Stawy kąpielowe to ekologiczne zbiorniki wodne. Nie stosuje się w nich chloru ani innych chemikaliów do uzdatniania wody. Aby oczyścić wodę, raz na jakiś czas wykorzystuje się specjalne preparaty bakteryjne lub mineralno-biologiczne, które pozwalają na oczyszczanie się wody w sposób naturalny.
Staw kąpielowy – budowa
Większość stawów kąpielowych jest zbudowana w taki sposób, że posiadają część kąpielową i część regeneracyjną, w której oczyszcza się woda. Ta druga jest obsadzona odpowiednimi roślinami, które wspomagają proces oczyszczania. Dodatkowo pokrywa się ją specjalnym, absorbującym materiałem, który wyłapuje zanieczyszczenia. To rozbudowany i zaawansowany system cyrkulacji, który działa podobnie jak biologiczna oczyszczalnia ścieków.
Rodzaje i wyposażenie stawów kąpielowych
Jeśli planujemy staw kąpielowy pozbawiony urządzeń technicznych, czyli staw ekstensywny, to powierzchnia części oczyszczającej wodę musi wynosić co najmniej 70 proc. powierzchni całego stawu (jeśli planujemy 50 m2 części do pływania, to dodatkowo potrzebujemy ok. 115 m2 części oczyszczającej wodę, całość musi więc mieć co najmniej 165 m2). Cyrkulacja wody jest w nich wywołana różnicami temperatur między płytszymi a głębszymi partiami stawu.
Aby zmniejszyć wymaganą powierzchnię stawu, możemy wykorzystać sposób budowy stawu z wymuszonym przepływem wody. Cyrkulację wymuszamy wówczas za pomocą pompy lub fontanny. W takim stawie powierzchnia regeneracyjna będzie mniejsza o 15 proc.
Staw wyposażony w rynnę przelewową lub skimmer i odpływ denny może mieć 45 proc. powierzchni oczyszczającej. Przez dobę oczyszcza całą wodę. Odpływ denny odpompowuje zanieczyszczoną wodę do filtrów mechanicznych. Zanieczyszczenia z powierzchni może zbierać skimmer lub rynna przelewowa. Czysta woda wpływa z powrotem do stawu kaskadą lub potokiem.
Staw z filtrem bagiennym, odpływem dennym i skimmerem ma dodatkowy filtr, który pozwala zredukować powierzchnię oczyszczającą stawu do 40 proc. Jeśli wykorzystamy jonity wymienne absorberów fosforanów, to powierzchnia „oczyszczalni” może wynosić nawet 30 proc. Wtedy minimalna wielkość stawu to ok. 70 m2.
Innym rodzajem stawu kąpielowego jest ekobasen, w którym nie wykorzystuje się roślin, a odpowiednio dobrane filtry. Strefy regeneracyjne umieszcza się najczęściej pod pomostami, mogę one mogą zajmować nawet 20 proc. powierzchni.
Jakie rośliny do oczyszczania wody w stawie kąpielowym?
Dobór odpowiednich roślin do stawu kąpielowego zawsze przeprowadza się po analizie wody i otoczenia. Najczęściej do oczyszczania cyrkulującej wody wykorzystuje się:
- miętę - odkażającą wodę,
- oczeret - rozkładający fenole,
- osokę - hamującą namnażanie się glonów.
Stawy kąpielowe a zwykłe baseny w ogrodzie. Koszty budowy
Staw kąpielowy w ogrodzie to zbiornik wodny, który tworzymy tak, aby wyglądał na naturalny. Dzięki temu bardziej przypomina oczko wodne, niż tradycyjny basen. Naturalnie wyglądający staw kąpielowy doskonale współgra z ogrodem.
Inną różnicą między basenem a stawem kąpielowym jest fakt, że woda w stawie nie jest chlorowana.
Różnica jest także w cenie - stawy kąpielowe są tańsze do wykonania i w eksploatacji. Badania pokazują, że koszty eksploatacji w porównaniu ze zwykłym basenem są o połowę niższe. Na cenę wpływa ukształtowanie terenu, nietypowe wymagania oraz standard wykończenia. Budowa stawu kąpielowego w ogrodzie w porównaniu z basenem w ostatecznym rozrachunku będzie jednak najprawdopodobniej dużo wyższa - przy 50 m2 części kąpielowej staw ekstensywny (czyli niewykorzystujący technologii do oczyszczania) musi mieć co najmniej 165 m2 powierzchni całkowitej ze względu na część oczyszczającą wodę.
Baseny należy opróżniać przed zimą, w stawach nie jest to konieczne. Po zamarznięciu wody staw przekształci się w prywatne lodowisko.
Jak zrobić staw kąpielowy? Odpowiednie miejsce
Aby zrobić staw kąpielowy w ogrodzie, trzeba mieć dużo miejsca. Minimalny rozmiar takiego stawu to 165 m2, jeśli nie będziemy wykorzystywać mechanicznego oczyszczania wody, a 70 m2 przy dodatkowych technologiach oczyszczania (powierzchnia do pływania to 50 m2).
Wybieramy miejsce w pełni nasłonecznione. Staw potrzebuje w lecie 6-8 godzin słońca w ciągu dnia. Unikamy miejsc blisko drzew liściastych, aby liście nie wpadały do wody i nie zaburzały równowagi mikrobiologicznej wewnątrz stawu.
Staw kąpielowy - pozwolenie na budowę
Jeśli już wiemy, jak zbudować staw kąpielowy w ogrodzie i mamy pewność, że na naszej działce jest to możliwe, musimy postarać się o zezwolenie na budowę, ponieważ staw kąpielowy ma ponad 30 m2.
Głębokość wykopu pod staw kąpielowy to co najmniej 2 metry. W strefie regeneracyjnej głębokość powinna być mniejsza, aby woda mogła cyrkulować. Na dnie stawu wykorzystuje się materiały izolacyjne: folie PCV, EPDM, PE. Zazwyczaj maskuje się je za pomocą betonu i warstwy żwiru.
Budowa stawu kąpielowego wymaga analizy wody, którą zamierzamy wykorzystać (woda wodociągowa może wymagać wstępnego uzdatnienia, deszczówka także). Jest to niezbędne, aby odpowiednio dobrać filtry, urządzenia wymuszające przepływ wody lub rośliny oczyszczające. Warto zdać się na pomoc specjalistów w tej dziedzinie.
Zobacz też:
Dziwidło olbrzymie. Kwiat gigant zakwitnie w Polsce
Rośliny, które odstraszają kleszcze – jakie gatunki warto sadzić w ogrodzie?
Zobacz video: Salon w ogrodzie
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto