Aspartam jest składnikiem cenionym za swoją niskokaloryczność, jeden gram tej substancji zawiera zaledwie 4 kcal. Obawy budzi jednak powstający w procesie hydrolizy aspartamu metanol, który przekształcany jest w rakotwórczy formaldehyd. Czy rzeczywiście jest się czego bać?
Z czego powstaje aspartam i gdzie można go znaleźć?
Aspartam należy do grupy estrów peptydowych. Składa się z dwóch reszt aminokwasowych, kwasu asparaginowego oraz fenyloalaniny. Po strawieniu przez organizm człowieka rozkłada się na dwa naturalne aminokwasy, fenyloalaninę, kwas asparaginowy, a także wspomniany już metanol. Ten ostatni utlenia się do kwasu mrówkowego i formaldehydu, przy czym druga z tych substancji jest wyjątkowo niebezpieczna dla ludzkiego organizmu. Stosowany jest on między innymi do dezynfekcji maszyn produkcyjnych oraz wchodzi w skład wielu klejów używanych do produkcji mebli. Był również niezwykle popularnym składnikiem lakierów do paznokci, jednak ze względu na jego toksyczne działanie coraz więcej firm rezygnuje z dodawania go do swoich produktów. Wchodzi on także w skład dymu tytoniowego. Skutki narażenia na formaldehyd to m.in. duszności, stany zapalne, osłabienie organizmu, bezsenność oraz nudności. Uważa się również, że jest on odpowiedzialny za rozwój komórek nowotworowych. Jednak badania na szkodliwość aspartamu nie wykazały takich skutków ubocznych u ludzi.
Porady dietetyków
Aspartam znajduje zastosowanie przede wszystkim w przemyśle spożywczym. Produkty, w skład których wchodzi ta substancja, to przede wszystkim słodycze, np. batony, ciastka, galaretki, lody, drażetki czy gumy do żucia, a także m.in. ketchup, majonez, kawa rozpuszczalna lub sosy, a czasem nawet sery, ryby czy wędliny. Aspartam obecny jest także w rozmaitych napojach słodzonych. Jest on również jedną z najpopularniejszych substancji słodzących stosowanych w sztucznych słodzikach. Aspartam znaleźć można nie tylko w żywności, lecz także w lekach, głównie w rozmaitych tabletkach do ssania, rozpuszczalnych środkach na przeziębienie, lekach przeczyszczających, środkach na odświeżenie oddechu czy tabletkach musujących.
Szkodliwość aspartamu – jaki ma wpływ na organizm?
Ze względu na szereg wątpliwości dotyczących aspartamu badania nad jego działaniem są niezwykle szeroko zakrojone. Do tej pory nie udowodniono jego wpływu na rozwój raka u ludzi, a przy tym wciąż prowadzone są badania pod kątem przyczyniania się tej substancji do wystąpienia wielu innych dolegliwości.
Odkryto między innymi, że nadmierne spożycie aspartamu, czyli średnio powyżej 40 mg/kg masy ciała, może spowodować wzrost koncentracji wapnia w niektórych organach, m.in. w mózgu, śledzionie, sercu czy płucach. Uważa się również, że spożywanie tej substancji może prowadzić do bezsenności, nudności, bólów stawów, zawrotów i bólów głowy czy częstoskurczu serca. Niektórzy badacze podejrzewają go nawet o wywoływanie problemów neurologicznych, w tym padaczki oraz kłopotów ze wzrokiem, a w skrajnych przypadkach ślepoty.
Czy jednak aspartam rzeczywiście jest trucizną? Wiele badań nie potwierdza szkodliwości E951, jeśli ta substancja jest spożywana z umiarem.
Aspartam a cukrzyca – czy jest lepszy niż cukier?
Produkty z aspartamem często są wybierane przez diabetyków. Substancja ta jest bowiem nawet 200 razy słodsza niż cukier, a przy tym znacznie mniej kaloryczna. Chociaż klasyczny cukier spożywczy zawiera aż 386,7 kcal w 100 g, a w tej samej ilości aspartamu znajduje się ich ok. 400, ze względu na jego znacznie słodszy smak dodaje się go wielokrotnie mniej do potraw. Dlatego właśnie stosowany jest w żywności przeznaczonej dla cukrzyków, a także w produktach typu light. Warto też pamiętać, że to właśnie kontrolowanie masy ciała wspomaga niwelowanie objawów oraz spowolnianie rozwoju cukrzycy typu 2. Co więcej, indeks glikemiczny aspartamu wynosi zaledwie 8, natomiast sacharozy ok. 70.
Czy aspartam jest zdrowy? Wokół tej substancji narosło wiele mitów, jednak większość badań nie wykazała jej szkodliwego wpływu na organizm człowieka, pod warunkiem, że spożywana jest z umiarem. Dlatego aspartam wciąż pozostaje interesującą alternatywą dla zwykłego cukru.
Zobacz także:
- Ananas, brokuł, papryka. Co jeszcze warto jeść, by poprawić sobie nastrój?
- Jak zdrowo przytyć i zbudować ładną sylwetkę? Są na to sposoby
- Dietetyczka: "Aby schudnąć, trzeba dużo jeść". Czy to oznacza koniec z liczeniem kalorii?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Larry Washburn/Getty Images
