"Stutthof w kobiecych narracjach”. Obóz koncentracyjny oczami więźniarek

Stutthof w kobiecych narracjach
materiały prasowe
„I że pustka jest przed nami, jest mi żal”. Sonia, Anna, Waleria, Mascha, Helena i Maria. Sześć historii, które łączy jeden obóz koncentracyjny. Z okazji obchodów Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu wspominamy bohaterki książki „Stutthof w kobiecych narracjach”. To głos kobiet, którego nadal brakuje w przedstawianiu tragicznej historii.

Obóz koncentracyjny z perspektywy kobiet

Stutthof był pierwszym i najdłużej działającym obozem koncentracyjnym na terenie Polski. Osadzonych w nim było 46 tysięcy kobiet . Ich relacje przeleżały w archiwach dziesiątki lat. Przyszedł czas, żeby oddać im głos. Wrażliwość, dramatyczne dylematy i niezwykła siła sprawiają, że kobieca perspektywa jest wyjątkowa.

„Stutthof w kobiecych narracjach” to zbiór wspomnień byłych więźniarek, zapis ich cierpienia oraz sposobów na ucieczkę od koszmarnej rzeczywistości.

Kobiety w obozach koncentracyjnych nie miały taryfy ulgowej. Było im dużo trudniej niż mężczyznom. Po przyjeździe musiały rozebrać się przed grupą nazistowskich żołnierzy. Poddawano je upokarzającym badaniom ginekologicznym. Rozdzielano z mężami, zabierano dzieci. A po odarciu z resztek godności zmuszano do pracy ponad siły.

Mascha trafiła do obozu w wieku 18 lat. Pracowała przy krematorium, musiała dźwigać zwłoki. Kiedy fizycznie nie dawała rady, była bita przez pilnującą ją Niemkę. Ukrainka Marusia była piękną dziewczyną. Okaleczyła się, żeby nie trafić do puffu, czyli nazistowskiego domu publicznego. Kobiety w obozach koncentracyjnych nie mogły np. nosić biustonoszy. Jeżeli któraś złamała zakaz, była za to surowo karana. Mimo to, nie poddawały się, chciały żyć. W codziennym piekle znajdowały siłę, żeby przetrwać.

Ucieczka od rzeczywistości

Niektóre więźniarki spędziły w Stutthofie nawet kilka lat. To nie był dzień, tydzień, a nawet miesiąc. Nie mogły wyjść z obozu, kiedy stwierdziły, że mają dosyć. Przez długi czas żyły

w koszmarze, od którego nie miały ucieczki. Musiały znaleźć sposób, żeby przetrwać. Opowiadają o tym w swoich relacjach.

Waleria była przewodniczką artystyczną. Prowadziła po kryjomu grupę teatralną, organizowała święta w obozie. Starała się wlać odrobinę radości w tragiczną codzienność. Mówiła, że jej zadaniem było osuszanie łez. Często nie miała siły, ale nie zważała na zmęczenie i pocieszała smutne koleżanki. Bo jej wiersze dawały nadzieję, opowiadane historie rozweselały, a pogoda ducha sprawiała, że „Ciocia Wala”, bo tak o niej mówiono, potrafiła uspokoić nawet najbardziej przerażone więźniarki. Jej wiersze się zachowały i część z nich znalazła się w książce.

Kwitną niezapominajki, pachnie łąki skraj, Świat ma urok cudnej bajki, którą stworzył maj. A ja siedzę za drutami, smutna patrzę w dal I że pustka jest przed nami, jest mi żal.

Helena Jarocka w swojej relacji wspomina wieczory literackie. Kobiety po kryjomu spotykały się

w izbie, z pamięci recytowały fragmenty książek, cicho śpiewały piosenki. Gdyby ktoś je usłyszał, mogły stracić życie. Ale to był ich sposób na moment zapomnienia o obozowych realiach.

Namiastka normalności

Organizowanie kursów gotowania w obozie koncentracyjnym, w którym dzienne wyżywienie nie przekracza 200 kcal, wydaje się nierealne. Ale nie dla nich. Chciały chociaż wyobrazić sobie, że żyją w normalnym świecie bez wojny. Taki kurs był namiastką domu. Kartki z przepisami, którymi się wymieniały, chowały do senników z nadzieją, że kiedy przeżyją, zabiorą je do domów. Ugotują wtedy prawdziwy posiłek, na który za drutami nie mogły liczyć. ”Zupa” ze zgniłych warzyw, którą dostawały, przypominała pomyje, a zimą, żeby głód nie dokuczał tak bardzo, jadły nawet śnieg i sople.

Były chętne do nauki. Chciały być samodzielne i niezależne. Anna Paszkowska była lekarką. Prowadziła tajne kursy sanitarne. Mówiła o objawach i leczeniu chorób. Pokazywała dziewczynom, jak wykonywać opatrunki, żeby w razie powstania mogły pomóc.

Kobiety Kobietom

Książka „Stutthof w kobiecych narracjach” jest o tyle wyjątkowa, że została stworzona przez kobiety i w hołdzie kobietom. Wirginia Węglińska, podczas pracy nad doktoratem natknęła się na relację Anny Paszkowskiej, jednej z bohaterek. Sama nie była w stanie przepisać wszystkich wspomnień. Zaproponowała współpracę przy redagowaniu dwóm polonistkom z Gdyni. Anita Rzeszowska i Marzena Dworak nie miały wątpliwości, temat podchwyciły od razu. Zaangażowały do pomocy także swoje uczennice.

Praca nad książką może stanowić inspirację dla współczesnego młodego odbiorcy, który bez względu na czas historyczny, powinien walczyć o swą godność, stanąć w obronie tych samych wartości, co nasze odważne bohaterki

- powiedziała Anita Rzeszowska.

Redaktorkom książki zależy przede wszystkim na tym, by - oprócz zachowania pamięci o ofiarach II wojny światowej - wcielić w życie słowa "Nie bądź obojętnym" . To swoiste jedenaste przykazanie, które podczas obchodów 75-lecia wyzwolenia Auschwitz-Birkenau wypowiedział Marian Turski, były więzień tego obozu.

75. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau

27 stycznia to Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Także w tym roku uroczystości, w których oddano hołd ofiarom, odbyły się na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz Birkenau. Niemcy zgładzili tam co najmniej 1,1 miliona ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.

Autor: Anna Korytowska

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"