Szkoła specjalna to instytucja stworzona z myślą o dzieciach, które wyróżniają się szczególnymi potrzebami. Wśród nich znajdują się osoby borykające się z fizycznymi, psychologicznymi, intelektualnymi lub społecznymi trudnościami, czyli wszystkie te, które z różnych powodów nie mogą uczęszczać do zwykłej szkoły lub nie są w stanie sprostać jej wymogom. Szkolnictwo specjalne pomaga im w nauce, za cel stawiając sobie także przygotowanie ich do prowadzenia samodzielnego i aktywnego życia oraz do integracji ze społeczeństwem.
Czym wyróżnia się szkoła specjalna?
Szkoła specjalna stanowi jedną z najważniejszych form kształcenia niepełnosprawnych dzieci i młodzieży. Instytucje tego typu muszą być doskonale przystosowane do potrzeb uczniów o szczególnych potrzebach. Dotyczy to zarówno pracującej w nich kadry, jak i przygotowania samej placówki.
Edukacja specjalna przebiega pod nadzorem doświadczonych specjalistów, w tym pedagogów, psychologów czy logopedów obeznanych ze specyfiką pracy z osobami niepełnosprawnymi. Kształcenie obejmuje w tym przypadku nie tylko przekazywanie wiedzy, lecz także wychowanie, pełną opiekę specjalistyczną, rehabilitację czy elementy resocjalizacji. Nauczyciele w szkole specjalnej wykorzystują różnorodne formy pracy i integracji, które dostosowane są do trudności, z jakimi zmagają się ich podopieczni.
Zespół szkół specjalnych odznacza się również odpowiednią infrastrukturą. W takich instytucjach można znaleźć dobrze wyposażone klasy i pracownie, pełne pomocy dydaktycznych dostosowanych do potrzeb wszystkich niepełnosprawnych uczniów. Co ważne, zajęcia lekcyjne prowadzone są w komfortowych warunkach, ponieważ liczebność klas jest mniejsza niż w przypadku zwykłych placówek . Oprócz tego w szkołach specjalnych często istnieją dodatkowe sale, w których odbywają się zajęcia rehabilitacyjne oraz terapeutyczne, których celem jest poprawa ogólnego funkcjonowania uczniów.
Szkoła specjalna – dla kogo jest odpowiednia?
Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy przeznaczony jest dla uczniów o różnych typach niepełnosprawności. W zależności od rodzaju zaburzenia wyróżnia się szkoły dla uczniów zmagających się z takimi trudnościami, jak:
- upośledzenie umysłowe (lekkie, umiarkowane, głębokie lub nieokreślone),
- wady wzroku (zarówno osoby słabowidzące, jak i niewidome),
- wady słuchu (osoby słabosłyszące i głuche),
- niepełnosprawność ruchowa,
- zaburzenia zachowania skutkujące nieprzystosowaniem społecznym.
Aby podjąć edukację w szkole specjalnej, należy posiadać orzeczenie stwierdzające potrzebę kształcenia specjalnego. Otrzymuje się je w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Szkoła specjalna i jej rodzaje
Kształcenie specjalne w Polsce obejmuje kilka etapów edukacji. Wśród tego typu placówek znajdują się:
- przedszkole specjalne,
- szkoła podstawowa specjalna,
- gimnazjum specjalne,
- zasadnicza szkoła zawodowa specjalna,
- szkoła specjalna przysposabiająca do pracy,
- technikum specjalne,
- liceum specjalne,
- szkoła policealna specjalna.
Osoby ze stwierdzoną niepełnosprawnością lub innymi zaburzeniami mają więc szansę na przejście pełnej ścieżki kształcenia, a także zdobycie konkretnego zawodu.
Cele i zadania szkolnictwa specjalnego
Szkolnictwo specjalne powinno realizować kilka podstawowych celów. Wśród nich najważniejszym jest przygotowanie uczniów, bez względu na stopień ich niepełnosprawności, do poprawnego funkcjonowania w społeczeństwie i prowadzenia aktywnego i samodzielnego życia. Wiąże się to z zapewnieniem podopiecznym warunków, w których bez przeszkód mogą rozwijać swoją osobowość i zainteresowania.
Zadania, przed jakimi staje szkoła specjalna, obejmują również działania mające na celu skorygowanie zaburzonych funkcji psychicznych dzieci i młodzieży oraz poprawienie tych niezaburzonych. Pod kątem przekazywania wiedzy najważniejsze jest wyrównywanie braków oraz przekazywanie informacji w sposób dostosowany do poziomu upośledzenia.
W szkołach specjalnych uwaga skierowana jest także na polepszenie sprawności ruchowej niepełnosprawnych dzieci. W przypadku młodzieży dochodzi do tego wyrabianie umiejętności praktycznych, a co za tym idzie, przygotowywanie do wykonywania konkretnych zawodów.
Ważną rolą placówek specjalnych jest przystosowanie dzieci i młodzieży do życia w społeczeństwie. W tym celu pedagodzy dbają o wpajanie im zasad kultury osobistej i pomagają w kształtowaniu właściwych postaw społecznych. Oprócz tego wspierają ich w nauce samodzielnego wykonywania codziennych czynności. Należy przy tym pamiętać, że po ukończeniu szkoły specjalnej jej absolwent powinien odznaczać się najwyższym dostępnym mu w tym momencie stopniem ogólnego rozwoju.
Gdy z dzieckiem dzieje się coś niepokojącego, czyli telefon zaufania dla nieletnich. Zobacz wideo:
Zobacz też:
- 80-letni zegarmistrz z niezwykłą pasją. "Czas to jest największy skarb człowieka i jego nie można marnować"
- Dlaczego nie lubimy wywiadówek? Nauczyciele: "To okazja do spotkania i rozmowy"
- 5-gwiazdkowa stołówka szkolna, czyli obiady smaczne, zdrowe i kolorowe. „Dużo pracy, ale jest to możliwe”
Autor: Adrian Adamczyk