Osoby wysoko wrażliwe mylnie uznawane są za "nadwrażliwe", słabe i nieodporne na zdarzenia życiowe. W rzeczywistości takie jednostki mają wiele cech wrodzonych związanych z innym przetwarzaniem bodźców zewnętrznych, a także z reakcjami poznawczymi i emocjonalnymi innymi niż w przypadku reszty społeczeństwa.
Charakterystyka wysoko wrażliwych osób
Wysoka wrażliwość jest w dużej mierze uwarunkowana czynnikami genetycznymi i środowiskowymi. Oznacza to, że takie osoby nie są w stanie zmienić swojej osobowości i reakcji na wydarzenia. Bodźce zewnętrzne, czyli znaczny hałas, duża liczba dystraktorów lub nadmierne oświetlenie, wywołują chęć ucieczki, która stanowi sposób ochrony przed własnymi uczuciami. Wśród najważniejszych cech charakterystycznych osoby wysoko wrażliwej można wyróżnić:
- martwienie się o innych ludzi oraz o siebie,
- senność,
- wzruszanie się (także przy filmach, serialach, zdarzeniach życiowych),
- potrzeba samotności,
- uczucie bycia przytłoczonym przez życie,
- wyczerpanie po spotkaniach z innymi ludźmi,
- wysoki poziom empatii,
- bardzo wysoka wrażliwość na ból,
- stres w przypadku, gdy jednostka przebywa w głośnej, nadmiernie oświetlonej przestrzeni, w której jest wiele osób – np. w biurze z otwartą przestrzenią (ang. open space office), supermarkecie, w tłumie,
- wyczuwanie bodźców, np. zapachowych lub słuchowych, których nie odbierają inni,
- nerwowość w momencie bycia obserwowanym przez innych,
- chęć spędzania czasu w domu, relaksowania się,
- unikanie filmów pełnych przemocy,
- słaba koncentracja,
- odczuwanie lęku i strachu w różnych sytuacjach.
Zgodnie z założeniami ewolucjonistów takie osoby miały dawniej przewagę nad innymi ludźmi, ponieważ dostrzegały więcej bodźców i mogły na nie odpowiednio szybko reagować. Miało to szczególne znaczenie w momencie zagrożenia. Współcześnie jednak wysoko wrażliwe osoby miewają problemy z odpowiednim funkcjonowaniem w niektórych sytuacjach.
Warto zaznaczyć, że dzieci wysoko wrażliwe mogą być w niektórych sytuacjach błędnie diagnozowane jako osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Ważne jest, aby psycholog dokładnie sprawdził reakcje dziecka i postawił odpowiednią diagnozę. Rodzice nie powinni na siłę zmieniać swoich dzieci, uznawać je za zbyt wrażliwe, nierozsądne i ulegające emocjom, tylko zaakceptować taką sytuację. Należy zauważyć, że osoby wysoko wrażliwe mają także wyjątkowe pozytywne cechy, które mogą pomóc im w szkole oraz w pracy. Przede wszystkim takie jednostki są bardzo sumienne i dokładne, starają się skoncentrować na zadaniu i na wszelkich jego szczegółach. Inną cechą są rozważne działania, przemyślane i oparte na dowodach rozumowych, a nie na emocjach. Charakterystyczny jest też wysoki poziom empatii, dzięki czemu osoby wysoko wrażliwe świetnie nadają się do zawodów, w których możliwy jest kontakt z ludźmi, przy czym kontakt ten musi być ograniczony do 1–2 osób, aby nie pojawiła się zbyt duża liczba bodźców.
Jak poprawić komfort życia osób wysoko wrażliwych?
Możliwe jest poprawienie komfortu życiowego wysoko wrażliwych osób, jednak ważne są różne działania ze strony rodziny i otoczenia. Przykładowo, w domu nie należy włączać głośno telewizora ani puszczać muzyki ze smartfona, ponieważ takie działania sprawiają, że pojawia się zbyt wiele bodźców, a tym samym silnie oddziałuje na osobę wysoko wrażliwą. Ważne jest także zapewnienie odpowiedniej ilości snu oraz umożliwienie spędzania czasu w samotności, w ciszy, np. w trakcie odpoczynku lub medytacji. Osoby wysoko wrażliwe zwykle nie przepadają za pracą w miejscach, w których odbierają zbyt wiele bodźców, może to bowiem wywoływać u nich reakcje lękowe i paniczne. Właśnie dlatego takim jednostkom polecana jest głównie praca w domu, w której trakcie mogą się wyciszyć i skoncentrować na powierzonym zadaniu. Dobrym rozwiązaniem może być także spokojna praca w małej firmie. Warto zaznaczyć, że osoby wysoko wrażliwe w niewłaściwych warunkach mogą być cały czas zmęczone. Przykładowo, dojazd głośnym, zatłoczonym autobusem, a później praca w ogromnym biurze lub hali produkcyjnej może wyczerpać takie jednostki i doprowadzić do ich chronicznego zmęczenia. Warto również zauważyć, że osoby wysoko wrażliwe wchodzą w głębokie relacje i zależy im na interakcjach oraz uwadze bliskich. Raczej nie zmieniają partnerów, jednak mogą się znudzić, jeśli w związku brakuje głębszych relacji. Właśnie dlatego tak ważne jest poświęcanie uwagi takim osobom, dbanie o nie, a także zrozumienie, że reagują na otaczający świat oraz odbierane bodźce w nieco inny sposób.
Definicja męskości według drag queen: "Dziś mężczyzna to ktoś wrażliwy". Zobacz wideo:
Zobacz też:
- Jane Birkin w poruszającym wywiadzie. Ikona francuskiej mody, muzyki i filmu opowiedziała o ciężkich momentach swojego życia
- Keith Urban wyszedł z uzależnienia dzięki Nicole Kidman: "Czuję się błogosławiony, że odnalazłem żonę"
- 80-letni zegarmistrz z niezwykłą pasją. "Czas to jest największy skarb człowieka i jego nie można marnować"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF