Nagietek wykazuje działanie lecznicze, z którego mogą skorzystać kobiety w okresie przekwitania. Z uwagi na swoje właściwości wykorzystywany jest także w kosmetyce. Występuje w wielu preparatach do pielęgnacji cery suchej oraz włosów.
Nagietek – co to za roślina?
Nagietek lekarski (Calendula officinalis) to jedna z najpopularniejszych roślin ozdobnych i zielarskich, wyróżniająca się wszechstronnym zastosowaniem. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Do Europy trafiła w XII wieku. Od tamtej pory nagietek na dobre zadomowił się w naszych ogrodach i nie tylko.
Jak wygląda nagietek? Osiąga wysokość 25–75 cm. Ma dość grubą, rozgałęzioną łodygę i lancetowate liście z widocznymi włoskami. Koszyczki nagietka, czyli kwiatostany, mają średnicę 2–5 cm i stanowią surowiec zielarski. Mogą mieć kolor pomarańczowy lub żółty. Po wysiewie wprost do gruntu nagietek zakwita po 8–10 tygodniach. Kwitnie od czerwca do września. Warto dodać, że nagietek jest rośliną jednoroczną, której uprawa jest bardzo prosta. Preferuje stanowiska nasłonecznione z glebą wapienną.
Nagietek jest jadalny, przez co w przeszłości znajdował szerokie zastosowanie w kuchni. Używany był równie często jak warzywa. Niektórzy traktowali go jako przyprawę do mięs i ryb. Dziś dodaje się go m.in. do sałatek. Doskonale barwi potrawy, dlatego płatki nagietka mogą być stosowane zamiast szafranu. Z tego powodu kwiat nagietka nazywany jest różą szafranową. Nagietek nadaje się też do picia. Zbiera się go w lipcu i sierpniu. Wysuszone koszyczki nagietka lub wysuszone same kwiaty służą do przygotowania herbaty. Suszony w temperaturze 35–45℃ nagietek wykorzystywany jest też do przyrządzenia naparu do płukania jamy ustnej. Znana jest także nalewka z nagietka, którą robi się ze świeżych płatków.
Z nagietka przygotowuje się również naturalne lekarstwa do stosowania zewnętrznego, np. maść z nagietka, która jest pomocna po ukąszeniach owadów czy przy stanach zapalnych skóry.
Zobacz video: Lecznicze zioła prosto z Kaszub
Właściwości lecznicze nagietka
Nagietek wyróżniają wyjątkowe właściwości lecznicze, które są zasługą składu chemicznego kwiatów, zawierających m.in. witaminę C i sole mineralne, głównie magnez. Nagietek jest skutecznym panaceum na wiele dolegliwości również z uwagi na znajdujące się w płatkach sterole, saponiny, związki śluzowe, karotenoidy, kwasy organiczne, flawonoidy. Nagietek ma też właściwości przeciwgrzybicze. Działa przeciwzapalnie, rozkurczowo i żółciopędnie. Znajdujące się w płatkach nagietka składniki mają także właściwości antyoksydacyjne.
Co leczy nagietek? Stosowany w formie okładów sprawia, że rany szybciej się goją. Nagietek jest dobry na rany pooperacyjne, owrzodzenia, odmrożenia, oparzenia czy stłuczenia. Łagodzi objawy łuszczycy. Maść nagietkowa przyrządzona według receptury ks. Kneippa jest zalecana na egzemę i odleżyny. Nagietek znalazł zastosowanie również w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej i gardła. Polecany jest chorym na anginę. Nagietek jest też dobry na żylaki. Zaobserwowano, że przynosi ulgę osobom zmagającym się z owrzodzeniem żylakowatym podudzia. Wykorzystywany jest w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Herbata z nagietka łagodzi objawy chorób pęcherzyka żółciowego i wątroby, pomaga na zaburzenia miesiączkowania połączone z bólem oraz dolegliwości okresu przekwitania. Nagietek jest także zalecany kobietom, u których występuje postępujący zanik nabłonka pochwy. Z kolei nalewka z nagietka pomaga na problemy z trawieniem. Nagietek w formie kompresów działa korzystnie na oczy. Łagodzi stan zapalny spojówek, sprawia, że oczy są mniej zmęczone. Zapobiega również nowotworom.
Właściwości kosmetyczne nagietka
Poza działaniem leczniczym nagietek od dawna stosowany jest jako składnik naturalnych preparatów do pielęgnacji urody, takich jak krem z nagietka, toniki i olejki nagietkowe. Ma korzystny wpływ na cerę. Suchej skórze twarzy przywraca równowagę i właściwe nawilżenie. Nadaje się też do pielęgnacji delikatnej skóry dzieci i niemowląt. Przemywanie skóry nalewką z nagietka łagodzi trądzik.
Nagietek stosowany na włosy działa przeciwłupieżowo. Nawilżające właściwości nagietka powinny wykorzystywać osoby, które mają problem z przesuszonymi włosami, które zniszczone są zabiegami fryzjerskimi, np. trwałą ondulacją. Ekstrakt z nagietka wzmacnia włosy, hamuje ich wypadanie i stymuluje wzrost nowych.
Nagietek – przeciwwskazania
Nagietek to zioło na wiele dolegliwości, jednak w niektórych przypadkach może wywoływać reakcję uczuleniową. W razie pojawienia się alergii należy przerwać jego stosowanie. Poza tym nagietek stosowany w dużej ilości nasila działanie leków uspokajających.
Zobacz także:
- Werbena – jakie są jej właściwości lecznicze?
- Różeniec górski to antidotum na choroby cywilizacyjne. Jakie właściwości ma ten niezwykły korzeń?
- Ziele przywrotnika – właściwości lecznicze i zastosowanie. Sprawdź jak przygotować napar
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Westend61/Getty Images