Iloraz inteligencji, czyli tzw. IQ to termin dobrze znany. Jednak same jego wartości często niewiele mówią, w jego ocenie ważna jest bowiem skala. Iloraz inteligencji ma również pewne normy, dlatego jego ustalenie u dziecka może pomóc w zrozumieniu np. jego kłopotów z nauką.
Nie należy się jednak zbyt mocno przejmować niezadowalającym wynikiem testu. Każdy może bowiem wykorzystać sprawdzone sposoby na to, jak zwiększyć iloraz inteligencji. Jaki jest przeciętny iloraz inteligencji i jak podnieść ten wskaźnik?
Nauka
Nauka
Iloraz inteligencji – co to jest?
Sama inteligencja jest określana jako zdolność uczenia się, łączenia faktów i opracowywania na ich podstawie nowych rozwiązań, dostrzeganie zależności i powiązań między nimi, a także zdolność adaptacji. Pomaga ona w szybkim i efektywnym uczeniu się, a przy tym jest związana z kreatywnością. Z kolei iloraz inteligencji, zwany też IQ, przedstawia skalę, która ilustruje jej poziom w porównaniu z resztą populacji wyrażony liczbowo. Historia testów na jego określenie sięga 1905 roku, choć od tego czasu wielokrotnie je zmieniano i udoskonalano.
Iloraz inteligencji u dzieci – normy
Pomiar ilorazu inteligencji u dzieci jest szczególnie ważny, gdyż dzięki niemu w porę można określić ich zdolności, również te ponadprzeciętne, a także ewentualne trudności w nauce i zacząć odpowiednio podchodzić do procesu edukacji. W przypadku ilorazu inteligencji u dzieci, skala będzie taka sama jak dla osób dorosłych. Różnić się jednak będzie sposób obliczania wyniku. Podstawowy wzór to: IQ=wiek umysłowy/rok życia x 100. Wiek umysłowy określa się, porównując wynik testu do wieku dzieci, które zazwyczaj go osiągają. Najlepszym sposobem na to, jak sprawdzić iloraz inteligencji u dziecka, jest wybranie się z nim na badanie do specjalisty. Będzie on bowiem w stanie profesjonalnie i obiektywnie ocenić jego wynik oraz podać wskazówki co do dalszego postępowania.
Przeciętny iloraz inteligencji – normy
Skala tego wskaźnika prezentuje się tak samo dla dzieci i dla dorosłych:
- powyżej 140 – bardzo wysoki iloraz inteligencji;
- od 120 do 139 – wysoki iloraz inteligencji;
- od 110 do 119 – iloraz inteligencji wyższy, niż przeciętny;
- od 90 do 110 – średni iloraz inteligencji;
- od 80 do 89 – niski iloraz inteligencji;
- od 70 do 79 – bardzo niski iloraz inteligencji, pogranicze normy.
Osoba z IQ wyższym niż 140 często określana bywa mianem geniusza, a wartość ilorazu inteligencji 130 bardzo często występuje u specjalistów wysokiej klasy, odnoszących sukcesy w swojej dziedzinie. Za przeciętny uważa się iloraz inteligencji 100. Z kolei przeciętny iloraz inteligencji Polaków, w zależności od badania, określa się na ok. 99–106. Można więc stwierdzić, że średni iloraz inteligencji Polaków pokrywa się z ogólnoświatową normą.
Taka skala ilorazu inteligencji nie musi jednak przesądzać o czyimś życiu. Osoba z przeciętnym wynikiem może skończyć trudny kierunek studiów i doskonale radzić sobie w zawodzie, natomiast ta z wysokim IQ wykonywać proste prace i nie móc pochwalić się szczególnymi osiągnięciami. Problem pojawia się przy osiągnięciu wyniku poniżej 70, ponieważ najczęściej oznacza to kłopoty z przyswajaniem wiedzy, a nawet rozwojem umysłowym.
Najwyższy iloraz inteligencji – kto może się nim poszczycić?
Maksymalny iloraz inteligencji, jaki mogą wykazać najczęściej stosowane testy, to 160. Istnieją jednak również te bardziej wyspecjalizowane, w których skala bywa znacznie większa, dlatego poszukując informacji na temat osoby z największym ilorazem inteligencji na świecie, można natknąć się na naprawdę imponujące liczby. Niestety, czasem trudno je zweryfikować, dlatego niełatwo określić, która z badanych osób w rzeczywistości osiągnęła najlepsze wyniki w teście IQ. W czołówce zdecydowanie plasują się osoby takie, jak:
- Kim Ung-Yong, koreański fizyk – IQ 210;
- Chris Hirata, amerykański astrofizyk – IQ 225;
- Terence Tao, australijski matematyk, tytuł profesora zdobył w wieku 24 lat – IQ 225;
- Marilyn vos Savant, amerykańska pisarka i felietonistka – IQ 228.
Często też próbuje się oszacować iloraz inteligencji znanych ludzi o wybitnych osiągnięciach w dziedzinie nauki, jak Nikola Tesla czy czy Albert Einstein. Jednak żadnemu z nich nie przypisuje się tak wysokiego wyniku, jak tym wymienionym powyżej. Niestety, wartości te są tylko domysłami, dlatego nie da się określić realnego najwyższego ilorazu inteligencji na świecie.
Wysokie IQ – co to znaczy?
Poziom inteligencji wśród społeczeństwa jest zbliżony do tzw. krzywej Gaussa. Oznacza to, że średnia ilorazu inteligencji populacji wynosi 100, uwzględniając ten sam wiek umysłowy oraz wiek życia badanego człowieka. Wyniki ilorazu inteligencji mogą mieć pewne odchylenia od standardowej liczby 100. Przyjmuje się, że jego wartość wynosi 15. Co więcej, jeśli u grupy badanych stwierdzone jest upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, iloraz inteligencji jest obniżony o kolejne punkty. Bardzo wysoka inteligencja oznaczana jest IQ w stopniu 149 i wyższym. Z kolei wysoka mieści się w przedziale 130–149. Kiedy wynik testu wskazuje od 110 do 129, mówi się o inteligencji powyżej przeciętnej. Wynik IQ na poziomie 90–109 oznacza przeciętną inteligencję. Inteligencja niższa niż przeciętna waha się pomiędzy 70–89 punktów, a upośledzenie umysłowe wyraża się w 70 punktach oraz wartościach poniżej tej liczby.
Jak powstał test inteligencji?
Wiesz już, co to znaczy IQ, więc na pewno zastanawiasz się, jak można zmierzyć test inteligencji. Otóż pierwszy test IQ obejmował proces poszukiwania uczniów w szkołach podstawowych, którzy potrzebują pomocy w nauce. Test prowadzony był przez francuskiego psychologa, Alfreda Bineta, w 1905 roku. To pierwszy taki eksperyment przeprowadzony w społeczeństwie, który miał zbadać pomiar inteligencji. Wyniki testów oznaczały mniejszy lub większy iloraz inteligencji IQ dzieci. Słaby wynik dotyczył dzieci, którzy potrzebują pomocy w nauce, aby uzyskać dobre wyniki, a wysoki tych, którzy radzą sobie bardzo dobrze w edukacji. Dzięki temu eksperymentowi, powstała tzw. metryczna skala inteligencji, która określała wiek umysłowy, a także iloraz inteligencji. Skala ta pozostała do dzisiaj.
Dzisiejsze testy inteligencji
W sieci znajdziesz wiele testów IQ, które szacują Twój poziom umiejętności językowych, arytmetycznych, skojarzeniowych czy przestrzennych. Test inteligencji obejmuje kilka krótkich zadań i konstruowane są w taki sposób, aby uaktywnić wszystkie procesy myślowe człowieka. Oczywiście, wynik może różnić się od siebie, w zależności od kombinacji zadań w teście inteligencji. Nie należy zatem traktować ich dosłownie. Testy, które znajdują się w Internecie, mogą dać szacowany wynik. Wynik testów inteligencji, czyli IQ, może być przydatny w szkole lub w pracy. Im wyższy iloraz inteligencji, tym lepsza pamięć oraz umiejętność skupienia się. Wysokie IQ oznacza także, że dana osoba ma większe zdolności do abstrakcyjnego myślenia.
Wyniki testów IQ w populacji
Szacuje się, że przeciętną inteligencję, czyli kiedy wynik testu mieści się pomiędzy 90 a 109 punktów, ma ok. 68 proc. społeczeństwa. Co ciekawe, dzieci osób, które są wykształcone, mają lepsze osiągnięcia szkolne. Jeśli matka spędza ze swoim dzieckiem więcej czasu, np. zajmując się nim w domu, może ono mieć takie samo wykształcenie jak matka. Spore znaczenie w ilorazu inteligencji ma także sport. Im więcej aktywności fizycznej, tym lepiej można się skoncentrować oraz skupić. Taka sama sytuacja dotyczy diety. Im więcej posiłków bogatych w długołańcuchowe i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, tym lepsze umiejętności umysłowe. Na inteligencję wpływa także motywacja. Większa chęć do nauki czy czytania książek może oznaczać wyższe IQ.
Krytyka testów inteligencji
Niektórzy badani uważają, że testy badające poziom IQ są przedawnione i mają zbyt wiele zadań matematycznych. W badaniach często występują ciągi liczb, które trzeba dokończyć lub kombinacje kształtów lub figur, które mają pewne braki. Testy nie obejmują kreatywności oraz nie wykazują zdolności artystycznych. Przez to, wynik może nie oddawać stanu rzeczywistego. Osoby utalentowane artystycznie mogą mieć niższy iloraz inteligencji, choć tak naprawdę mają one zdolności, które wykazują w inny sposób niż reszta społeczeństwa. Przewiduje się, że powstają nowe testy IQ, co oznacza, że będą obejmowały zarówno umiejętności umysłowe, jak i zdolność kreatywnego myślenia.
Jak zwiększyć swój iloraz inteligencji?
Osoby, których nie satysfakcjonują wyniki testu, mogą wypróbować sposoby na to, by podwyższyć iloraz inteligencji. Wbrew pozorom, ważne są nie tylko ćwiczenia umysłowe, lecz także zdrowa dieta i odpowiednia ilość ruchu. Aby pracować nad umysłem, warto również poświęcać więcej czasu na rozwiązywanie zagadek logicznych, grę w scrabble, a także rozwiązywanie krzyżówek czy sudoku. Za to najlepszym, choć niekiedy dość czasochłonnym sposobem na to, jak podnieść iloraz inteligencji, jest po prostu regularna nauka i zdobywanie wiedzy. To świetny trening dla osób w każdym wieku.
Zobacz także:
- Dlaczego trzeba się nauczyć odpoczywać? Psycholog wyjaśnia, czym jest stresslaxing
- Koniec działalności pseudo-specjalistów? Ta ustawa w końcu ureguluje status prawny psychologa
- Czym charakteryzuje się piramida potrzeb Abrahama Maslowa?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: basar17/Getty Images