Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Siwienie włosów jako mechanizm obronny?
Zespół badawczy kierowany przez prof. Emi Nishimurę i dr. Yasuakiego Mohriego z Uniwersytetu Tokijskiego ustalił, że siwienie jest bezpośrednio związane z procesem eliminacji komórek posiadających uszkodzone DNA. Mechanizm ten odgrywa ważną rolę w ochronie organizmu przed powstawaniem potencjalnie nowotworowych zmian. Wyniki swoich badań naukowcy opisali w czasopiśmie "Nature Cell Biology".
Nasze komórki przez całe życie wystawione są na działanie szkodliwych czynników, takich jak wolne rodniki, promieniowanie UV, toksyny czy stany zapalne, które mogą powodować mutacje w DNA. W podobny sposób przebiega też proces starzenia.
Choć nie każde siwienie zapewnia ochronę przed rakiem, poznanie tego procesu może pomóc lepiej zrozumieć, jak białka p53 uczestniczą w zapobieganiu nowotworom skóry. Warto podkreślić, że siwe włosy – mimo iż bywają postrzegane jako problem estetyczny – są oznaką sprawnego działania mechanizmów naprawczego.
Dlaczego siwiejemy?
Siwienie włosów zaczyna się w momencie, gdy komórki w mieszkach włosowych odpowiedzialne za wytwarzanie melaniny – barwnika nadającego kolor włosom – przestają działać lub obumierają. Proces ten jest związany z aktywnością melanocytowych komórek macierzystych, które zazwyczaj znajdują się w określonych obszarach mieszków włosowych i odpowiadają za odnawianie pigmentu, a tym samym za utrzymanie naturalnej barwy włosów.
Komórki te mają zdolność do samoodnowy i są wyspecjalizowane w swojej funkcji. Jednak z biegiem czasu lub pod wpływem czynników zewnętrznych ich DNA może ulegać uszkodzeniom. Wówczas komórki te przechodzą w stan trwałego uśpienia (senescencji), tracąc możliwość wytwarzania melaniny. Skutkiem tego procesu jest stopniowe pojawianie się siwych włosów.
Siwienie a ochrona przed rakiem
Gdy dochodzi do uszkodzenia nici DNA, uruchamiana jest aktywność białka p53. W skórze głowy odpowiada ono za eliminację potencjalnie niebezpiecznych komórek macierzystych melanocytów. Choć prowadzi to do utraty pigmentu, jednocześnie chroni przed jednym z najbardziej niebezpiecznych nowotworów – rakiem skóry głowy. Naukowcy wskazują, że brak usuwania takich komórek może skutkować rozwojem nowotworu.
- Nasze wyniki wskazują, że populacja tych samych komórek macierzystych może podlegać przeciwnym losom, eliminacji lub ekspansji, w zależności od rodzaju stresu oraz sygnałów mikrośrodowiskowych. To rzuca nowe światło na powiązania między siwieniem a czerniakiem - mówi prof. Emi Nishimura.
Kontakt z niektórymi substancjami rakotwórczymi może osłabić ochronne mechanizmy związane z siwieniem włosów i zwiększyć prawdopodobieństwo, że komórki z uszkodzonym materiałem genetycznym przekształcą się w komórki nowotworowe.
- Te odkrycia ujawniają, że ta sama populacja komórek macierzystych może podążać antagonistycznymi ścieżkami – wyczerpania lub ekspansji – w zależności od rodzaju stresu i sygnałów mikrośrodowiskowych.Przekształca to siwienie włosów i czerniaka nie jako zdarzenia niezależne, ale jako rozbieżne skutki reakcji komórek macierzystych na stres - mówi Nishimura.
Zobacz także:
- Jak pozbyć się siwych włosów?
- Siwe włosy u dzieci? Dermatolog zdradza przyczyny: "Może to być oznaka chorób genetycznych"
- Czy można odwrócić proces siwienia? Najnowsze odkrycie badaczy daje taką nadzieję
Autor: Teofila Siewko
Źródło: NationalGeographic/TechnologyNetwork.com
Źródło zdjęcia głównego: Professor25/Getty Images