Wszystkie związki ulegają różnym przemianom wraz z upływem czasu. Wzajemna ciekawość i namiętność ustępują miejsca rozczarowaniu, nudzie czy rutynie. To wcale nie oznacza końca związku – to tylko kolejny etap miłości. Każda faza miłości może być satysfakcjonująca, zależy to jednak od poziomu trzech podstawowych składników szczęśliwej relacji: intymności, namiętności i zaangażowania. Jakie fazy przechodzi każdy związek i czym się charakteryzuje?
Miłość i etapy jej rozwoju
Relacje między dwojgiem ludzi zmieniają się wraz z upływem czasu. Fascynacja i idealizacja drugiej osoby, typowe dla stanu zakochania, nie trwają wiecznie. Potem przychodzi czas docierania się i konfliktów, a w końcu – spokoju, codzienności i stabilizacji uczuć. Czy to znaczy, że jest gorzej? Na pewno jest inaczej, a każdy etap związku ma swój smak i specyfikę.
Według Bogdana Wojciszke, autora koncepcji rozwoju miłości, składają się na nią trzy czynniki: intymność, namiętność i zaangażowanie. W zależności od etapu związku, są one na różnym poziomie.
Intymność to wszelkie pozytywne emocje i działania, które sprzyjają bliskości i przywiązaniu się parterów do siebie, takie jak: wzajemne zrozumienie i szacunek, poleganie na sobie, wsparcie, dzielenie się przeżyciami. Namiętność wyraża się w silnych emocjach (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych), takich jak: pożądanie, potrzeba bliskości, radość, zazdrość, niepokój czy tęsknota. Zaangażowanie przejawia się w działaniach, decyzjach oraz myślach, które są ukierunkowane na przekształcenie relacji w trwały związek oraz utrzymanie go. Jest to efekt świadomej decyzji.
Uwzględniając te trzy składniki, wyróżnia się kilka etapów związku miłosnego, w każdym proporcje tych czynników są inne:
- Zakochanie – tylko namiętność
- Romantyczne początki – namiętność i intymność
- Związek kompletny – namiętność, intymność i zaangażowanie
- Związek przyjacielski – intymność i zaangażowanie, ale brak namiętności
- Związek pusty – zaangażowanie, ale już bez intymności
- Rozpad związku – brak zaangażowania/zobowiązania
Moment pojawienia się i długość trwania poszczególnych faz jest inna dla każdej z par. To kwestia indywidualna.
I etap miłości - stan zakochania
Miłość jest ślepa – zwłaszcza w tej pierwszej fazie. Dominującym uczuciem jest wtedy namiętność, która nakłada "różowe okulary" i nie pozwala spojrzeć na partnera i relację w sposób realistyczny. Za sprawą endorfin dostrzegamy tylko pozytywy naszego ukochanego, wydaje się nam ideałem, chcemy być blisko niego, czujemy tylko radość i szczęście.
Zakochanie to bardzo intensywny stan, ale jednocześnie krótkotrwały. Jak szacują psycholodzy, namiętność wypala się po blisko 4 – 5 latach. Zdarza się, że zakochanie utożsamiane jest z miłością, tymczasem na samej namiętności trudno zbudować stabilną relację.
Przypływ silnej namiętności może zdarzyć się także na innym etapie związku i być efektem odnawiającej się intymności między partnerami.
Namiętność jest fazą, która ma w sobie mnóstwo pozytywnych i negatywnych emocji. Jest ściśle związana z naszą fizjologią. Towarzyszy jej nie tylko podniecenie seksualne, ale również uczucie „motylków w brzuchu” czy przyspieszone bicie serca . Jest to ten etap zakochania, który określa się jako najprzyjemniejszy. Namiętność to silne pragnienie bliskości – dotyku drugiej osoby, całowania jej, przytulania, seksu. Pojawia się zachwyt graniczący niemal z obsesją. W tym stanie pojawiają się marzenia na jawie. Kiedy partnera nie ma w pobliżu, jesteśmy psychicznie nieobecni, ponieważ ciągle o nim myślimy.
Według Bogdana Wojciszke do przeżywania namiętności nie wystarczy tylko znalezienie osoby, która się nam podoba. Do przeżywania namiętnych chwil potrzebne jest również wychowanie w takiej kulturze, która wyznaje miłość romantyczną. Ta faza miłości pojawia się bardzo szybko i równie szybko wygasa. Nie jest możliwe, aby namiętność wciąż rosła – zawsze w końcu się wypali i trzeba będzie zejść na ziemię. Kiedy zaczynamy zauważać pierwsze wady partnera, wtedy namiętność wygasa. Jej miejsce zajmuje realizm. Nie oznacza to jednak końca związku. Gdy emocje opadają, przychodzi czas na kolejny etap relacji.
II etap miłości - romantyczne początki
Częste spotkania z ukochanym utrwalają relację i wyzwalają bliskość. Rozwój intymności oznacza wejście w kolejną fazę miłości, która charakteryzuje się wciąż silną namiętnością, ale jednocześnie przyjemnym poczuciem przywiązania do partnera. Jeśli między osobami jest coś więcej niż tylko fizyczny pociąg, chcą one utrzymać i rozwinąć relację. Zwłaszcza że na początku daje im ona wyłącznie przyjemność. W efekcie pojawia się decyzja o zaangażowaniu w poważniejszy i trwalszy związek, który staje się związkiem kompletnym.
Intymność to inaczej budowanie relacji między dwojgiem ludzi poprzez wzajemny szacunek, zrozumienie, wsparcie i dbanie o siebie . Intymność dla każdego może być innym zestawem zachowań i uczuć, jednak zawsze dotyczy relacji z jedną osobą. Intymność sprawia, że niektóre zjawiska mogą być odbierane przez nas w sposób nieco inny niż zazwyczaj. Przykładem jest tutaj gniew. Partner może się na nas gniewać, ponieważ go zraniliśmy, ale jego gniew może również wynikać z tego, że zraniliśmy samych siebie, np. mówiąc o sobie źle. Intymność to etap utrzymujący się dość długo . Rozwija się powoli, stopniowo i w taki sam sposób wygasa. Intymność w związku może być podtrzymywana przez regularne przekazywanie sobie nawzajem pozytywnych emocji, uśmiechów, spędzanie razem czasu i robienie wspólnie ulubionych rzeczy .
III etap rozwoju związku – związek kompletny
To faza równowagi między namiętnością, intymnością i zaangażowaniem. Wiele par nie dociera to tego etapu, poniewaz brakuje wystarczającego zaangażowania, by związek romantyczny przekształcić w stałą relację. Jeśli jednak tak się stanie, to faza dająca partnerom największe spełnienie. Wraz z czasem słabnie lub wygasa namiętność – jest to zupełnie naturalne dla dynamiki rozwoju relacji. Tę fazę kończy zanik namiętności – czasem nie jest on zupełny, jednak z całą pewnością namiętność ustępuje miejsca intymności i zaangażowaniu, które stają się spoiwem związku.
IV etap miłości – związek przyjacielski
Ten etap małżeństwa czy też związku charakteryzuje się wysokim poziomem zaangażowania oraz intymności. Nie ma w nim jednak namiętności lub jest na bardzo niskim poziomie. To może być bardzo satysfakcjonujący etap związku – oparty na sympatii, zrozumieniu, zaufaniu, bliskości, wspólnych pasjach czy wzajemnym wsparciu. To niezwykle istotne. Na tym poziomie relacji bardzo ważne jest to, by nie dopuścić do zaniku intymności i starać się podsycać tę bliskość, pracować nad nią.
V etap miłości – związek pusty i jego rozpad
Zanik intymności nieuchronnie prowadzi do fazy związku pustego. Opiera się on wyłącznie na poczuciu wzajemnego zobowiązania do podtrzymywania relacji. Czasem partnerzy starają się reanimować swoje uczucia, licząc na powrót do emocji, które pamiętają z poprzednich faz związku. Jeśli w życiu któregoś z partnerów pojawi się możliwość zbudowania innej relacji, chętniej z niej korzysta, gdyż w obecnej nie czuje się spełniony – brakuje bliskości, pozytywnych emocji, związek nie jest już atrakcyjny. Na tym etapie najłatwiej jest się rozstać – aby tak się nie stało, partnerzy muszą znaleźć w sobie dużo motywacji i zaangażowania do jego utrzymania.
Zobacz więcej:
- "Zapominamy o wsparciu". Jakie zagrożenia niesie marzenie o miłości romantycznej?
- Idealizacja miłości - ucieczka od rzeczywistości czy piękne wyobrażenia? Psycholog odpowiada
- Dlaczego związki się nie udają? Ekspertka zdradza kluczowe błędy
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: istetiana / Getty Images