie polskich nomadek?
Robert Szulc zakończył podróż dookoła świata
Robert Szulc zakończył podróż dookoła świata

Wokół jeziora Ładoga stykali się przedstawiciele wielu kultur z powodu szlaku handlowego przebiegającego wzdłuż brzegów akwenu. Na północnym brzegu Ładogi mieszkają głównie Karelowie, czyli lud pochodzenia ugrofińskiego, kulturowo spokrewniony z Finami i Estończykami. Karelowie zajmują się głównie rybołówstwem.

Jezioro Ładoga – polski ślad w historii

Jezioro Ładoga było areną wielu bitew. W czasie III wojny północnej ścierały się floty rosyjskie i szwedzka, a 11 października 1702 r. miała miejsce, zwycięska dla Szwedów, bitwa pod Kexholmem. W początkach XX w. jezioro stało się areną konfliktu rosyjsko-fińskiego. W czasie II wojny światowej i oblężenia Leningradu przez Ładogę prowadziła jedyna droga zaopatrzenia dla miasta. Słynna "droga życia" umożliwiła transport blisko 360 tysięcy ton ładunków (żywności i amunicji) i ucieczkę około pół miliona ludzi. W zimie ciężarówki jeździły po zamarzniętej tafli jeziora, a latem wykorzystywano łodzie. Największa bitwa II wojny światowej na jeziorze Ładoga miała miejsce 22 października 1942 r., kiedy to wojska niemieckie i ich sojuszników próbowały dokonać desantu na wyślę Suho. Polski ślad w historii Ładogi to wyczyn Andrzeja Śmiałego i Krystiana Ignasa, którzy 7 marca 1996 r. jako pierwsi przeszli zimą w poprzek jezioro po lodzie na nartach.

Wyspy jeziora Ładoga

Na jeziorze znajduje się wiele wysp (około 660), których łączna powierzchnia wynosi 263 km kw. Szczególnie warta odwiedzenia jest wyspa z twierdzą Oreszek. Znajduje się ona w odległości około 20 km na wschód od Sankt Petersburga. Na wyspę dostać się można statkiem z dwóch miasteczek znajdujących na przeciwległych brzegach wypływu Newy (te miasteczka to Szlisselburg i Sheremetev). Budowa twierdzy Oreszek rozpoczęła się w XIV w. Pełniła ona kluczową rolę w systemie obronnym i kontroli handlowej między Zatoką Fińską a Jeziorem Ładoga. Twierdza wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk, o czym świadczy nazwa miasteczka Szlisselburg, nadana przez Szwedów. Twierdza jest w dużej mierze w ruinie, ale udało się odrestaurować jej część. Została ona wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Z murów twierdzy rozciąga się piękny widok na jezioro.

Znaczenie gospodarcze jeziora Ładoga

Już w średniowieczu przez Ładogę wiódł szlak handlowy łączący Skandynawię z Konstantynopolem, obecnie znany pod nazwą "Od Waregów do Greków". W VIII w. fińscy kupcy założyli wieś Stara Ładoga, w której umiejscowione zostało emporium, czyli plac, na którym składowano towary przewożone drogą wodną. Natomiast od momentu powstania Petersburga jezioro Ładoga miało ogromne znaczenie w transporcie wodnym północnej Rosji. Aby zwiększyć bezpieczeństwo żeglugi wzdłuż południowego brzegu, car Piotr I podjął decyzję o budowie kanału. Zadania wybudowania Kanału Staroładoskiego podjął się, ze znakomitym skutkiem, znany hydrotechnik von Munich. Niestety obecnie kanał ten praktycznie zarósł i jest niezdatny do użytku. Później wybudowano kolejny kanał – Kanał Nowoładoski – o długości 169 km. Obecnie najintensywniejszy ruch statków odbywa się na trasie od rzeki Newy do rzeki Świr. Jedną z istotniejszych gałęzi gospodarki związanych z jeziorem Ładoga jest oczywiście rybołówstwo. Do lat 50. XX w. prowadzono bardzo wyniszczającą gospodarkę połowową. W latach 1945–1954 rocznie łowiono około 5000 ton ryb. Dopiero ograniczenie rocznych połowów do poziomu 1600 ton w latach 1955–1963 znacznie poprawiło zarybienie Ładogi. Obecnie w jeziorze występuje aż 48 gatunków ryb, w tym przede wszystkim sandacz, okoń, leszcz. Poza nimi dominują gatunki łososiowate. Część ryb to bardzo rzadkie gatunki, niektóre zagrożone wyginięciem (m.in. jesiotr europejski). Co ciekawe w jeziorze Ładoga można spotkać też foki. Ze względu na te czynniki na Ładodze powstał rezerwat przyrody.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości