Pięciobój nowoczesny na olimpiadzie występuje od 1912 roku, czyli od letnich igrzysk olimpijskich w Sztokholmie. W ciągu dekad dyscyplina zdobyła popularność w państwach europejskich – w tym w Polsce, posiadającej wielu medalistów olimpijskich – jednak nie na tyle dużą, żeby przyszłość tej dyscypliny była zapewniona. Nadal nie wiadomo, jakie będą dalsze losy pięcioboju nowoczesnego jako dyscypliny olimpijskiej.
Pięciobój nowoczesny – kombinacja pięciu odrębnych dyscyplin
Pięciobój nowoczesny jest rodzajem wieloboju, podobnie jak popularniejszy triathlon, ale w przeciwieństwie do niego składa się z aż pięciu różnych dyscyplin, których opanowanie ma odzwierciedlać niezwykłe zdolności fizyczne. Do dyscyplin pięcioboju nowoczesnego należy strzelanie z pistoletu, bieg średniodystansowy, jazda konna, szermierka szpadą i pływanie w stylu dowolnym. Końcowy rezultat zawodników jest sumą rezultatów osiągniętych w poszczególnych dyscyplinach, wyliczanych na podstawie uzyskanych punktów.
Kombinacja pięcioboju nowoczesnego nawiązuje do historycznego pięcioboju starożytnego, który miał być testem najważniejszych umiejętności żołnierskich. Jako sport olimpijski pięciobój nowoczesny zadebiutował już w 1912 roku podczas igrzysk w Sztokholmie i od tamtego czasu jest stałą dyscypliną olimpijską. Początkowo był dyscypliną rozgrywaną wyłącznie wśród mężczyzn, jednakże od 2000 roku odbywa się także pięciobój nowoczesny kobiet. Co ciekawe, przez okres czterdziestu lat (1952–1992) na igrzyskach olimpijskich rozgrywane były drużynowe zawody pięcioboju nowoczesnego, które odbywały się w formie sztafety.
Pięciobój nowoczesny zdobywa fanów niezależnie od wieku – zarówno osoby młodsze, jak i te w średnim wieku. Do uzyskania najlepszych rezultatów konieczne są wieloletnie treningi, które w tym przypadku bardzo się różnią ze względu na tak charakterystyczną odmienność dyscyplin wchodzących w skład pięcioboju. Popularność dyscypliny jest jednak widoczna głównie w państwach Europy Środkowo-Zachodniej. Międzynarodowy Komitet Olimpijski w 2005 roku poddał pod głosowanie kwestię tego, jaka jest przyszłość pięcioboju nowoczesnego na olimpiadzie. Ostateczna przyszłość tego sportu wciąż nie jest pewna. Następne głosowanie odbędzie się w 2020 roku, ale do tego czasu pięciobój wciąż jest oficjalnie uznawany za dyscyplinę olimpijską. Zgłoszono go jako dyscyplinę na letnie igrzyska olimpijskie w 2020 roku, które odbędą się w stolicy Japonii, Tokio.
Warto zaznaczyć, że Polska jest państwem odnotowującym wiele sukcesów w pięcioboju. Do polskich medalistów pięcioboju olimpijskiego należą m.in. Janusz Pyciak-Peciak i Arkadiusz Skrzypczak. Do jednego z ostatnich sukcesów należy zaliczyć uzyskanie przez Oktawię Nowacką trzeciego miejsca w pięcioboju nowoczesnym kobiet na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro (2016 rok).
Zasady pięcioboju nowoczesnego i sposoby przeliczania punktów
O wyniku w pięcioboju nowoczesnym decyduje końcowa liczba punktów zebranych w każdej z pięciu dyscyplin. Ponadto w poszczególnych dyscyplinach obowiązują następujące zasady:
- Pływanie – obowiązuje styl dowolny, zawodnicy muszą przepłynąć odległość 200 m. Przepłynięcie tej odległości w czasie 2,5 min nagradzane jest 1000 punktów, z kolei każda ⅓ sekundy zwiększa lub zmniejsza końcową liczbę punktów o cztery.
- Szermierka szpadą – klasyczna szermierka ze specyficzną formą przeliczania punktów. Obowiązuje system walki każdego z każdym do pierwszego trafienia. Jeśli zawodnik posiada 75 proc. wygranych (25 zwycięstw), nagradzany jest sumą 1000 punktów.
- Jazda konna – pięciobój nowoczesny zawiera także dyscyplinę, która uznawana jest za najbardziej kontrowersyjną ze względu na nieraz przypadkowy charakter. Jazda konna jest połączona ze skokami przez przeszkody, a zawodnicy dosiadają zwierząt wcześniej sobie nieznanych. Do pokonania mają trasę o długości 350–450 metrów, na której umieszczonych jest dwanaście przeszkód. Początkowo zawodnicy otrzymują 1200 punktów, jednak odejmowane są one za zrzut belek przeszkód, upadki, doliczane są także sekundy do regulaminowego czasu przejazdu.
- Bieg i strzelanie – niegdyś odrębne dyscypliny, obecnie realizowane są w ramach jednej. Zawodnicy pokonują 3 km, a po każdym pokonanym kilometrze strzelają z pistoletów sportowych do pięciu tarcz. Punkty obliczane są na podstawie celności i prędkości pokonania trasy.
Zobacz także:
Rozrywka z Francji podbija świat. Na czym polega gra w bule?
Balet dla dorosłych amatorów. "Tylko w Polsce kobiety boją się takich wyzwań"
Zobacz wideo: Anita Włodarczyk o powrocie do sportu
Autor: Adrian Adamczyk