Dlaczego młodzi ludzie sięgają po używki? "Za każdym dzieckiem, które sięga po narkotyki, kryje się podły dorosły"

młode dziewczyny, które piją piwo
Czym odurzają się młodzi ludzie?
Źródło: domoyega/Getty Images
Okres dojrzewania to czas, kiedy wielu młodych ludzi zaczyna eksperymentować z używkami. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że robią to przede wszystkim z ciekawości i chęci sprawdzenia, jak one działają, to problem jest dużo bardziej złożony. Dlaczego i po jakie używki młodzież sięga najczęściej? Jak rozpoznać, że dziecko ma z nimi problem i potrzebuje pomocy? O tym rozmawialiśmy z Robertem Rutkowskim, terapeutą uzależnień.

Dlaczego nastolatki sięgają po używki?

Katarzyna Oleksik, dziendobry.tvn.pl: Dlaczego młodzi ludzie sięgają po używki?

Robert Rutkowski, terapeuta uzależnień: Robią to z tych samych powodów, co dorośli. Zawsze jest to pragnienie, chęć odcięcia się od swoich negatywnych emocji.

Jak wygląda walka z alkoholizmem?

Uwaga! TVN: Uciążliwe sąsiedztwo sklepu z alkoholem
Uwaga! TVN: Uciążliwe sąsiedztwo sklepu z alkoholem
Nowak i Sekielski o swojej walce z alkoholizmem
Nowak i Sekielski o swojej walce z alkoholizmem
„Dom w butelce” – 12 historii dorosłych dzieci alkoholików
„Dom w butelce” – 12 historii dorosłych dzieci alkoholików

A ciekawość, chęć spróbowania?

Ciekawość też się pojawia, ale to nie ona trzyma młodego człowieka w konsumpcji różnego rodzaju środków. Należy podkreślić, że młodzi ludzie mają znacznie więcej powodów do brania narkotyków niż dorośli, ponieważ oni nie są przygotowani do życia, nie mają narzędzi do radzenia sobie z podłościami tego świata.

Zawsze u podłoża tego, że młody człowiek sięga po środki psychoaktywne – zarówno legalne, jak i nielegalne – leży rozczarowanie światem dorosłych. Za każdym dzieckiem, które sięga po narkotyki, kryje się podły dorosły. Podły świat ludzi dorosłych. Branie narkotyków przez dzieci jest konsekwencją naszych dorosłych niedoskonałości.

Dochodzą do tego trudności w domu lub w szkole. Jeżeli któryś z tych światów jest pęknięty, uszkodzony, to niestety ten młody człowiek jest potencjalnym kandydatem na osobę uzależnioną od środków odurzających.

Mimo to nie każdy nastolatek sięga po narkotyki, czy inne używki.

Jeśli ktoś dobrze się ze sobą czuje – choć u nastolatka w czasie burzy hormonów trudno jest mówić o jakiejś wewnętrznej harmonii – to nie będzie ich potrzebował. Istnieje szereg aktywności, pasji, które łagodzą tę burzę. Sport doskonale pomaga uporać się z tzw. bólem istnienia.

Po jakie substancje sięgają młodzi ludzie?

Czym odurza się młodzież?

Niezmiennie od lat na pierwszym miejscu znajduje się alkohol. Mimo że przepisy wyraźnie zakazują sprzedaży alkoholu młodym ludziom, to nikt tego nie przestrzega i jest on dla nich na wyciągnięcie ręki. Sięgają po niego, bo widzą, jak piją dorośli, a dzieciaki nie postępują tak, jak im się każe, tylko jak im się pokazuje. Tuż za alkoholem jest marihuana.

Ogromnym problemem są również leki. Apteki są świetnie wyposażonymi dilerniami. Jest cała masa farmaceutyków dostępnych bez recepty, które po odpowiedniej obróbce działają jak narkotyki. Są to leki przeciwbólowe na bazie kodeiny, dekstrometorfanu oraz pseudoefedryny.

Sytuacje, gdy młodzież odurza się, wąchając klej czy wdychając gaz z zapalniczek, zdarzają się niezwykle rzadko. Jeśli już występują, to w bardzo patologicznych środowiskach.

Co powinno zaniepokoić rodzica?

Wszystko, co odbiega od normy. Ale tu zaczynają się problemy. Rodzic, który ma kontakt z dzieckiem, rozmawia z nim i zna jego zachowanie, ma punkt odniesienia i potrafi wyłapać zmianę. Jeśli jednak między rodzicem a dzieckiem nie ma żadnej relacji, komunikacja ogranicza się do wymiany poleceń i ochrzanu to ten rodzic nic nie zauważy. Bo nie zna swojego dziecka, nie wie, które jego zachowanie jest jeszcze normalne, a które już niepokojące.

Warto dodać, że nie ma jednego schematu tego, jak nastolatek będzie się zachowywał po alkoholu czy zażyciu środków psychoaktywnych. Niektóre dzieciaki są pobudzone, inne bardzo spokojne. To bardzo indywidualna kwestia.

Jak to wygląda z pańskiego doświadczenia? Rodzice rozmawiają ze swoimi dziećmi?

W 90 proc. komunikacja międzypokoleniowa nie istnieje. Kontakt z dzieckiem ogranicza się do wydawania poleceń, rozkazów, zakazów oraz stosowaniu represji.

Jak reagują rodzice, gdy zorientują się, że z dzieckiem dzieje się coś bardzo niedobrego?

Jeśli rodzic ma średnie relacje z dzieckiem, to najczęściej reaguje agresją, a tutaj potrzebny jest spokój i spokojne wyrażenie swoich emocji, obaw. Niestety rodzice tego nie potrafią, nie potrafią rozmawiać ze swoimi dziećmi. Dżumą naszych czasów jest nieobecność rodziców. To właśnie ona stoi za zaburzeniami psychicznymi, depresją czy próbami samobójczymi młodych ludzi.

Drugą – równie groźną – chorobą naszych czasów jest samotność. Młodzi ludzie są potwornie samotni. Jeśli dojdzie do tego jeszcze jakiś ostracyzm w szkole np. za problemy z cerą, krzywe nogi, to wtedy dochodzi do dramatów, które statystyki zbierają w liczbę samobójstw wśród młodych ludzi.

Jak rozmawiać z dzieckiem, które sięga po używki?

To jak zacząć taką rozmowę?

Wystarczy powiedzieć: kocham cię, martwię się o ciebie. Zapytajmy, co się dzieje, czy wszystko jest w porządku. Jest taka zasada – jeśli nie wiemy, co powiedzieć, to powiedzmy prawdę.

Uwierzyć, dziecku, które zapewnia nas, że jest w stanie samo zerwać z nałogiem? Może lepiej działać dwutorowo i od razu zaproponować dziecku terapię?

Należy się kierować zasadą "ufam, ale sprawdzam". Przy straconym zaufaniu bardzo trudno jest na nowo uwierzyć dziecku i być spokojnym. Rodzic powinien wziąć pod uwagę, że deklaracja dziecka może nie mieć pokrycia. Jeśli rodzic ma taką potrzebę, to niech zaproponuje spotkanie ze specjalistą. Być może nastolatek się zgodzi, ale nie można go do niczego zmuszać. Rodzic musi mieć świadomość, że dziecko w tym momencie bardzo potrzebuje jego wsparcia, zrozumienia, bez tego sobie nie poradzi.

Kiedy pomyśleć o tym, żeby wysłać dziecko do ośrodka?

Ośrodek to ciężka artyleria. Trzeba tu z całą mocą podkreślić, że to nie rodzic decyduje o tym, czy dziecko pójdzie do ośrodka. Ta decyzja należy do dziecka. Posłanie nastolatka do ośrodka to ostania deska ratunku, ostatnia instancja, do której można się zwrócić po pomoc. Jeśli rodzic będzie zmuszał młodego człowieka lub sięgnie po takie rozwiązanie zbyt wcześnie – nic z tego nie wyjdzie i efekt będzie odwrotny od zamierzonego.

Co poza zbudowaniem więzi z dzieckiem rodzic może zrobić, aby uchronić dziecko przed rozwiązywaniem problemów z pomocą używek?

Okres dorastania jest niezwykle bolesny. To zderzenie naszych dziecięcych marzeń ze światem dorosłych i bardzo trudno jest wyjść z niego bez szwanku. Dlatego każde dziecko – bez względu na to, czy ma jakieś kłopoty z używkami, czy nie – kwalifikuje się do rozmowy z psychologiem. Z jego pomocą zdobywają kompetencje, dzięki którym mogą się chronić przed światem dorosłych, a niekiedy także przed rodzicami i uczuciami, które do nich żywią, czyli miłości wymieszanej z nienawiścią. Spotkania ze specjalistą w Stanach Zjednoczonych czy na zachodzie są już normą. W Polsce wciąż pokutuje przekonanie, że do psychologa chodzą wariaci.

To może rodzice także powinni „profilaktycznie” chodzić do psychologa?

Dla niektórych jest już za późno.

Młodzież i używki

W ramach programu European School Survey Project on Alcohol and Drugs (ESPAD) przeprowadzono badanie wśród uczniów polskich gimnazjów oraz liceów. Jego celem było sprawdzenie, co młodzież wie o używkach i po które z nich sięga najczęściej. Wyniki ankiet pokazały, że picie alkoholu wśród młodzieży to już - niestety - norma. Choć raz w ciągu całego swojego życia alkohol piło 80 proc. uczniów gimnazjum i 92 proc. licealistów. W czasie ostatnich 30 dni przed badaniem, chociaż raz upiło się 11 proc. uczniów z młodszej kohorty i ponad 18 proc. ze starszej grupy wiekowej. Po alkohol ani razu nie sięgnęło 66 proc. młodszych uczniów i 43 proc. starszych.

Sporo grupa badanych w ogóle nie sięga po inne substancje zakazane. Ci, którzy to zrobili, najczęściej eksperymentowali z marihuaną lub haszyszem. Chociaż raz w ciągu całego życia używało tych substancji ponad 21 proc. młodszych uczniów i 37 proc. starszych uczniów. Na drugim miejscu pod względem rozpowszechnienia używania substancji nielegalnych wśród uczniów gimnazjów jest amfetamina (spróbowało jej ponad 4 proc. badanych), a wśród licealistów – ecstasy (po ten narkotyk sięgnęło 5 proc. ankietowanych).

Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.

Zobacz także:

Autor: Katarzyna Oleksik

Źródło zdjęcia głównego: domoyega/Getty Images

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Nowa Rzeczniczka Praw Dziecka doprowadziła Ewę Drzyzgę do łez. "Wzbudziło to we mnie młodzieńczy bunt"

Nowa Rzeczniczka Praw Dziecka doprowadziła Ewę Drzyzgę do łez. "Wzbudziło to we mnie młodzieńczy bunt"

Iga Świątek o swojej słynnej czerwonej sukni z Meksyku. "W końcu wyszło tak, że zostałam sama"

Iga Świątek o swojej słynnej czerwonej sukni z Meksyku. "W końcu wyszło tak, że zostałam sama"

Odkrywamy gabinet Mariusza Szczygła. O czym będzie jego kolejna książka? "Ten obraz stanie się okładką"

Odkrywamy gabinet Mariusza Szczygła. O czym będzie jego kolejna książka? "Ten obraz stanie się okładką"

Nie żyje popularny amerykański aktor. Syn żegna Ryana O'Neala

Nie żyje popularny amerykański aktor. Syn żegna Ryana O'Neala

Jak wygląda codzienność 13-osobowej rodziny? "Ludzie już się przyzwyczaili do tego, jakie ilości zakupów robimy"

Jak wygląda codzienność 13-osobowej rodziny? "Ludzie już się przyzwyczaili do tego, jakie ilości zakupów robimy"

Co robić, gdy dotyka nas hejt? "Ma na celu poniżenie, ośmieszenie, zastraszenie"
Materiał promocyjny

Co robić, gdy dotyka nas hejt? "Ma na celu poniżenie, ośmieszenie, zastraszenie"

Twój kot lubi się wdrapywać na choinkę? Spryskaj drzewko płynem. "Nie znoszą tego zapachu"

Twój kot lubi się wdrapywać na choinkę? Spryskaj drzewko płynem. "Nie znoszą tego zapachu"

Kto poprowadzi program "Królowa Przetrwania"? Znamy nazwisko

Kto poprowadzi program "Królowa Przetrwania"? Znamy nazwisko

Wielkie otwarcie e-sklepu TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

Wielkie otwarcie e-sklepu TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Dominika Gwit-Dunaszewska świętuje pierwsze mikołajki z synkiem. "Marzyłam o tej chwili"

Dominika Gwit-Dunaszewska świętuje pierwsze mikołajki z synkiem. "Marzyłam o tej chwili"

"The Last of Us" najlepszym serialem 2023 roku. Kiedy drugi sezon?

"The Last of Us" najlepszym serialem 2023 roku. Kiedy drugi sezon?

Świąteczne atrakcje w Zamku Książ. "To wisienka na torcie, którą kończymy rok 2023 z przytupem"
Materiał promocyjny

Świąteczne atrakcje w Zamku Książ. "To wisienka na torcie, którą kończymy rok 2023 z przytupem"

"Święta marzeń". Pobierz nasz e-book i zacznij przygotowania do świąt już dziś
Materiał promocyjny

"Święta marzeń". Pobierz nasz e-book i zacznij przygotowania do świąt już dziś

Gdzie znaleźć uniwersalne prezenty pod choinkę?
Materiał promocyjny

Gdzie znaleźć uniwersalne prezenty pod choinkę?

Jak zatrzymać procesy starzenia? "Bardzo ważne jest to, żeby pamiętać o białkach"
Materiał promocyjny

Jak zatrzymać procesy starzenia? "Bardzo ważne jest to, żeby pamiętać o białkach"

Jak ozdobić mieszkanie na święta? "To świetny sposób na zmianę wnętrza"
Materiał promocyjny

Jak ozdobić mieszkanie na święta? "To świetny sposób na zmianę wnętrza"

Aparatem czy smartfonem - czym lepiej tworzyć treści na Instagramie?
Materiał promocyjny

Aparatem czy smartfonem - czym lepiej tworzyć treści na Instagramie?

Zimowe atrakcje turystyczne w Warszawie. "Odpalenie iluminacji, a potem silent disco"
Materiał promocyjny

Zimowe atrakcje turystyczne w Warszawie. "Odpalenie iluminacji, a potem silent disco"

Nie masz pomysłu na prezent? Postaw na sprawdzone, łatwe w doborze kosmetyki
Materiał promocyjny

Nie masz pomysłu na prezent? Postaw na sprawdzone, łatwe w doborze kosmetyki

Halina Mlynkova wspomina jedną z ostatnich rozmów z teściem Janem Nowickim. "Czym zasłużyłam, że mówił mi takie rzeczy".

Halina Mlynkova wspomina jedną z ostatnich rozmów z teściem Janem Nowickim. "Czym zasłużyłam, że mówił mi takie rzeczy".

Kup frytki i wspomóż ważną akcję. To dzięki niej rodzice mogą być blisko chorujących dzieci
Materiał promocyjny

Kup frytki i wspomóż ważną akcję. To dzięki niej rodzice mogą być blisko chorujących dzieci

Zdrowa i szybka kuchnia dla najmłodszych. Na punkcie tych dań dzieci dosłownie oszaleją
Materiał promocyjny

Zdrowa i szybka kuchnia dla najmłodszych. Na punkcie tych dań dzieci dosłownie oszaleją

Udekoruj pierniczki i poczuj magię świąt. Pomysły Darii Ładochy
Materiał promocyjny

Udekoruj pierniczki i poczuj magię świąt. Pomysły Darii Ładochy

Ruszyła akcja "Podaruj Misia". Jakie kreacje przygotowały gwiazdy z projektantami?

Ruszyła akcja "Podaruj Misia". Jakie kreacje przygotowały gwiazdy z projektantami?

''Gorgonzola. Przepyszna historia''. Pobierz nasz e-book i poznaj przepisy na dania z wyjątkowym włoskim serem.  
Materiał promocyjny

''Gorgonzola. Przepyszna historia''. Pobierz nasz e-book i poznaj przepisy na dania z wyjątkowym włoskim serem.  

Jak podkreślić biżuterią świąteczne stylizacje? "Ważne, żebyśmy wyglądały olśniewająco"
Materiał promocyjny

Jak podkreślić biżuterią świąteczne stylizacje? "Ważne, żebyśmy wyglądały olśniewająco"

Jakie są oczekiwania inwestorów co do zielonej energii? 
Materiał promocyjny

Jakie są oczekiwania inwestorów co do zielonej energii? 

Damski duet w roli prowadzących Dzień Dobry TVN. Widzowie dobrze je znają

Damski duet w roli prowadzących Dzień Dobry TVN. Widzowie dobrze je znają

Szukasz pomysłu na wykwintną przystawkę z Gorgonzolą?  
Materiał promocyjny

Szukasz pomysłu na wykwintną przystawkę z Gorgonzolą?  

Zagięte kości w każdej chwili mogą przebić jej skórę. "Jestem w Polsce jedynym przypadkiem"

Zagięte kości w każdej chwili mogą przebić jej skórę. "Jestem w Polsce jedynym przypadkiem"

"Królowa przetrwania". Nowy program z 12 znanymi kobietami. W dżungli, bez filtra i cenzury

"Królowa przetrwania". Nowy program z 12 znanymi kobietami. W dżungli, bez filtra i cenzury

Buty na jesień/zima 2023. Jak szybko i skutecznie wybrać najmodniejszy model?
Materiał promocyjny

Buty na jesień/zima 2023. Jak szybko i skutecznie wybrać najmodniejszy model?

Dlaczego koale przytulają drzewa? Poznaj ciekawostki o tym uroczym zwierzaku
Materiał promocyjny

Dlaczego koale przytulają drzewa? Poznaj ciekawostki o tym uroczym zwierzaku

Kupujesz gwiazdy betlejemskie w dyskoncie? Zwróć uwagę na cyjacje. Co to takiego?

Kupujesz gwiazdy betlejemskie w dyskoncie? Zwróć uwagę na cyjacje. Co to takiego?

Fundacja TVN otworzyła gabinety psychologiczne. "Chcemy, by pacjenci i ich rodziny czuli się zaopiekowani"

Fundacja TVN otworzyła gabinety psychologiczne. "Chcemy, by pacjenci i ich rodziny czuli się zaopiekowani"

Nastolatka urodziła w lesie. "Personelowi medycznemu powiedziała, że znalazła dziecko" 

Nastolatka urodziła w lesie. "Personelowi medycznemu powiedziała, że znalazła dziecko" 

Pizza pachnąca jesienią w wykonaniu Aleksandry Juszkiewicz. Jakie składniki wybrać?

Pizza pachnąca jesienią w wykonaniu Aleksandry Juszkiewicz. Jakie składniki wybrać?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Marzena Rogalska wydała zbiór świątecznych opowiadań. "Wszystkie dzieją się w Wigilię"

Marzena Rogalska wydała zbiór świątecznych opowiadań. "Wszystkie dzieją się w Wigilię"

Ewa Chodakowska pokazała zdjęcia z mamą. "Taki mój prywatny Aniołek"

Ewa Chodakowska pokazała zdjęcia z mamą. "Taki mój prywatny Aniołek"

Ile zapłacimy za zupy i dania świąteczne Magdy Gessler?

Ile zapłacimy za zupy i dania świąteczne Magdy Gessler?

Tanie prezenty Mikołajkowe. Czy da się kupić prezent za 30 lub 50 zł w dobie inflacji?

Tanie prezenty Mikołajkowe. Czy da się kupić prezent za 30 lub 50 zł w dobie inflacji?

Ile zostało niedziel handlowych do końca roku? Czy w wigilię 2023 zrobimy zakupy?

Ile zostało niedziel handlowych do końca roku? Czy w wigilię 2023 zrobimy zakupy?

Dominik zwycięzcą "Top Model". Co planuje w najbliższych miesiącach? "To jedno z moich marzeń"

Dominik zwycięzcą "Top Model". Co planuje w najbliższych miesiącach? "To jedno z moich marzeń"

Spektrum autyzmu diagnozowane jest również u dorosłych. Jak wygląda rozpoznanie?

Spektrum autyzmu diagnozowane jest również u dorosłych. Jak wygląda rozpoznanie?

Kasia Lins o nowej płycie i muzycznym katharsis. "Nadszedł taki moment, że musiałam powiedzieć dość"

Kasia Lins o nowej płycie i muzycznym katharsis. "Nadszedł taki moment, że musiałam powiedzieć dość"

Są jednymi z najpiękniejszych siatkarek na świecie i osiągnęły sukces. "Marzenia warto spełniać"

Są jednymi z najpiękniejszych siatkarek na świecie i osiągnęły sukces. "Marzenia warto spełniać"

Finalistka "MasterChefa" o planach ślubnych. "Jest to temat sporny"

Finalistka "MasterChefa" o planach ślubnych. "Jest to temat sporny"

Historia Przemka, która łamie serce. "Zasługuje, na to, by móc funkcjonować tak, jak zwyczajne dzieci"

Historia Przemka, która łamie serce. "Zasługuje, na to, by móc funkcjonować tak, jak zwyczajne dzieci"

Życie w spirali zadłużenia. Jak nie nabrać się na "chwilówkę"?

Życie w spirali zadłużenia. Jak nie nabrać się na "chwilówkę"?

Święty Mikołaj w Dzień Dobry TVN. "Przyjechał specjalnie dla Państwa i Waszych dzieci"

Święty Mikołaj w Dzień Dobry TVN. "Przyjechał specjalnie dla Państwa i Waszych dzieci"

Klaudia El Dursi zdradziła, ile kieszonkowego dostaje jej syn. Kwota zaskakuje

Klaudia El Dursi zdradziła, ile kieszonkowego dostaje jej syn. Kwota zaskakuje

Co trzeci Polak jest niewierny. Czy warto ostrzegać bliskich, że są zdradzani?

Co trzeci Polak jest niewierny. Czy warto ostrzegać bliskich, że są zdradzani?

Micro-cheating. Na czym polega subtelna zdrada?

Micro-cheating. Na czym polega subtelna zdrada?

Trzylatka podmieniła w sklepie stare buty na nowe. "Geniusz"

Trzylatka podmieniła w sklepie stare buty na nowe. "Geniusz"

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas