Badanie poziomu cukru we krwi jest podstawowym badaniem pozwalającym zdiagnozować chorobę przewlekłą, jaką jest cukrzyca. Norma cukru we krwi została ustalona przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne.
Prawidłowy cukier we krwi – badanie
Prawidłowy poziom cukru we krwi jest ważnym parametrem pozwalającym na wykluczenie cukrzycy lub zaburzeń tolerancji węglowodanów. Badanie poziomu glukozy przeprowadza się również w celu monitorowania leczenia cukrzycy. Jak sprawdzić poziom cukru we krwi? Można to zrobić samodzielnie za pomocą glukometru lub w laboratorium. Glukometr jest niewielkim przyrządem, przy użyciu którego już w ciągu kilkudziesięciu sekund można zmierzyć stężenie cukru we krwi. Pomiar wykonuje się przez delikatne nakłucie opuszka palca, a następnie przeniesienie kropelki krwi na specjalny pasek. Badanie poziomu cukru we krwi przeprowadza się regularnie w przypadku osób przyjmujących insulinę i leki przeciwcukrzycowe, a także u osób z częstymi wahaniami stężenia glukozy i u kobiet ciężarnych. Wskazaniami do systematycznych pomiarów poziomu cukru we krwi są: nadwaga lub otyłość, występowanie cukrzycy w rodzinie, nieprawidłowa glikemia na czczo lub upośledzona tolerancja glukozy w wywiadzie, przebyta cukrzyca u ciężarnych, nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo-naczyniowego, zespół policystycznych jajników, hiperlipidemie. Osoby zdrowe powinny wykonywać pomiar stężenia cukru we krwi przynajmniej raz w roku.
Jaka jest norma cukru we krwi u zdrowego człowieka?
Norma cukru we krwi zależy przede wszystkim od tego, czy badanie wykonuje się na czczo czy po posiłku. Norma poziomu cukru we krwi na czczo u dorosłych wynosi od 70 do 99 miligramów na decylitr. Przy wyniku od 100 do 125 mg/dl stwierdza się nieprawidłową glikemię na czczo, sygnalizującą stan przedcukrzycowy. Wartość przekraczająca 126 mg/dl pozwala zdiagnozować cukrzycę. Schorzenie to podejrzewa się również w sytuacji, gdy glikemia przygodna (przypadkowy pomiar poziomu cukru we krwi) jest wyższa niż 200 mg/dl. Prawidłowy cukier we krwi 2 godziny po posiłku nie powinien przekraczać 140 mg/dl. Norma cukru we krwi u dzieci jest identyczna jak w przypadku dorosłych. Do najczęstszych objawów sygnalizujących cukrzycę należą: wzmożone pragnienie, zwiększone wydalanie moczu, nawracające infekcje, zwiększone łaknienie przy jednoczesnym ubytku masy ciała, postępujące zmęczenie, ogólne osłabienie organizmu, zmiany skórne i świąd, zaburzenia widzenia, spowolniony proces gojenia się ran.
Cukier we krwi – norma po doustnym teście obciążenia glukozą
Test tolerancji glukozy, nazywany inaczej krzywą cukrową lub testem doustnego obciążenia glukozą, jest badaniem wykonywanym wtedy, gdy wyniki pomiaru cukru na czczo wywołują pewne wątpliwości. Pierwszym etapem badania jest pobranie próbki krwi na czczo. Następnie osoba badana wypija 75 g glukozy w postaci roztworu. Po upływie 2 godzin pobierana jest druga próbka krwi. Prawidłowy cukier we krwi na czczo przy teście tolerancji glukozy wynosi 70–99 mg/dl, a po upływie 2 godzin od wypicia roztworu – poniżej 140 mg/dl. Wynik od 140 do 199 mg/dl pozwala rozpoznać nieprawidłową tolerancję glukozy, natomiast wartość pomiaru powyżej 200 mg/dl stanowi podstawę do zdiagnozowania cukrzycy.
Norma cukru we krwi w ciąży
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca badanie poziomu cukru we krwi u kobiet ciężarnych już przy pierwszej wizycie u lekarza. U przyszłych matek, u których nie ma ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej, pomiar wykonuje się na czczo na początku pierwszego trymestru. Norma cukru we krwi w ciąży wynosi wówczas poniżej 92 mg/dl. Przy prawidłowym poziomie glukozy kolejne badanie w postaci testu tolerancji glukozy zaleca się między 24. a 28. tygodniem ciąży, o ile nie ma innych czynników ryzyka wystąpienia cukrzycy. Test obciążenia glukozą polega na wypiciu roztworu glukozy w ciągu 5 minut. Pierwsza próbka krwi pobierana jest po upływie godziny, następna po 120 minutach od wypicia roztworu. Cukrzycę ciążową rozpoznaje się, gdy stężenie glukozy wynosi 180 ml/dl lub więcej po godzinie a po dwóch godzinach 153 ml/dl lub więcej. Czynnikami ryzyka cukrzycy ciążowej są:
- wiek powyżej 35 lat;
- nadwaga lub otyłość;
- urodzenie dziecka o wadze powyżej 4 kg;
- poronienie w wywiadzie;
- urodzenie dziecka z wadą rozwojową;
- rozpoznanie cukrzycy ciążowej w poprzednich ciążach.
Podstawowym sposobem leczenia cukrzycy ciążowej jest dieta wykluczająca produkty o wysokim indeksie glikemicznym. W jadłospisie powinny znaleźć się węglowodany złożone, których źródłem są pełnoziarniste produkty zbożowe. Ważnym składnikiem diety jest również chude mięso. Nieleczona cukrzyca ciążowa może doprowadzić do poważnych powikłań, m.in. wad wrodzonych u dziecka.
Zobacz wideo: Jak żyje się z cukrzycą?
Zobacz także:
Gorączka, wymioty, opuchlizna. Jakie powikłania mogą wystąpić po szczepieniu na COVID-19?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: E+