Ayran to jogurtowy napój, który nie tylko gasi pragnienie i stanowi smaczny dodatek do wielu potraw. Ze względu na swój skład działa również wspomagająco na odchudzanie. Choć ten mleczny przysmak wywodzi się z Turcji, zyskał także popularność poza jej granicami. Często jest podawany do kebaba oraz innych tradycyjnych potraw tureckich.
Co to jest ayran?
Ayran (w Polsce często zapisywany jako "ajran") jest tradycyjnym tureckim napojem przygotowywanym na bazie jogurtu i wody - najczęściej w proporcji 1:1 lub 2:1. Bardzo często dodaje się do niego najprostsze przyprawy: sól i pieprz. Ayran powinien być podawany dobrze schłodzony. Świetnie smakuje zarówno jako dodatek do różnych dań mięsnych, jak
i samodzielny, orzeźwiający napój. Ze względu na podobieństwo, często mylony jest z irańskim
i armeńskim doogh, który różni się jednak sposobem przyrządzania, przez co jest lekko musujący.
Ayran zwykle podaje się w ozdobnym szkle, np. wysokich szklankach typu latte lub w kształcie tulipana. Dla Turków ma to znaczenie, ponieważ ayran jest ich tradycyjnym przysmakiem uznawanym niekiedy za skarb narodowy. W polskich barach często podawany jest w swojej eksportowej formie, czyli plastikowym kubeczku przypominającym opakowanie na kefir lub jogurt.
Napój szczególną popularność zyskał na Bliskim Wschodzie. W Turcji i innych krajach regionu częstowanie gości ayranem jest powszechnym zjawiskiem. Choć i w Polsce można go bez problemu kupić w sklepach czy restauracjach, to warto spróbować przygotować własny, domowy ayran. Nie wymaga to ani specjalistycznej wiedzy, ani odpowiedniego sprzętu. Choć klasyczny ayran to tylko jogurt, woda i sól, to w czasie upałów dodaje się często miętę, dzięki czemu napój staje się jeszcze bardziej orzeźwiający. Poza Turcją ayran doczekał się nawet swoich odpowiedników. Grecy nazywają go ariani , natomiast Arabowie i Ormianie określają tan . Pod taką nazwą występuje również w Stanach Zjednoczonych, gdzie cieszy się dużą popularnością.
Jak zrobić ayran?
Co do sposobu przyrządzenia ayranu, dopuszczalne jest stosowanie różnych dodatków, które podkręcają smak i mogą zmienić właściwości napoju. Najlepszym typem jogurtu do przyrządzenia ayranu jest odmiana grecka lub bałkańska . Jego ostateczny smak zależy także od stopnia rozwodnienia. Jeśli chodzi o przyprawy, to sól jest tutaj obowiązkowa. Jedynie pieprz może być obligatoryjny. Według niektórych źródeł najlepsza woda do przygotowania ayranu to woda gazowana, która ma sprawić, że napój będzie wyglądał jak sfermentowany. Często podawany jest również z pianą, którą można uzyskać poprzez długotrwałe miksowanie na wysokich obrotach.
Dlaczego warto pić ayran?
Ayran ma przede wszystkim właściwości orzeźwiające. W trakcie upałów skutecznie gasi pragnienie, uzupełnia nadmiar soli oraz przywraca równowagę wody w organizmie. Ponadto napój wpływa korzystnie na układ pokarmowy, dlatego zalecany jest dla osób zmagających się z problemami trawiennymi. Warto także wiedzieć, że ayran jest niskokaloryczny, ale bogaty w sole mineralne, żywe kultury bakterii oraz białko. Dzięki temu może stanowić dobre ukojenie po wypiciu zbyt dużej ilości alkoholu (mówiąc językiem potocznym, ayran dobrze działa na kaca). Wiele osób uważa również, że wypicie tego napoju wieczorem pomaga zasnąć i wpływa na dobry sen. Picie ayranu wspiera pracę jelit i nerek, a po dodaniu papryczek chili działa łagodząco podczas spożywania ostrych potraw. Wspiera również proces odchudzania i ma dobry wpływ na cerę.
Ze względu na zachodzący podczas przygotowania proces fermentacji, w napoju powstają naturalne antybiotyki, które zwiększają odporność organizmu. Ayran wpływa korzystnie również na tkankę kostną i układ sercowo-naczyniowy, zmniejsza też poziom cholesterolu we krwi. Naukowcy potwierdzają, że regularne spożywanie tego napoju pomaga zmniejszyć ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory.
Przepis na ayran
Klasyczny ayran składa się z jogurtu, wody oraz soli. Ze względu na rosnącą popularność, nastąpiło wiele jego modyfikacji, często z dodatkiem mięty, czosnku lub owoców, np. ayran z mango lub cytryną. Jednakże większość miłośników tego napoju wybierze jego tradycyjną wersję, która znakomicie sprawdzi się nie tylko jako napitek do kebabów, ale również do młodych ziemniaków, pieczywa, dań z grilla lub potraw, które w swoim składzie zawierają koperek i szczypiorek. Dlatego warto poznać sprawdzony przepis na klasyczny ayran.
Składniki na domowy ayran:
- 1 szklanka jogurtu typu greckiego lub bałkańskiego
- 1 szklanka wody
- szczypta soli do smaku
Sposób przygotowania:
- Jogurt ubij widelcem, po czym wszystkie składniki umieść w wysokim naczyniu i połącz ze sobą za pomocą blendera.
- Całość miksuj na najwyższych obrotach, do momentu powstania piany.
- Tak przygotowany napój schłódź w lodówce, po czym przelej do wysokich szklanek.
Ajran najlepiej smakuje świeżo po sporządzeniu, dlatego warto robić go na bieżąco, dzięki czemu napój nie utraci swoich orzeźwiających właściwości.
Zobacz video: Jak przygotować ekspresowy hummus?
Zobacz też:
Nie tylko kebab. Poznaj tureckie przepisy Bartka Kieżuna
Majówkowy wege grill - 10 przepisów na bezmięsne dania z grilla
Falafele, cebule z boczniakami i smarowidło z kaszy gryczanej, czyli mniej mięsa w kuchni
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto