Szkoła specjalna obejmuje kilka poziomów edukacji, od przedszkola po placówki ponadgimnazjalne. Ich celem jest kształcenie dzieci i młodzieży o różnych stopniach zaburzeń i niepełnosprawności. Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy pomaga im w zdobywaniu wiedzy i w ogólnym rozwoju.
Szkoła specjalna to instytucja stworzona z myślą o dzieciach, które wyróżniają się szczególnymi potrzebami. Wśród nich znajdują się osoby borykające się z fizycznymi, psychologicznymi, intelektualnymi lub społecznymi trudnościami, czyli wszystkie te, które z różnych powodów nie mogą uczęszczać do zwykłej szkoły lub nie są w stanie sprostać jej wymogom. Szkolnictwo specjalne pomaga im w nauce, za cel stawiając sobie także przygotowanie ich do prowadzenia samodzielnego i aktywnego życia oraz do integracji ze społeczeństwem.
Czym wyróżnia się szkoła specjalna?
Szkoła specjalna stanowi jedną z najważniejszych form kształcenia niepełnosprawnych dzieci i młodzieży. Instytucje tego typu muszą być doskonale przystosowane do potrzeb uczniów o szczególnych potrzebach. Dotyczy to zarówno pracującej w nich kadry, jak i przygotowania samej placówki.
Edukacja specjalna przebiega pod nadzorem doświadczonych specjalistów, w tym pedagogów, psychologów czy logopedów obeznanych ze specyfiką pracy z osobami niepełnosprawnymi. Kształcenie obejmuje w tym przypadku nie tylko przekazywanie wiedzy, lecz także wychowanie, pełną opiekę specjalistyczną, rehabilitację czy elementy resocjalizacji. Nauczyciele w szkole specjalnej wykorzystują różnorodne formy pracy i integracji, które dostosowane są do trudności, z jakimi zmagają się ich podopieczni.
Zespół szkół specjalnych odznacza się również odpowiednią infrastrukturą. W takich instytucjach można znaleźć dobrze wyposażone klasy i pracownie, pełne pomocy dydaktycznych dostosowanych do potrzeb wszystkich niepełnosprawnych uczniów. Co ważne, zajęcia lekcyjne prowadzone są w komfortowych warunkach, ponieważ liczebność klas jest mniejsza niż w przypadku zwykłych placówek . Oprócz tego w szkołach specjalnych często istnieją dodatkowe sale, w których odbywają się zajęcia rehabilitacyjne oraz terapeutyczne, których celem jest poprawa ogólnego funkcjonowania uczniów.
Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy przeznaczony jest dla uczniów o różnych typach niepełnosprawności. W zależności od rodzaju zaburzenia wyróżnia się szkoły dla uczniów zmagających się z takimi trudnościami, jak:
upośledzenie umysłowe (lekkie, umiarkowane, głębokie lub nieokreślone),
wady wzroku (zarówno osoby słabowidzące, jak i niewidome),
wady słuchu (osoby słabosłyszące i głuche),
niepełnosprawność ruchowa,
zaburzenia zachowania skutkujące nieprzystosowaniem społecznym.
Aby podjąć edukację w szkole specjalnej, należy posiadać orzeczenie stwierdzające potrzebę kształcenia specjalnego. Otrzymuje się je w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Szkoła specjalna i jej rodzaje
Kształcenie specjalne w Polsce obejmuje kilka etapów edukacji. Wśród tego typu placówek znajdują się:
przedszkole specjalne,
szkoła podstawowa specjalna,
gimnazjum specjalne,
zasadnicza szkoła zawodowa specjalna,
szkoła specjalna przysposabiająca do pracy,
technikum specjalne,
liceum specjalne,
szkoła policealna specjalna.
Osoby ze stwierdzoną niepełnosprawnością lub innymi zaburzeniami mają więc szansę na przejście pełnej ścieżki kształcenia, a także zdobycie konkretnego zawodu.
Cele i zadania szkolnictwa specjalnego
Szkolnictwo specjalne powinno realizować kilka podstawowych celów. Wśród nich najważniejszym jest przygotowanie uczniów, bez względu na stopień ich niepełnosprawności, do poprawnego funkcjonowania w społeczeństwie i prowadzenia aktywnego i samodzielnego życia. Wiąże się to z zapewnieniem podopiecznym warunków, w których bez przeszkód mogą rozwijać swoją osobowość i zainteresowania.
Zadania, przed jakimi staje szkoła specjalna, obejmują również działania mające na celu skorygowanie zaburzonych funkcji psychicznych dzieci i młodzieży oraz poprawienie tych niezaburzonych. Pod kątem przekazywania wiedzy najważniejsze jest wyrównywanie braków oraz przekazywanie informacji w sposób dostosowany do poziomu upośledzenia.
W szkołach specjalnych uwaga skierowana jest także na polepszenie sprawności ruchowej niepełnosprawnych dzieci. W przypadku młodzieży dochodzi do tego wyrabianie umiejętności praktycznych, a co za tym idzie, przygotowywanie do wykonywania konkretnych zawodów.
Ważną rolą placówek specjalnych jest przystosowanie dzieci i młodzieży do życia w społeczeństwie. W tym celu pedagodzy dbają o wpajanie im zasad kultury osobistej i pomagają w kształtowaniu właściwych postaw społecznych. Oprócz tego wspierają ich w nauce samodzielnego wykonywania codziennych czynności. Należy przy tym pamiętać, żepo ukończeniu szkoły specjalnej jej absolwent powinien odznaczać się najwyższym dostępnym mu w tym momencie stopniem ogólnego rozwoju.
Gdy z dzieckiem dzieje się coś niepokojącego, czyli telefon zaufania dla nieletnich. Zobacz wideo: