Uciążliwa potrzeba posiadania, czyli jak żyć ze zbieraczem? "Musimy zadbać o własne granice"

Mężczyzna w zagraconym pomieszczeniu
Problem zbieractwa
Źródło: Ronstik/Getty Images
Zbieractwo może utrudnić życie nie tylko nam, ale również naszym najbliższym. Kiedy kolekcjonowanie przedmiotów staje się "zaburzeniem", a kiedy jest tylko niewinnym hobby? Jak pomóc osobie mierzącej się z tym problemem i gdzie szukać pomocy? O tym w rozmowie z dziendobry.tvn.pl opowiedziała psycholog Paulina Pawlak.

Najczęstsze objawy zbieractwa

Każdy z nas ma w domu rzeczy, których trudno mu się pozbyć. Trzymamy je np. przez sentyment, jaki w nas budzą. Mogą to być pamiątki lub ubrania, które przecież "jeszcze nam się przydadzą". Nie ma w tym nic złego, o ile ich ilość nie zaczyna utrudniać nam normalnego funkcjonowania. Tak dzieje się m.in. w przypadku osób chorych na syllogomanię, czyli patologiczne zbieractwo.

Problemy natury psychologicznej

Źródło: Dzień Dobry TVN
Iluzja psychologiczna
Iluzja psychologiczna
Jak wyleczyć złamane serce?
Jak wyleczyć złamane serce?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Internet na ratunek psychologii
Internet na ratunek psychologii
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline

Osoba ta zbiera różnego rodzaju przedmioty, czasem mogą być to nawet rzeczy niezdatne do dalszego użytku. Ich gromadzenie staje się uciążliwe np. dla bliskich, współlokatorów czy sąsiadów. - Co ciekawe ona sama może nie deklarować utrudnień w funkcjonowaniu, natomiast pojawiających się coraz więcej przedmiotów w istotny sposób wydłuża czas wykonywania codziennych czynności czy uniemożliwia dostanie się do sprzętów domowych - zauważa psycholog Paulina Pawlak.

Czy można uznać to za hobby, jakiś rodzaj zainteresowań? - Hobby czy kolekcjonowanie wiąże się z uczuciem przyjemności i nie jest niezdrowe, mamy kontrolę nad decyzjami, emocje nie są aż tak nasilone, by sprawiać nam cierpienie. Może przekształcić się w zbieractwo, tak jak okazjonalne picie alkoholu może przekształcić się w alkoholizm. Zaburzenie zaczyna się wtedy, kiedy zaczyna nam szkodzić - odpowiada.

Jakie zachowania powinny zacząć nas niepokoić? - Tak jak w każdym zaburzeniu – kiedy danemu zjawisku zaczyna towarzyszyć dyskomfort albo cierpienie. Kiedy czujemy przymus robienia danej rzeczy. Jeśli nie możemy tego zrobić i pojawia się cierpienie. Jak sama nazwa zbieractwa wskazuje, niepokojącymi objawami jest nadmierne gromadzenie przedmiotów – które stanowią względnie małą wartość i zaczynają utrudniać funkcjonowanie tej osobie - tłumaczy specjalistka.

- Niepokojące jest nadmierne przywiązanie do przedmiotów, niemożność podjęcia decyzji, by te przedmioty wyrzucić czy oddać. Silne reakcje emocjonalne przy próbie pozbycia się ich. Przekonanie, że przedmioty te w przyszłości mogą okazać się ważne czy niezbędne - dodaje.

Zbieractwo - przyczyny

Jakie są najczęstsze przyczyny zbieractwa? - Człowiek jest istotą biopsychospołeczną, czasami głównym czynnikiem jest zaburzona biochemia mózgu (tu mówimy bardziej o aspekcie neurologicznym), często są to natomiast czynniki psychologiczne, wpływają na nasze zachowanie, albo społeczne – doświadczenia, które przeżyliśmy i które nas kształtowały - podkreśla ekspertka.

- Czasami jest to pojedyncze zaburzenie, czasami jest raczej objawem innego zaburzenia/choroby, np. depresji, nerwicy natręctw czy demencji. Tu zawsze potrzebny jest specjalista do wystawienia trafnej diagnozy. Przebieg leczenia również może być różny u osób, u których występuje syllogomania - wyjaśnia.

Psycholog Paulina Pawlak tłumaczy, że do wystąpienia zbieractwa mogą predysponować również cechy osobowości. Najczęściej są to osoby o wysokim poziomie lęku, wykazujące nadmierne poczucie odpowiedzialności i mające problem z podjęciem decyzji nawet w codziennych sytuacjach.

- Narażone są również osoby wykazujące wysoki poziom perfekcjonizmu – nie takiego kojarzonego z potocznego języka – czyli schludna, uporządkowana, nadmiernie dbająca o czystość. Perfekcjonista może być bardzo zdezorganizowany właśnie z tego powodu, że napięcie odczuwane w obliczu presji "bycia idealnym", podjęcia "najwłaściwszej decyzji" może zupełnie zaburzać funkcjonowanie - opowiada. Dodatkowo ujawnieniu zaburzenia sprzyjają również stresujące wydarzenia w życiu np. rozwód lub śmierć bliskiej nam osoby.

Jak się żyje ze zbieraczem?

To, jak trudno mieszkać z osobą z tym zaburzeniem, wie m.in. 23-letnia Agnieszka. Jej babcia od wielu lat przynosi do domu zupełnie niepotrzebne im rzeczy. Co więcej, większość z nich to urządzenia lub przedmioty wyrzucone na śmietnik i przeznaczone do utylizacji. - Babcia przynosi do domu często zniszczone rzeczy, które w żaden sposób nie nadają się do użytku. Ponadto nie pozwala pozbywać mi się swoich prywatnych przedmiotów np. zeszytów z podstawówki. Czasem bardzo trudno jest się z nią dogadać, ponieważ na każdą ingerencję reaguje nerwowo, a czasem wręcz agresywnie - tłumaczy dziewczyna.

O tym, jak groźne może być zbieractwo, przekonała się również 32-letnia Ada, której sąsiadka wielokrotnie zszargała nerwy. - Pani mieszka sama i nikt jej nie odwiedza. W swoim mieszkaniu ma dosłownie "śmietnik". Raz przez uchylone drzwi widziałam, że w jednym miejscu rzeczy sięgają niemal do sufitu. Kobieta mieszka na parterze, dlatego skutki jej choroby odczuwamy wszyscy. W bloku pojawiły się pluskwy. W momencie, gdy zbieranie śmieci utrudniło kobiecie funkcjonowanie, ta dodatkowo wynajęła piwnicę i garaż, gdzie również składuje niepotrzebne rzeczy - opowiada kobieta. 

Takich historii w Internecie jest naprawdę sporo. Warto zastanowić się, jak możemy pomóc osobom mierzącym się z tym problemem? - Oczywiście możemy rozmawiać, czasami samo uświadomienie istnienia i nazwania danego zaburzenia pomaga osobom cierpiącym na nie podjąć pierwsze kroki w stronę poszukiwania pomocy. Niestety nie zawsze to wystarcza. Możemy natomiast wyrażać nasz niepokój – konfrontować i mówić, że martwi nas zachowanie tej osoby - wyjaśnia psycholog.

- Ponieważ osoba cierpiąca na syllogomanię z reguły nie zagraża swojemu życiu czy zdrowiu, sama podejmuje decyzje odnośnie do sięgnięcia po pomoc czy ewentualnego leczenia. Chyba że jej stan zostanie zdefiniowany jako zagrażający życiu lub zdrowiu, wprowadzane są procedury ratowania życie - dodaje.

Czytając fora internetowe, niektórzy sugerują, aby po kryjomu pozbywać się rzeczy zbieracza. Jednak jak przestrzega specjalistka, to nie jest najlepszy krok w tej sytuacji.

- Wyrzucanie rzeczy osobistych innej osoby stanowi przekroczenie jej praw człowieka, autonomii i narusza jej osobiste granice. My możemy natomiast zadbać o nasze granice, czasami wiąże się to niestety z mieszkaniem osobno. To delikatne tematy, w których bardzo trudno coś doradzić. Ludzkie natomiast jest złoszczenie się na rzeczywistość, która nam nie odpowiada. Dlatego cała rodzina może być w konflikcie wraz z nasileniem się objawów. Czasami dopiero utrata bliskich relacji stwarza osobie cierpiącej przestrzeń na poszukiwanie pomocy - zaznacza.

Gdzie szukać pomocy?

Psycholog sugeruje, aby w pierwszej kolejności udać się na konsultację psychologiczną lub psychiatryczną. W przypadku zbieractwa najczęstszym leczeniem jest psychoterapia, są również sytuacje, gdzie potrzebna jest też farmakoterapia. - Jeśli widzimy u siebie niepokojące objawy najlepiej najpierw iść do lekarza – tutaj psychiatry bądź internisty – a on przeprowadzi odpowiedni wywiad i adekwatnie do diagnozy pokieruje dalej leczeniem - podsumowuje psycholog Paulina Pawlak.

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.

Zobacz także:

Autor: Aleksandra Matczuk

Źródło zdjęcia głównego: Ronstik/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Luiza z "HP" jest w związku. Jej partner też brał udział w programie. "Mój urodzinowy prezent"

Luiza z "HP" jest w związku. Jej partner też brał udział w programie. "Mój urodzinowy prezent"

Od urodzenia ma wirusa HIV. Powiedziała, którzy lekarze boją się go najbardziej

Od urodzenia ma wirusa HIV. Powiedziała, którzy lekarze boją się go najbardziej

"Mamusiu, ja już nie chcę tu być, na tym światku". Czy 3-latek może mieć depresję?

"Mamusiu, ja już nie chcę tu być, na tym światku". Czy 3-latek może mieć depresję?

Agnieszka Kotońska znacząco schudła i nieustannie mierzy się z hejtem. "Życzą mi śmierci"

Agnieszka Kotońska znacząco schudła i nieustannie mierzy się z hejtem. "Życzą mi śmierci"

Szukasz pomysłu na wykwintną przystawkę z Gorgonzolą?  
Materiał promocyjny

Szukasz pomysłu na wykwintną przystawkę z Gorgonzolą?  

Zagięte kości w każdej chwili mogą przebić jej skórę. "Jestem w Polsce jedynym przypadkiem"

Zagięte kości w każdej chwili mogą przebić jej skórę. "Jestem w Polsce jedynym przypadkiem"

Ania Klimczewska wydała kolejną powieść. "Zaczęło się na spontanie jako wielka zabawa"

Ania Klimczewska wydała kolejną powieść. "Zaczęło się na spontanie jako wielka zabawa"

Krzyś zmaga się z czterokończynowym dziecięcym porażeniem mózgowym. Potrzebuje naszej pomocy

Krzyś zmaga się z czterokończynowym dziecięcym porażeniem mózgowym. Potrzebuje naszej pomocy

18. edycja akcji "Podaruj Misia". Poznaj tegoroczne pluszaki

18. edycja akcji "Podaruj Misia". Poznaj tegoroczne pluszaki

"Królowa przetrwania". Nowy program z 12 znanymi kobietami. W dżungli, bez filtra i cenzury

"Królowa przetrwania". Nowy program z 12 znanymi kobietami. W dżungli, bez filtra i cenzury

Najmodniejsze stylizacje na sezon jesień/zima
Materiał promocyjny

Najmodniejsze stylizacje na sezon jesień/zima

Kupujesz gwiazdy betlejemskie w dyskoncie? Zwróć uwagę na cyjacje. Co to takiego?

Kupujesz gwiazdy betlejemskie w dyskoncie? Zwróć uwagę na cyjacje. Co to takiego?

Jak przyrządzić pstrąga łososiowego i krewetki? Poznaj przepisy Darii Ładochy
Materiał promocyjny

Jak przyrządzić pstrąga łososiowego i krewetki? Poznaj przepisy Darii Ładochy

Czy zimą również można osiągnąć work-life balance?
Materiał promocyjny

Czy zimą również można osiągnąć work-life balance?

Jedyna taka szkoła pszczelarska w Polsce i w Europie
Materiał promocyjny

Jedyna taka szkoła pszczelarska w Polsce i w Europie

Jak przygotować mieszkanie na pojawienie się dziecka? Poznaj sprawdzone sposoby
Materiał promocyjny

Jak przygotować mieszkanie na pojawienie się dziecka? Poznaj sprawdzone sposoby

"Młodość na zamówienie 2". Maciej Panek przeprowadził zaskakującą metamorfozę
Materiał promocyjny

"Młodość na zamówienie 2". Maciej Panek przeprowadził zaskakującą metamorfozę

Koza domowa od wieków towarzyszy ludziom. Czym się charakteryzuje?
Materiał promocyjny

Koza domowa od wieków towarzyszy ludziom. Czym się charakteryzuje?

Budyniowe wypieki: miodownik, pączki, karpatka i bajaderki
Materiał promocyjny

Budyniowe wypieki: miodownik, pączki, karpatka i bajaderki

Fundacja TVN otworzyła gabinety psychologiczne. "Chcemy, by pacjenci i ich rodziny czuli się zaopiekowani"

Fundacja TVN otworzyła gabinety psychologiczne. "Chcemy, by pacjenci i ich rodziny czuli się zaopiekowani"

Nastolatka urodziła w lesie. "Personelowi medycznemu powiedziała, że znalazła dziecko" 

Nastolatka urodziła w lesie. "Personelowi medycznemu powiedziała, że znalazła dziecko" 

Pizza pachnąca jesienią w wykonaniu Aleksandry Juszkiewicz. Jakie składniki wybrać?

Pizza pachnąca jesienią w wykonaniu Aleksandry Juszkiewicz. Jakie składniki wybrać?

Agnieszka Włodarczyk i Robert Karaś wzięli ślub. Pokazali romantyczne zdjęcia

Agnieszka Włodarczyk i Robert Karaś wzięli ślub. Pokazali romantyczne zdjęcia

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

"Top Model". Natalia nie wygrała programu, ale czuje się zwyciężczynią. "Wcześniej byłam zagubiona"

"Top Model". Natalia nie wygrała programu, ale czuje się zwyciężczynią. "Wcześniej byłam zagubiona"

Od pielęgniarki do Miss Polonia. "Transplantacja włosów jest takim moim konikiem"

Od pielęgniarki do Miss Polonia. "Transplantacja włosów jest takim moim konikiem"

"Top Model": Sofia Konecka-Menescal była o krok od wygrania. "Tak działa życie"

"Top Model": Sofia Konecka-Menescal była o krok od wygrania. "Tak działa życie"

14 kg listów od naszych młodych widzów trafiło do rąk Mikołaja. "Drogie dzieci z Polski, kocham was"

14 kg listów od naszych młodych widzów trafiło do rąk Mikołaja. "Drogie dzieci z Polski, kocham was"

"Top Model". Marcin Tyszka szczerze o wygranej Dominika. "Skład finału był bardzo mocny"

"Top Model". Marcin Tyszka szczerze o wygranej Dominika. "Skład finału był bardzo mocny"

Ile zapłacimy za zupy i dania świąteczne Magdy Gessler?

Ile zapłacimy za zupy i dania świąteczne Magdy Gessler?

Tanie prezenty Mikołajkowe. Czy da się kupić prezent za 30 lub 50 zł w dobie inflacji?

Tanie prezenty Mikołajkowe. Czy da się kupić prezent za 30 lub 50 zł w dobie inflacji?

Ile zostało niedziel handlowych do końca roku? Czy w wigilię 2023 zrobimy zakupy?

Ile zostało niedziel handlowych do końca roku? Czy w wigilię 2023 zrobimy zakupy?

Dominik zwycięzcą "Top Model". Co planuje w najbliższych miesiącach? "To jedno z moich marzeń"

Dominik zwycięzcą "Top Model". Co planuje w najbliższych miesiącach? "To jedno z moich marzeń"

Spektrum autyzmu diagnozowane jest również u dorosłych. Jak wygląda rozpoznanie?

Spektrum autyzmu diagnozowane jest również u dorosłych. Jak wygląda rozpoznanie?

Kasia Lins o nowej płycie i muzycznym katharsis. "Nadszedł taki moment, że musiałam powiedzieć dość"

Kasia Lins o nowej płycie i muzycznym katharsis. "Nadszedł taki moment, że musiałam powiedzieć dość"

Są jednymi z najpiękniejszych siatkarek na świecie i osiągnęły sukces. "Marzenia warto spełniać"

Są jednymi z najpiękniejszych siatkarek na świecie i osiągnęły sukces. "Marzenia warto spełniać"

Dawid Kubacki w szczerym wywiadzie o chorobie żony. "Ściska mi głos w gardle"

Dawid Kubacki w szczerym wywiadzie o chorobie żony. "Ściska mi głos w gardle"

Katarzyna Żak wspomina trudne chwile z mężem. "Płakałam"

Katarzyna Żak wspomina trudne chwile z mężem. "Płakałam"

"ŚOPW". Aneta Żuchowska pokazała córeczkę. "No urody po mamusi się nie wyprze"

"ŚOPW". Aneta Żuchowska pokazała córeczkę. "No urody po mamusi się nie wyprze"

Znana ginekolożka ze Szczecina z 5 zarzutami. Grozi jej więzienie

Znana ginekolożka ze Szczecina z 5 zarzutami. Grozi jej więzienie

"ŚOPW". Marek usłyszał od Kornelii "najmocniejsze słowo na świecie". "Nie spodziewałem się tego"

"ŚOPW". Marek usłyszał od Kornelii "najmocniejsze słowo na świecie". "Nie spodziewałem się tego"

Lady Gaga dostała suknię z Polski. "Bardzo bym chciała, by w niej wyszła"

Lady Gaga dostała suknię z Polski. "Bardzo bym chciała, by w niej wyszła"

Sara James stworzyła duet ze znanym raperem. "Jestem szalenie wdzięczna, że się udało"

Sara James stworzyła duet ze znanym raperem. "Jestem szalenie wdzięczna, że się udało"

Promocje, przeceny, wyprzedaże - jak kupować rozsądnie? Eksperci radzą

Promocje, przeceny, wyprzedaże - jak kupować rozsądnie? Eksperci radzą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas