Pomiar ciśnienia krwi opiera się na ustaleniu dwóch wartości: ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Jeśli choć jedna z tych wartości przekracza normę dla danej grupy wiekowej, należy podejrzewać nadciśnienie tętnicze. Aby jednak zdiagnozować problem poprawnie, trzeba wykonywać regularne pomiary ciśnienia w warunkach domowych, zapisywać je, a następnie skonsultować z lekarzem. Dalsze postępowanie to zazwyczaj seria badań, które pozwalają ustalić, czy pacjent cierpi na nadciśnienie pierwotne, czy wtórne. Jak więc wygląda kwestia prawidłowego ciśnienia u dzieci i kiedy należy się niepokoić?
Prawidłowe ciśnienie u dzieci – normy
Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego zależą od wieku, dlatego są różne dla niemowląt, dzieci, dorosłych i osób starszych. Wartości ciśnienia w przypadku dzieci należy weryfikować, nanosząc je na siatki centylowe, a kryteria brane pod uwagę to nie tylko wiek, lecz także płeć oraz wysokość ciała.
Prawidłowy wynik to wartość mieszcząca się w przedziale między 10. a 90. centylem. U dziecka, u którego wynik plasuje się pomiędzy 90. a 95. centylem, można podejrzewać podwyższone ciśnienie tętnicze. W takim przypadku zaleca się stałą kontrolę i regularne pomiary. O nadciśnieniu dziecięcym można mówić, gdy wynik przekracza 95. centyl.
Bardzo ogólnie można wskazać na następujące normy zależne od wieku dziecka:
- 60–80 mmHg skurczowe oraz 35–50 mmHg rozkurczowe dla noworodków,
- 90/60 mmHg dla niemowląt do 1. roku życia,
- 95/60 mmHg dla dzieci w wieku przedszkolnym,
- 100/60 mmHg dla dzieci w wieku szkolnym – prawidłowe ciśnienie u dziecka w wieku 6, 7, 8 lat,
- 110/70 mmHg dla młodzieży – prawidłowe ciśnienie u dziecka w wieku 12,13, 14 lat.
Zaleca się, aby każdemu dziecku po ukończeniu 3. roku życia kontrolnie mierzyć ciśnienie tętnicze raz w roku.
Prawidłowe ciśnienie krwi u dzieci – jak dokonać pomiaru?
Aby otrzymany wynik był wiarygodny, pomiarów należy dokonywać w prawidłowy sposób i we właściwych warunkach. Przed rozpoczęciem badania dziecko powinno posiedzieć spokojnie przez kilka minut. Pomiaru dokonuje się w pozycji siedzącej, dziecko musi oprzeć plecy o oparcie, a stopy na podłodze. Zaleca się, aby ciśnienie mierzyć na prawym ramieniu, w tym celu należy położyć prawą rękę np. na stole.
Ważne jest także dobranie odpowiedniego rozmiaru mankietu ciśnieniomierza, który musi być dostosowany do wielkości ramienia dziecka:
- 4 cm szerokości i 8 cm długości dla noworodka,
- 6 cm szerokości i 12 cm długości dla niemowlęcia,
- 9 cm szerokości i 18 cm długości dla dzieci,
- 10–16 cm szerokości i 24–38 długości dla dorosłych.
Specjaliści zalecają, aby wykonywać 3 pomiary w krótkich odstępach czasu (1–2 min), natomiast interpretować pomiar drugi i trzeci.
Wskazania do pomiarów ciśnienia krwi u dziecka
Ponieważ u coraz większej liczby dzieci diagnozuje się nadciśnienie tętnicze, lekarze zalecają, aby pomiarów dokonywać regularnie u wszystkich dzieci, które skończyły 3 lata. Również w przypadku mniejszych dzieci należy sprawdzać wartości ciśnienia, zwłaszcza w sytuacji, gdy przyjmują leki, które mogą mieć wpływ na wysokość ciśnienia lub gdy są wcześniakami.
dmphoto/Getty Images
Stałych pomiarów wymagają również stany nawracających infekcji dróg moczowych, nerek czy nowotwory. Kontroli powinny podlegać także dzieci, które przebywały na oddziale intensywnej terapii. Ciśnienie tętnicze warto sprawdzać także u maluchów, w których rodzinie diagnozowane były przypadki nadciśnienia tętniczego.
Przyczyny i skutki nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze dzieli się na pierwotne – samoistne – oraz wtórne, spowodowane występowaniem innych chorób. W przypadku dzieci najczęstszymi chorobami, którym towarzyszy nadciśnienie tętnicze, są schorzenia nerek, dlatego diagnozowaniem problemu zajmują się nefrolodzy dziecięcy.
Nieleczone nadciśnienie może prowadzić do rozwoju chorób układu krążenia, prowadząc do zawału, miażdżycy, ale także udarów mózgu i uszkodzeń wzroku. Zdiagnozowane nadciśnienie zawsze musi być leczone. Terapia polega na leczeniu schorzenia, które wywołało nadciśnienie, a w przypadku nadciśnienia pierwotnego na zmianie trybu życia – wprowadzeniu zdrowego sposobu odżywiania, odpowiedniej dawki aktywności fizycznej i długości snu, kontroli masy ciała.
Co ważne, nadciśnienie tętnicze diagnozuje się na podstawie wielokrotnych pomiarów, nigdy po jednym incydencie stwierdzonego nieprawidłowego wyniku. Należy również zwrócić uwagę na przypadłość zwaną „efektem białego fartucha”, która objawia się podwyższonym ciśnieniem krwi podczas wykonywania pomiarów w gabinecie lekarskim. Przyczyną jest nadmierny stres, emocjonowanie się wizytą lekarską i koniecznością przeprowadzenia badań.
Zobacz wideo: Picie herbaty może obniżyć ciśnienie krwi?
Zobacz także:
- Jak naturalnie obniżyć ciśnienie krwi? Domowe sposoby
- Nagłe skoki ciśnienia – jakie są ich przyczyny?
- Bóle u dzieci – kiedy to objaw choroby, a kiedy stresu?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto