Szczepionka na pneumokoki jest coraz bardziej popularna wśród rodziców. Mimo iż nie dla wszystkich należy ona do szczepień obowiązkowych, coraz więcej osób pyta, kiedy szczepić na pneumokoki i jakie szczepionki wybierać. Wątpliwości natomiast budzą krążące w internecie historie powikłań po szczepionce na pneumokoki. Należy zaznaczyć, że są to jednostkowe przypadki dzieci, u których ostateczne zweryfikowanie przyczyny powikłań bywa czasem trudne.
Pneumokoki – szczepić czy nie?
Szczepionka na pneumokoki jest skutecznym narzędziem ochrony dziecka przed typowymi chorobami pneumokokowymi, czyli posocznicą i zapaleniem opon rdzeniowo-mózgowych . Szczepionka ta chroni również często przed zapaleniem płuc, oskrzeli, zatok czy ucha środkowego. Choroby te także mogą zostać wywołane przez pneumokoki. Według Światowej Organizacji Zdrowia, pneumokoki są główną przyczyną umieralności wśród małych dzieci na świecie. W Polsce dla dzieci urodzonych w 2017 roku i później refundowana jest szczepionka 10-walentna.
Z czego składa się szczepionka na pneumokoki?
Rodzaje szczepionek na pneumokoki różnią się między sobą ilością serotypów bakterii, jakie zawierają w swoim składzie. To szczepionki skojarzone (poliwalentne, skoniugowane), czyli takie, które zawierają więcej niż 1 antygen. W przypadku szczepionek na pneumokoki w Polsce obecnie dostępne są dwa typy szczepionek: 10- i 13-walentne. Im więcej bakterii w składzie szczepionki, tym na więcej pneumokoków uodparnia się organizm dziecka. W Polsce refundowana jest wyłącznie szczepionka 10-walentna.
Kalendarz szczepienia na pneumokoki – ile dawek?
Szczepienia na pneumokoki wykonuje się najczęściej w systemie 2+1 lub 3+1. To ile dawek szczepienia na pneumokoki jest potrzebne, zależy w dużej mierze od typu szczepionki i wieku pacjenta (szczepionki można bowiem podawać również po 2. roku życia). Najczęściej kalendarz szczepienia na pneumokoki (w przypadku szczepionki 10-walentnej) wygląda następująco:
- niemowlętom, u których szczepienie rozpoczęto w 6. miesiącu życia, szczepionkę podaje się w systemie 3+1 z zachowaniem minimum miesięcznego odstępu między dawkami lub w systemie 2+1 z minimalnym odstępem dwóch miesięcy i dawką przypominającą w 12.-15. miesiącu życia
- niemowlętom, u których szczepienie rozpoczęto między 7. a 11. miesiącem życia, stosuje się wyłącznie system 2+1, tyle że dawkę przypominającą podaje się w 2. roku życia
- dzieciom powyżej roku podaje się dawki szczepionki w minimalnym odstępie dwóch miesięcy.
Kiedy szczepić na pneumokoki?
Kalendarz szczepienia na pneumokoki obejmuje okres od 2. miesiąca życia dziecka do 3. roku życia. Lekarze wskazują natomiast na zasadność wykonania pierwszego szczepienia przed 6. miesiącem życia. Dzięki temu szczepienie gwarantuje najlepszą ochronę dziecka, zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się pneumokoków wśród dzieci i ogranicza zachorowalność. Są sytuacje, w których szczepionkę można wykonać później, aż do 5. roku życia. Szczepionka na pneumokoki po 2. roku życia obejmuje m.in. dzieci z tzw. grup ryzyka.
Szczepionka na pneumokoki po 2. roku życia
- przewlekłe choroby serca z niewydolnością układu krążenia,
- choroby immunologiczne i hematologiczne,
- małopłytkowość idiopatyczną,
- białaczkę typu ostrego,
- chłoniaki,
- sferocytozę wrodzoną,
- asplenię wrodzoną,
- zespół nerczycowy,
- pierwotne zaburzenia odporności,
- zakażenie HIV.
Szczepionka na pneumokoki – powikłania
Zobacz także:
- Pneumokoki zagrażają nie tylko dzieciom, ale również dorosłym. Kto powinien się zaszczepić?
- Szczepienia obowiązkowe w Polsce – na co trzeba zaszczepić dzieci?
- Na co się szczepić jesienią? Doktor Grzesiowski: "Polecane są trzy szczepienia dotyczące układu oddechowego"
Autor: Szczepionka przeciwko pneumokokom jest obowiązkowa w przypadku wcześniaków (także tych urodzonych wcześniej niż w 2017 roku) cierpiących na dysplazję oskrzelowo-płucną. W tym przypadku szczepienie należy wykonać przed ukończeniem 1. roku życia. W przypadku dzieci z innych grup ryzyka szczepienie można wykonać także po 2. roku życia. Wykonuje się je głównie u osób szczególnie narażonych na wystąpienie chorób pneumokokowych. Do grupy ryzyka zalicza się dzieci chorujące na:, W takim przypadku podaje się często szczepionki polisacharydowe zamiast szczepionek skoniugowanych . Te pierwsze zawierają w swoim składzie oczyszczone polisacharydy otoczkowe. Chronią one przeciwko 23 serotypom pneumokoków (PPSV23). Zastosowanie takiej szczepionki jest wskazane także u osób starszych, w wieku powyżej 65. lat (przeciw IChP i zapaleniu płuc)., Skutki uboczne szczepienia przeciwko pneumokokom występują rzadko i najczęściej związane są z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. Niepożądana reakcja po szczepieniu na pneumokoki obejmuje głównie zaczerwienienie, obrzęk lub bolesność miejsca po szczepieniu. Czasami u dziecka może wystąpić gorączka po szczepieniu na pneumokoki. W takim przypadku należy wdrożyć standardowe leczenie przeciwgorączkowe. U niektórych dzieci może pojawić się także rozdrażnienie, obniżenie łaknienia, wymioty, biegunka lub wysypka. , Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Vladimir Vladimirov/Getty Images