Szkoła specjalna i jej charakterystyka. Kto może uczęszczać do specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego?

Getty Images/Compassionate Eye Foundation/Robert Daly/OJO Images
Getty Images/Compassionate Eye Foundation/Robert Daly/OJO Images
Szkoła specjalna obejmuje kilka poziomów edukacji, od przedszkola po placówki ponadgimnazjalne. Ich celem jest kształcenie dzieci i młodzieży o różnych stopniach zaburzeń i niepełnosprawności. Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy pomaga im w zdobywaniu wiedzy i w ogólnym rozwoju.

Szkoła specjalna to instytucja stworzona z myślą o dzieciach, które wyróżniają się szczególnymi potrzebami. Wśród nich znajdują się osoby borykające się z fizycznymi, psychologicznymi, intelektualnymi lub społecznymi trudnościami, czyli wszystkie te, które z różnych powodów nie mogą uczęszczać do zwykłej szkoły lub nie są w stanie sprostać jej wymogom. Szkolnictwo specjalne pomaga im w nauce, za cel stawiając sobie także przygotowanie ich do prowadzenia samodzielnego i aktywnego życia oraz do integracji ze społeczeństwem.

Czym wyróżnia się szkoła specjalna?

Szkoła specjalna stanowi jedną z najważniejszych form kształcenia niepełnosprawnych dzieci i młodzieży. Instytucje tego typu muszą być doskonale przystosowane do potrzeb uczniów o szczególnych potrzebach. Dotyczy to zarówno pracującej w nich kadry, jak i przygotowania samej placówki.

Edukacja specjalna przebiega pod nadzorem doświadczonych specjalistów, w tym pedagogów, psychologów czy logopedów obeznanych ze specyfiką pracy z osobami niepełnosprawnymi. Kształcenie obejmuje w tym przypadku nie tylko przekazywanie wiedzy, lecz także wychowanie, pełną opiekę specjalistyczną, rehabilitację czy elementy resocjalizacji. Nauczyciele w szkole specjalnej wykorzystują różnorodne formy pracy i integracji, które dostosowane są do trudności, z jakimi zmagają się ich podopieczni.

Zespół szkół specjalnych odznacza się również odpowiednią infrastrukturą. W takich instytucjach można znaleźć dobrze wyposażone klasy i pracownie, pełne pomocy dydaktycznych dostosowanych do potrzeb wszystkich niepełnosprawnych uczniów. Co ważne, zajęcia lekcyjne prowadzone są w komfortowych warunkach, ponieważ liczebność klas jest mniejsza niż w przypadku zwykłych placówek . Oprócz tego w szkołach specjalnych często istnieją dodatkowe sale, w których odbywają się zajęcia rehabilitacyjne oraz terapeutyczne, których celem jest poprawa ogólnego funkcjonowania uczniów.

Szkoła specjalna – dla kogo jest odpowiednia?

Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy przeznaczony jest dla uczniów o różnych typach niepełnosprawności. W zależności od rodzaju zaburzenia wyróżnia się szkoły dla uczniów zmagających się z takimi trudnościami, jak:

  • upośledzenie umysłowe (lekkie, umiarkowane, głębokie lub nieokreślone),
  • wady wzroku (zarówno osoby słabowidzące, jak i niewidome),
  • wady słuchu (osoby słabosłyszące i głuche),
  • niepełnosprawność ruchowa,
  • zaburzenia zachowania skutkujące nieprzystosowaniem społecznym.

Aby podjąć edukację w szkole specjalnej, należy posiadać orzeczenie stwierdzające potrzebę kształcenia specjalnego. Otrzymuje się je w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Szkoła specjalna i jej rodzaje

Kształcenie specjalne w Polsce obejmuje kilka etapów edukacji. Wśród tego typu placówek znajdują się:

  • przedszkole specjalne,
  • szkoła podstawowa specjalna,
  • gimnazjum specjalne,
  • zasadnicza szkoła zawodowa specjalna,
  • szkoła specjalna przysposabiająca do pracy,
  • technikum specjalne,
  • liceum specjalne,
  • szkoła policealna specjalna.

Osoby ze stwierdzoną niepełnosprawnością lub innymi zaburzeniami mają więc szansę na przejście pełnej ścieżki kształcenia, a także zdobycie konkretnego zawodu.

Cele i zadania szkolnictwa specjalnego

Szkolnictwo specjalne powinno realizować kilka podstawowych celów. Wśród nich najważniejszym jest przygotowanie uczniów, bez względu na stopień ich niepełnosprawności, do poprawnego funkcjonowania w społeczeństwie i prowadzenia aktywnego i samodzielnego życia. Wiąże się to z zapewnieniem podopiecznym warunków, w których bez przeszkód mogą rozwijać swoją osobowość i zainteresowania.

Zadania, przed jakimi staje szkoła specjalna, obejmują również działania mające na celu skorygowanie zaburzonych funkcji psychicznych dzieci i młodzieży oraz poprawienie tych niezaburzonych. Pod kątem przekazywania wiedzy najważniejsze jest wyrównywanie braków oraz przekazywanie informacji w sposób dostosowany do poziomu upośledzenia.

W szkołach specjalnych uwaga skierowana jest także na polepszenie sprawności ruchowej niepełnosprawnych dzieci. W przypadku młodzieży dochodzi do tego wyrabianie umiejętności praktycznych, a co za tym idzie, przygotowywanie do wykonywania konkretnych zawodów.

Ważną rolą placówek specjalnych jest przystosowanie dzieci i młodzieży do życia w społeczeństwie. W tym celu pedagodzy dbają o wpajanie im zasad kultury osobistej i pomagają w kształtowaniu właściwych postaw społecznych. Oprócz tego wspierają ich w nauce samodzielnego wykonywania codziennych czynności. Należy przy tym pamiętać, że po ukończeniu szkoły specjalnej jej absolwent powinien odznaczać się najwyższym dostępnym mu w tym momencie stopniem ogólnego rozwoju.

Gdy z dzieckiem dzieje się coś niepokojącego, czyli telefon zaufania dla nieletnich. Zobacz wideo:

Zobacz też:

Autor: Adrian Adamczyk

podziel się:

Pozostałe wiadomości