Tradycyjny szkocki haggis w smaku nieco przypomina polską kaszankę. Zamiast krwi w haggisie używamy jednak owczych podrobów (wątroby, serca i płuc), a całość mieszamy z cebulą, mąką owsianą, tłuszczem i ziołami. To właśnie w odpowiednio dobranych ziołach i detalach przyrządzenia tkwi sekret udanego haggisu. Jak zrobić go samodzielnie?
Co to jest haggis? Pochodzenie potrawy
Skąd wziął się haggis? Pochodzenie potrawy ginie w mrokach historii – niektórzy wywodzą go jeszcze z czasów rzymskich, inni twierdzą, że do Szkocji przywieźli go Wikingowie. Fakty są jednak dość prozaiczne – haggis to danie z resztek, które zostają po oprawieniu owcy. Jest to również bardzo praktyczna potrawa dla narodu utrzymującego się z wypasu bydła – baranina była ogólnodostępna, a głębokie zasolenie i praktyczne opakowanie zapewniały długą przydatność do spożycia. Nazwa potrawy pochodzi najprawdopodobniej od mitycznego stworzenia, które miało dwie nogi krótsze, a dwie dłuższe, co umożliwiało mu sprawne wspinanie się po górskich zboczach.
Gdzie kupić haggis? Jeśli jesteśmy ciekawi, jak smakuje ta tradycyjna szkocka potrawa, możemy spróbować jej praktycznie w każdej szkockiej restauracji i pubie. Haggis to jeden z symboli Szkocji – bez problemu możemy go więc kupić w sklepie z pamiątkami, na lotnisku lub supermarkecie. Jeśli jednak zależy nam na tradycyjnym smaku, warto wybrać się do małej lokalnej restauracji i delektować się haggisem w towarzystwie puree ziemniaczanego, brukwi i nieodłącznej szklaneczki whisky.
Sami Szkoci tradycyjnie jedzą haggis 25 stycznia – w ten sposób upamiętniają urodziny swojego ukochanego narodowego poety i barda Roberta Burnsa. Był on przedstawicielem szkockiego oświecenia, tworzącym pod koniec XVIII wieku. W swoich utworach (pisanych w rodzimym dialekcie) wychwalał uroki szkockich krajobrazów, piękno kobiet oraz wyjątkowość tradycji i jadła. Pośród innych utworów stworzył również "Address to a haggis", czyli "Odę na cześć haggisu". Sami Szkoci traktują utwór bardzo poważnie, a przy jego recytacji w dniu święta nie brakuje wzruszeń.
Jak zrobić haggis? Przepis na szkocki przysmak
Przez niektórych haggis uważany jest za jedną z najobrzydliwszych potraw na świecie, inni (głównie Szkoci) wprost za nim przepadają. Co budzi tak wielkie kontrowersje wokół tej potrawy? Haggis to danie wywodzące się z tradycji pasterskiej, bardzo praktyczne i tanie w przygotowaniu. Obecnie sam jego wygląd oraz sposób przygotowania mogą wydać się dość specyficzne, jednak kilkaset lat temu wynalezienie haggisu wynikało z niechęci do marnotrawstwa. Haggis jest bowiem daniem z resztek – dzięki niemu każdy kawałek owcy znajduje swoje zastosowanie. Do jego przygotowania używa się owczych podrobów (wątroby, serca i płuc), które po zmieszaniu z dodatkami (cebula, mąka owsiana, tłuszcz i przyprawy) zaszywa się w owczym żołądku. Najwyżej ceniony haggis to ten przyrządzany przez najstarszych przedstawicieli poszczególnych szkockich klanów. Każdy klan strzeże zazdrośnie swojego przepisu na haggis, którego sekret tkwi w odpowiednio dobranych ziołach i dodatkach. Smak haggisu można porównać do smaku polskiej kaszanki – oczywiście różne jego wersje smakują nieco inaczej.
Jeżeli powyższy opis brzmi zachęcająco, możemy spróbować wykonać haggis samodzielnie.
Oto sprawdzony przepis na haggis:
Składniki (na 5 porcji):
- barani żołądek,
- 500 g podrobów jagnięcych lub baranich (serce, płuca, wątroba),
- 400 g jagnięciny lub wołowiny,
- 2 cebule,
- 200 g błyskawicznych płatków owsianych,
- łyżeczka soli,
- łyżeczka świeżo zmielonego pieprzu,
- łyżka świeżej kolendry (posiekanej),
- łyżeczka gałki muszkatołowej.
Przygotowanie:
1. Żołądek barani myjemy, czyścimy, sparzamy i wywracamy na lewą stronę. Zostawiamy na noc w zimnej, osolonej wodzie.
2. Podroby i mięso myjemy, a następnie kroimy i wkładamy do garnka z zimną wodą – od momentu zagotowania gotujemy jeszcze 2 godziny.
3. Ugotowane mięso mielimy, a następnie mieszamy z drobno posiekaną cebulką (można ją wcześniej zeszklić), namoczonymi płatkami owsianymi i przyprawami.
4. Powstałą masę nakładamy do baraniego żołądka, tak aby wypełnić go do połowy (masa znacznie zwiększy swoją objętość) a następnie żołądek zaszywamy. Pamiętajmy, aby nakłuć żołądek kilka razy widelcem (uchroni to haggis przed eksplozją w garnku).
5. Haggis wkładamy do garnka z wrzącą wodą i gotujemy na małym ogniu około 3 godzin bez przykrycia, co jakiś czas obracając.
6. Po ugotowaniu żołądek rozcinamy, a zawartość serwujemy z puree ziemniaczanym, brukwią i szkocką whisky.
Jak wybrać dobre mięso?
Zobacz także:
Zapiekanki wegańskie – proste i zdrowe przepisy na szybki lunch
Wege grill - 10 przepisów na bezmięsne dania z grilla
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: The Image Bank RF
