Pojęcie utylizacji w dalszym ciągu budzi wiele wątpliwości. Jest utożsamiana z recyklingiem, odzyskiem, a także gospodarką odpadami, a nawet całkowitym zniknięciem odpadów. Co w takim razie nazywamy utylizacją?
Co to jest utylizacja?
Utylizacja, odzysk i recykling to hasła, o których każdy słyszał, ale nie wszyscy są w stanie je poprawnie zdefiniować i od siebie odróżnić. Stale pojawiają się wątpliwości, co właściwie nazywamy utylizacją. Niepewność jest związana przede wszystkim z faktem, iż definicji utylizacji nie znajdziemy nawet w Ustawie o odpadach. Brak jej również w bardzo istotnej hierarchii postępowania z odpadami. W związku z tym jej definicję należy wiązać przede wszystkim z etymologią tego słowa.
Słowo "utylizacja" pochodzi z języka francuskiego i oznacza m.in. gospodarowanie. Według słownika języka polskiego utylizacją nazywamy przetworzenie odpadów celem ponownego ich wykorzystania jako surowców wtórnych.
Czego dotyczy utylizacja?
Pojęcie utylizacji jest stosowane do dwóch form odzysku. Mowa tu o spalarni odpadów oraz przeróbce padliny oraz pozostałości organicznych zwierząt pochodzących z uboju. Jak ma się zatem definicja utylizacji do powyższych form? W przypadku pozostałości po uboju surowcem wtórnym są kleje, żelatyna, tłuszcze techniczne albo mączki pastewne. W związku z powyższym mówi się, że utylizacja to tak naprawdę odzysk odpadów.
Zgodnie z Ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r., odzyskiem nazywamy proces, który sprawia, że odpady służą użytecznemu zastosowaniu w wyniku zastąpienia innych materiałów, które w innym razie zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji. Co to tak naprawdę oznacza?
W pojęciu odzysku zawarte są czynności i procesy, dzięki którym można ponownie wykorzystać odpady powstałe w wyniku działalności człowieka. Dzięki tym procesom powstają produkty, które eliminują toksyczne i szkodliwe substancje, jakie w innym wypadku przedostałyby się do gleby, wody i atmosfery. Odzysk odpadów sprawia, że są one całkowicie lub w części wykorzystane. Efektem poszczególnych procesów są substancje, materiały, a nawet energia.
Różnica między utylizacją odpadów a recyklingiem
Utylizacja i recykling to dwa hasła, które sprawiają niemało problemów. Recykling i utylizacja to inne procesy, które należy nauczyć się odróżniać.
Utylizacja, zwana również odzyskiem, to tak naprawdę pojęcie znacznie szersze. Zgodnie z Ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. recyklingiem nazywamy odzysk odpadów, którego efektem są produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu albo innych celach. Recykling obejmuje przetwarzanie materiałów organicznych, ale nie dotyczy odzysku energii i przetwarzania jej na paliwo lub do wypełniania wyrobisk. Recykling jest wyłącznie typem odzysku, a efektem procesu jest produkt, który nie jest już uznawany za odpad. Utylizacja dotyczy zarówno materii (np. utylizacja zwierząt), jak i energii, natomiast recykling wyłącznie pierwszego.
Utylizacja odpadów to proces, który polega m.in. na ich spalaniu. Przekształcanie materii w energię elektryczną lub cieplną odbywa się w specjalistycznych spalarniach. Efektem spalania jest odzysk takich surowców jak węgiel drzewny, szkło czy aluminium oraz innych metali niezbędnych do uzyskiwania ciepła. Utylizacja znajduje również zastosowanie w medycynie, w szczególności w przypadku materiałów niebezpiecznych. Utylizacji poddaje się również oleje, które można wykorzystać ponownie jako paliwo do cementowni lub pieców grzewczych.
Po co odzyskiwać materiały i substancje z odpadów?
Celem utylizacji odpadów jest przede wszystkim ochrona środowiska przed szkodliwymi substancjami, które mogą przedostać się do gleb, wód i atmosfery. Składowanie odpadów może przynieść duże szkody środowisku, dlatego utylizacja i recykling są tak wysoce pożądane. Dzięki takim procesom jak utylizacja eliminuje się dzikie wysypiska śmieci i kontroluje to, co dzieje się z odpadami od momentu trafienia na śmietnik, po ich unieszkodliwienie.
Celem odzysku odpadów jest również ochrona zasobów naturalnych, czego najlepszym przykładem jest recykling szkła lub papieru. Pierwszy materiał może całkowicie zostać poddany recyklingowi. Dzięki segregacji szkła ogranicza się nie tylko zużycie surowców, lecz także wody i energii niezbędnych do produkcji nowych przedmiotów. Dzięki utylizacji odpadów eliminuje się potencjalne, groźne choroby, a odzyskuje produkty, które można ponownie wykorzystać.
Zobacz także:
- Zostali przyłapani na wyrzucaniu śmieci w lesie. Doszło do awantury. "Takie rzeczy się dzieją tutaj na co dzień"
- Od stycznia zmieniły się zasady segregacji tekstyliów. Czy wiemy, jak to robić?
- Kontenery PCK znikną z ulic. "Ludzie zaczęli traktować je jak śmietniki"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Peter Dazeley/Getty Images