Muchomor sromotnikowy - jak wygląda? Poznaj cechy charakterystyczne, które pomogą Ci go rozpoznać

Muchomor sromotnikowy
Muchomor sromotnikowy - jak wygląda? Cechy charakterystyczne, które pomogą Ci go rozpoznać
Źródło: Maksim Safaniuk/Getty Images
Każdy, kto zajmuje się zbieraniem grzybów, powinien wiedzieć, jak wygląda muchomor sromotnikowy. To jeden z najniebezpieczniejszych grzybów w polskich lasach – jest śmiertelnie trujący. Jest również podobny do innych gatunków – można go pomylić z pieczarką, gąską zielonką i gołąbkiem zielonawym. Niestety taka pomyłka może kosztować życie. Jak go zatem rozpoznać?

Jak wygląda muchomor sromotnikowy? Kształtem kapelusza i trzonu przypomina niektóre jadalne grzyby, np. czubajkę kanię, dlatego łatwo go pomylić. Jeśli nie mamy stuprocentowej pewności, że zebrany okaz to nie muchomor sromotnikowy, nie powinno się go zabierać – jest to zbyt niebezpieczne.

Muchomor sromotnikowy – miejsce i okres występowania

Muchomor zielonawy (Amanita phalloides), nazywany powszechnie muchomorem sromotnikowym, występuje licznie w polskich lasach liściastych i mieszanych – można spotkać go głównie pod dębami, bukami i brzozami. Rzadziej może występować także w lasach iglastych. Lubi gleby bogate w makro- i mikroelementy. Owocniki pojawiają się od lata do jesieni (od lipca do listopada).

Muchomor sromotnikowy bywa potocznie nazywany sromotnikiem, co przywołuje skojarzenia ze sromotnikiem smrodliwym (Phallus impudicus) – zupełnie innym grzybem, który nie jest trujący i wyróżnia się charakterystycznym przykrym zapachem. Zbieżność potocznych nazw może skutkować pewnymi nieporozumieniami.

Grzyby

Źródło: Dzień Dobry TVN
Grzybiarskie tipy
Grzybiarskie tipy
Trufle – najdroższe grzyby świata
Trufle – najdroższe grzyby świata
Grzyb, który niszczy komórki raka jelita grubego
Grzyb, który niszczy komórki raka jelita grubego
Rey & Roll, czyli emocje jak na grzybobraniu
Rey & Roll, czyli emocje jak na grzybobraniu
Na grzyby!
Na grzyby!
Nietypowe grzyby w polskich lasach
Nietypowe grzyby w polskich lasach

Warto pamiętać, że muchomor sromotnikowy jest gatunkiem śmiertelnie trującym ze względu na zawartość amanityny. Już średni okaz o masie 30-50 g jest dawką śmiertelną dla dorosłego człowieka. Amanityna prowadzi do uszkodzenia komórek, a w efekcie niewydolności wątroby, która jest główną przyczyną śmierci. Trucizna zachowuje swoje właściwości nawet wtedy, gdy poddajemy muchomora sromotnikowego przetworzeniu (suszymy, smażymy, gotujemy). Niestety nie istnieje żadna odtrutka, dzięki której możliwe byłoby odwrócenie tragicznych skutków zjedzenia grzyba

Jak wygląda muchomor sromotnikowy?

Odpowiadając na pytanie, jak wygląda muchomor sromotnikowy, trzeba wziąć pod uwagę każdy szczegół jego budowy, który może się zmieniać np. w zależności od wieku. Muchomor sromotnikowy od innych grzybów jadalnych różni się w niewielkim stopniu. Może to być wielkość (np. kania jest większa), czy budowa trzonu (np. gołąbek zielonawy nie ma pierścienia i bulwy).

Muchomor sromotnikowy – cechy charakterystyczne:

  • Blaszki są zawsze białe (podczas gdy na przykład u pieczarki z wiekiem stają się brązowe, aż do czarnych, a u gąski zielonki są mocno żółte).
    • Występuje pochwa – czyli charakterystyczna biała osłonka wokół podstawy trzonu, która znajduje się w ziemi (nie posiada jej pieczarka, gąska zielonka ani gołąbek zielonawy).
      • Występuje pierścień pod kapeluszem (gąska zielonka i gołąbek zielonawy również go nie posiadają).
        • Wysyp zarodników jest biały (barwa wysypu pieczarek jest ciemnobrązowa).

          Pamiętaj, że jeśli nie jesteś doświadczonym grzybiarzem, bezpieczniej jest zbierać grzyby rurkowe, a nie blaszkowe – w przypadku tych drugich istnieje większe ryzyko śmiertelnej pomyłki.

          Muchomor sromotnikowy – opis wyglądu kapelusza

          Muchomor sromotnikowy posiada niewielki kapelusz, który osiąga wielkość od 5 do 15 cm średnicy. Jego kształt może być różny – u młodych muchomorów jest zaokrąglony, lekko stożkowaty, pod wpływem czasu zmienia się w bardziej dzwonkowaty i niekiedy płaski kapelusz. Jeśli chodzi o barwę, jaką przybiera kapelusz muchomora sromotnikowego, to jest to odcień zielonkawy.

          Grzyb ma różne odcienie – jasnozielone, oliwkowe, a nawet brunatne. Z kapelusza muchomora można łatwo ściągnąć skórę, która jest gładka, bez żadnych struktur. Może być matowa lub lekko błyszcząca, gdy grzyb jest mokry. Brzegi są jaśniejsze, pozbawione prążków. Od wewnętrznej strony kapelusza znajdują się blaszki – białe, czasami też żółte lub zielonkawe (pokryte osłoną u młodych okazów), gęsto osadzone. Muchomor sromotnikowy posiada biały lub jasnozielony miąższ, który nie zmienia swojej barwy. Jego zapach jest słodki, dość przyjemny (u starszych okazów woń staje się nieprzyjemna).

          Muchomor sromotnikowy – wygląd trzonu

          Muchomor zielonkawy sromotnikowy posiada walcowaty trzon o wysokości około 5-15 cm i średnicy do 2 cm. Występuje w podobnej kolorystyce co kapelusz. Jego powierzchnia jest więc biała, wpadająca w odcień zieleni czy beżu. Zarówno duży, jak i mały muchomor sromotnikowy będzie mieć charakterystyczną bulwę i pochwę ulokowaną na dole trzonu, przy korzeniu. Cechą charakterystyczną grzyba jest biały lub kremowy pierścień zwisający, ale jednocześnie nieruchomy. Pod nim powierzchnia trzonu jest pokryta łuskowatym wzorkiem.

          Muchomor sromotnikowy – objawy zatrucia

          Muchomor sromotnikowy jest najbardziej trującym rodzajem grzyba na świecie. Zawiera śmiertelną dawkę toksyn, tzw. amanitotoksyny, które są w stanie trwale uszkodzić komórki wątroby i nerek, a bez podjętego leczenia doprowadzić także do śmierci.

          Objawy zatrucia, nie pojawiają się one od razu po spożyciu. Toksyny rozprzestrzenione w krwioobiegu dają o sobie znać mniej więcej po 6 lub nawet 24 godzinach od spożycia.

          Objawami zatrucia po 8-24 godzinach od spożycia:

          • wymioty,
            • silny bol brzucha,
              • wodnista biegunka prowadząca do odwodnienia,
                • obniżone ciśnienie krwi,
                  • przyspieszone tętno.

                    Po ponad 24 godzinach następuje względna poprawa – a po niej nastąpić może żółtaczka, czasem również i śpiączka. Bez leczenia wątroba obumiera i po około 1-2 tygodniach następuje zgon. Tak duże ryzyko sprawia, że jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości co do zebranego grzyba, lepiej go zostawić. Toksyny zawarte w muchomorze sromotnikowym nie znikają pod wpływem obróbki cieplnej – gotowania czy smażenia. Jeden okaz może zatruć całą rodzinę.

                    Zobacz także:

                    Autor: Adrian Adamczyk

                    Źródło zdjęcia głównego: Maksim Safaniuk/Getty Images

                    podziel się:

                    Pozostałe wiadomości

                    Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                    Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                    Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                    Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                    Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                    Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                    Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                    Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                    Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                    Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                    Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                    Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                    Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                    Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                    Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                    Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                    Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                    Materiał promocyjny

                    Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                    Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                    Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                    Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                    Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                    "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                    "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                    Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                    Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                    Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                    Materiał promocyjny

                    Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                    Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                    Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                    Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                    Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                    Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                    Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                    10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                    Materiał promocyjny

                    10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                    Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                    Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                    Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                    Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                    Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                    Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                    Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                    Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                    Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                    Materiał promocyjny

                    Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                    Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                    Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                    Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                    Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                    Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                    Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                    "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                    "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                    Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                    Materiał promocyjny

                    Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                    Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                    Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                    Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                    Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                    Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                    Materiał promocyjny

                    Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                    Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                    Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                    Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                    Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                    Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                    Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                    Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                    Materiał promocyjny

                    Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                    "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                    "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                    Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                    Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                    "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                    "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                    Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                    Materiał promocyjny

                    Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                    Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                    Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                    Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                    Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                    Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                    Materiał promocyjny

                    Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                    Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                    Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                    Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                    Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                    To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                    To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                    Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                    Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                    Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                    Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                    Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                    Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                    E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                    Materiał promocyjny

                    E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                    Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                    Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                    Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                    Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                    Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                    Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                    Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                    Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                    9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                    9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                    Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                    Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                    Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                    Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                    #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                    #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                    Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                    Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                    Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                    Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                    Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                    Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                    Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                    Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"