Byliny to popularna grupa roślin sadzonych w naszych ogrodach. Mają wiele zalet, a największą z nich jest długowieczność i zdolność do zimowania w gruncie. Interesującym przykładem byliny jest orlik pospolity. Poznajmy go.
Rośliny i kwiaty
Orlik pospolity – opis
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris) należy do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Gdzie występuje orlik pospolity? Naturalne siedliska rośliny można spotkać w Europie oraz Afryce Północnej. Jest gatunkiem dziko rosnącym także w naszym kraju, jednak niezbyt licznie, zarówno na nizinach, jak i w górach. Wiele odmian orlika pospolitego jest uprawianych jako rośliny ozdobne. Warto jednak pamiętać, że w Polsce orliki pospolite są objęte ochroną gatunkową.
Orlik pospolity zazwyczaj dorasta do 40–80 centymetrów wysokości, choć może osiągać nawet 100 centymetrów. To roślina o wzniesionym pokroju, której rozgałęzione łodygi są owłosione. Liście, które wyrastają na długich ogonkach, są podłużne i karbowane, odziomkowe i podwójnie trójsieczne. Wierzchnia strona blaszki liściowej jest zielona, a jej spód sinawy. Orlik pospolity zachwyca przede wszystkim swoimi kwiatami, które pojawiają się w maju i zdobią roślinę do lipca. Kwiaty u orlików pospolitych są najczęściej fioletowe, rzadziej białe lub różowe, osadzone na długich ogonkach. Składają się z 5 części bezostrogowych i 5 z ostrogami i skierowane są główką do dołu. Owocem orlika pospolitego jest mieszek z dzióbkiem. Kwiaty są zapylane głównie przez trzmiele. Warto pamiętać, że orlik jest rośliną lekko trującą. Jej spożycie może wywołać biegunkę, wymioty, omdlenia, trudności z oddychaniem oraz zwężenie źrenic i odurzenie.
Uprawa orlika pospolitego
Roślina nie należy do zbytnio wymagających. Uprawia się ją bardzo łatwo, ale warto pamiętać o kilku zasadach, których przestrzeganie sprawi, że orlik pospolity będzie rósł jeszcze lepiej.
Orlik pospolity preferuje stanowisko od słonecznego przez lekko zacienione aż po zupełny cień, w którym paradoksalnie będzie lepiej kwitł. Pod jego uprawę warto wybrać miejsce ciepłe oraz żyzne, próchniczne i wilgotne podłoże. Zbyt sucha gleba sprawi, że okres kwitnienia orlika pospolitego znacznie się skróci. Jest rośliną odporną na ujemne temperatury. W czasie przedłużającej się suszy koniecznie należy pamiętać o podlewaniu. Raz w roku, najlepiej wiosną, warto roślinę zasilić nawozem wieloskładnikowym.
Orlik pospolity zaliczany jest do bylin krótkowiecznych, jednak ma tendencje do samoistnego rozsiewania. Mniej więcej po 4 latach wymaga przeprowadzenia zabiegu odmładzania. Roślinę dzielimy w sierpniu na kępy, z których każda powinna mieć zdrowe korzenie oraz kilka dobrze wykształconych zalążków pędów.
Rozmnażanie z nasion także jest bardzo proste. W okresie od marca do lipca możemy wysiewać nasiona w inspekcie. Kiełkowanie zajmuje na ogół miesiąc. Gdy upłyną kolejne 2–3 tygodnie, przystępujemy do pikowania. Na miejsce stałe należy je wysadzać na jesieni. Optymalna rozstawa dla orlików pospolitych to 30 na 40 centymetrów.
Orlik pospolity może być podatny na choroby grzybowe, takie jak różnego rodzaju plamistości. Warto wówczas zastosować odpowiednie środki w formie oprysków wykonywanych co tydzień. Może także paść ofiarą mączniaka prawdziwego. Gdy do tego dojdzie, usuwamy porażone części rośliny, jeśli mamy ich niewiele. Dodatkowo możemy także stosować opryski.
Zastosowanie orlika pospolitego
Ta roślina jest polecana na kwiatowe rabaty. Będzie pasować do ogrodów urządzanych w stylu naturalistycznym lub wiejskim. Wraz z zakończeniem okresu kwitnienia orlik przestaje być atrakcyjny, więc należy sadzić go w pobliżu roślin, które ukryją go, kiedy już nie będzie się prezentował najlepiej. Orlik pospolity może być też wykorzystywany jako kwiat cięty. W bukieciarskie używa się również jego liści.
Warto wiedzieć, że oprócz wartości dekoracyjnej orlik ma także zastosowanie w homeopatii, m.in. do przygotowywania preparatów, które pomagają w leczeniu wątroby. Z uwagi na jego toksyczne właściwości nie należy jednak zażywać go na własną rękę.
Orlik pospolity skutecznie odstrasza ślimaki i z tego powodu często bywa sadzony w pobliżu roślin przez nie atakowanych.
Orlik pospolity – ciekawe odmiany
- Orlik pospolity ‘Nora Barlow’ ( Aquilegia ‘Nora Barlow’) – odmiana dorastająca do 75 centymetrów wysokości. Ma spore, pełne kwiaty o różowo-białych płatkach. Kwitnie od maja do czerwca.
- Orlik pospolity ‘Winky Red and White Double’ ( Aquilegia ‘Winky Red and White Double’) – dorasta do 40 centymetrów wysokości. Roślina o niezwykłych borodowo-białych kwiatach, które pojawiają się od maja do lipca.
- Orlik pospolity ‘Tower White’ ( Aquilegia ‘Tower White’) – odmiana o pięknych białych kwiatach. Dorasta do około 50 centymetrów wysokości. Kwitnie od maja do czerwca.
Zobacz także:
- Domowe rośliny budzą się do życia. Jak zadbać o kwiaty na wiosnę?
- "Co z tego wyrośnie". Jak obudzić rośliny na wiosnę?
- Pierwsze oznaki wiosny w przyrodzie. Jak las, ogród i łąka szykują się do wiosny?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: REDA&CO / Contributor/Getty Images
