Złogi w nerkach usuwa się głównie za pomocą litotrypsji, polegającej na (najczęściej laparoskopowym) rozbiciu kamieni, w które uformowały się zbierające się w nerkach złogi. Zabieg w wielu przypadkach jest konieczny, ponieważ większe kamienie potrafią skutecznie utrudniać pacjentom codzienne funkcjonowanie.
Jak powstają złogi w nerkach?
Złogi w nerkach występują mniej więcej u 5% kobiet i 10% mężczyzn. Gromadzą się one najczęściej w kielichach lub miedniczkach nerkowych oraz moczowodach.
Złogi nerkowe powstają na skutek występowania szczawianów w moczu, nawracających zakażeń układu moczowego lub refluksu pęcherzowo-moczowodowego. Powstawaniu złogów w nerkach sprzyjają zła dieta, przyjmowanie niektórych leków, choroby układu kostno-stawowego oraz pokarmowego. Na złogi w nerkach mają wpływ także predyspozycje genetyczne, występowanie tej choroby w najbliższej rodzinie.
Co to są złogi w nerkach?
Złogi nerkowe to nic innego, jak określone substancje, które z różnych powodów wytrącają się z moczu. Większość z nich ma tendencje do gromadzenia się i tworzenia złogów, które w efekcie okazują się nieprzepuszczalne. Organizm nie jest więc ich w stanie samodzielnie usunąć. Tworzeniu złogów w nerkach sprzyja:
- obecność szczawianów, jonów wapnia, fosforanów, kwasu moczowego – wszystkie one uznawane są za substancje kamicorodne;
- zmieniony odczyn moczu;
- zastój moczu wynikający m.in. z: refluksu pęcherzowo-moczowodowego, zwężenia moczowodu lub przerostu gruczołu krokowego;
- powracające, niewyleczone zakażenie układu moczowego (ZUM);
- zapalenie pęcherza moczowego lub nerek.
Złogi w nerkach – objawy
Złogom nerkowym towarzyszy często silny ból lędźwi. Nie pojawia się on jednak od razu. Bardzo często, nawet przez wiele lat, kamica nerkowa może przebiegać bezobjawowo, małe złogi nie podrażniają bowiem organizmu w sposób, który objawia się konkretnymi dolegliwościami. Często zdarza się, że kamica i towarzyszące jej złogi w nerkach zauważa się przy prowadzeniu diagnostyki ultrasonograficznej związanej z inną chorobą.
Z czasem złogi zaczynają być jednak dokuczliwe. Im większe złogi, tym większy ból. Szczególnie bolesna jest sytuacja, gdy jeden ze złogów wędruje przez wąski moczowód. Taki ból określa się mianem kolki nerkowej. Towarzyszy jej silny ból w lędźwiach promieniujący aż do spojenia łonowego lub wewnętrznej strony uda.
Objawy związane ze złogami w nerkach to najczęściej kolkowy, ostry ból o zmiennym natężeniu. Mogą mu towarzyszyć nudności i wymioty. Charakterystycznym objawem są także problemy z oddawaniem moczu, ciągłe parcie na pęcherz lub minimalna ilość wydalanych z organizmu płynów.
Jak rozpoznać złogi w nerkach?
Złogi nerkowe najczęściej diagnozuje się przy zgłoszeniu przez pacjenta silnego bólu okolicy lędźwiowej. Trzeba jednak pamiętać, że podobne objawy mogą dawać choroby pęcherzyka żółciowego i jelit lub odmiedniczkowe zapalenie nerek.
W diagnostyce kamicy nerkowej niezbędne są:
- morfologia krwi;
- badanie ogólne moczu;
- USG jamy brzusznej.
Dodatkowe potwierdzenie dla diagnozy może stanowić dodatni objaw Goldflama, czyli ból podczas potrząsania okolicy lędźwiowej.
Złogi w nerkach – leczenie
Leczenie złogów w nerkach to właściwie leczenie kamicy nerkowej, czyli zaawansowanego stadium choroby, kiedy złogi są na tyle duże, że utrudniają pacjentowi funkcjonowanie i wiążą się z dużą bolesnością. W takiej sytuacji najczęściej konieczny jest zabieg litotrypsji, czyli rozbijania, kruszenia kamieni, w które zbijają się mniejsze złogi. W niektórych sytuacjach stosuje się leki zmieniające odczyn pH oraz eliminujące zakażenie układu moczowego.
W przypadku skłonności do pojawiania się w organizmie pacjenta złogów nerkowych kluczowa jest przede wszystkim profilaktyka:
- spożywanie odpowiedniej ilości płynów – około 2,5 litra dziennie (najlepiej wody niegazowanej, przegotowanej wody z cytryną i imbirem, herbat ziołowych sprzyjających właściwej filtracji nerek);
- spożywanie napojów z żurawiny, włączenie owocu do codziennej diety ze względu na jego moczopędne działanie;
- ograniczenie obecności w diecie pokarmów pochodzenia zwierzęcego (mięso, sery, twarogi);
- ograniczenie w diecie ilości szpinaku, rabarbaru, buraków ćwikłowych, migdałów oraz produktów sojowych;
- ograniczenie ilości soli w diecie (sprzyja ona zatrzymywaniu wody w organizmie).
Zobacz także:
- Atak kamicy nerkowej - ból porównywalny do porodowego. Jak leczyć chorobę?
- Woda dla zdrowia – odwrócona osmoza
- Światowy Dzień Raka Nerki. Na czym polega ten nowotwór i jak go rozpoznać?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: PIXOLOGICSTUDIO/Getty Images