Nie sposób wyobrazić sobie gotowania bez soli. Jest to najpopularniejsza przyprawa i środek, dzięki któremu większość potraw zyskuje smak. Gotowanie to jednak tylko jeden z przykładów tego, do czego wykorzystywana jest sól.
Sól, którą na co dzień spożywamy, to związek chemiczny o nazwie chlorek sodu. Substancja ta ma zróżnicowane cechy fizyczne oraz właściwości chemiczne. Przede wszystkim, jest to biały proszek, zupełnie pozbawiony zapachu, za to wyróżniający się silnie słonym smakiem. Ilość sodu w najpopularniejszych rodzajach soli (kuchennej oraz morskiej) jest zbliżona i wynosi około 40%. Poszczególne odmiany soli różnią się od siebie sposobem uzyskiwania, zastosowaniem oraz zawartością mikro- i makroelementów.
Przepisy Darii Ładochy
Do czego jest wykorzystywana sól morska?
Sól morską uzyskuje się się na skutek odparowywania słonej wody morskiej. Substancja ta bogata jest w wiele cennych składników mineralnych i często przedstawiana jest jako "zdrowsza" alternatywa dla popularnej soli kuchennej. Zawartość mikro- i makroelementów w poszczególnych rodzajach soli morskiej może być zróżnicowana ze względu na źródło wody, z której ona pochodzi. Najczęściej jednak można znaleźć w niej:
- sód,
- magnez,
- wapń,
- potas,
- siarczany.
Co ważne, sól morska jest solą nieoczyszczoną. Oznacza to, że może zawierać ona śladowe ilości szkodliwych substancji, np. metali ciężkich.
Wykorzystanie soli morskiej, ze względu na to, że zwykle jest ona nieco droższa od wersji kamiennej, ma miejsce przede wszystkim w przemyśle spożywczym. Soli używa się do produkcji żywności. Sprzedawana jest ona również w porcjach, których możemy użyć do samodzielnego przyprawiania potraw.
Sól morska najczęściej sprzedawana jest w postaci kryształków, które należy samodzielnie zmielić.
Do czego można wykorzystać sól kamienną?
Sól kopalniana (nazywana także kamienną) wydobywana jest z podziemnych złóż. Może mieć ona różne postacie. Tuż po wydobyciu mamy do czynienia z solą kamienną nieoczyszczoną. Zawiera ona domieszki innych minerałów, które mogą zaburzać smak oraz wygląd substancji. Do czego wykorzystywana jest sól nieoczyszczona?
Sięgają po nią producenci różnego rodzaju chemii. Stosuje się ją również jako dodatek do jedzenia – zwłaszcza, gdy pozostałe minerały nadają jej ciekawy aromat (przykładem może być tzw. sól czarna, która dzięki zawartości siarki posiada zapach i smak zbliżony do kurzych jajek).
Sól kamienna, która została poddana procesom oczyszczania chemicznego, to popularna sól kuchenna. Nazywana bywa ona również solą warzoną lub ratyfikowaną. To właśnie ten rodzaj soli jest najczęściej wykorzystywany zarówno w przemyśle spożywczym, jak i w naszych domach. Warto wiedzieć, że do soli kuchennej bardzo często dodawane są substancje zapobiegające zbrylaniu.
Do czego ludzie wykorzystują sól?
Wbrew pozorom, zastosowanie soli jest naprawdę szerokie. Oprócz oczywistego wykorzystania jako przyprawy do potraw, sól świetnie sprawdza się również w:
- Konserwowaniu potraw - sól to produkt, który skutecznie przedłuża przydatność produktów do spożycia. Dodanie jej w odpowiedniej ilości do potrawy sprawia, że zatrzymany zostaje rozwój drobnoustrojów. Przy pomocy soli konserwować można mięso lub ryby (proces ten nazywa się peklowaniem).
- Kosmetologii - na bazie soli przygotowuje się peelingi czy kosmetyki stylizujące do włosów (tzw. sól morska w sprayu). Dużą popularnością cieszą się również zapachowe sole kąpielowe, które wsypuje się do wanny.
- Gospodarstwie domowym - sól jest składnikiem wielu detergentów i środków czyszczących. Popularne jest również samodzielnie przygotowywanie tego typu preparatów, poprzez łączenie soli z wodą, sokiem z cytryny czy octem.
- Pielęgnacji tkanin - sól skutecznie odplamia różnego rodzaju tkaniny, przez co jest składnikiem wielu popularnych odplamiaczy i proszków do prania. Roztworem soli i wody można usunąć z ubrań, tapicerki czy dywanu ślady po winie, szmince czy atramencie.
- Odstraszaniu szkodników - sól rozsypana przy drzwiach wejściowych oraz oknach balkonowych działa odstraszająco na mrówki.
- Pielęgnacji metali szlachetnych - przy pomocy soli z łatwością wyczyścić można złotą biżuterię lub mosiężne przedmioty (np. klamki) z różnego rodzaju nalotów.
- Florystyce - sól dodana do wody, w której znajdują się cięte kwiaty, sprawia, że ich żywotność zostaje znacznie wydłużona.
Zobacz także:
- Czarna sól o smaku jajka, czyli Kala Namak - właściwości i możliwości zastosowania w kuchni
- Kąpiel solankowa w domu – jak ją samodzielnie przygotować? Komu jest polecana?
- Lecznicze i kosmetyczne właściwości soli morskiej
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Getty Images/Aleksandr Zubkov