Właściwości lecznicze chabru bławatka wynikają ze składu płatków kwiatu tej rośliny. Składniki chabru pomagają w leczeniu kamicy nerkowej. Zewnętrzne zastosowanie wyciągu z bławatka pomaga pozbyć się łupieżu i nadaje siwym włosom wyjątkowy wygląd.
Chaber bławatek – co to za roślina?
Chaber bławatek (łac. Centaurea cyanus L.) z rodziny złożowych Compositae jest rośliną jednoroczną. Nazywany jest również modrakiem, chabrem zbożowym, bławatkiem lub macoszką. Występuje powszechnie na terenie całej Europy. W Polsce chabra bławatka można spotkać w zbożach lub wśród roślin okopowych.
Jak wygląda chaber bławatek? Nie jest to roślina bardzo wysoka, z reguły osiąga 30 - 80 centymetrów. Rozgałęziona łodyga bławatka zaopatrzona jest w lancetowate, pierzastodzielne liście, które podobnie jak pędy, są owłosione. Na końcach rozgałęzień pędów osadzone są, zebrane w koszyczki, kwiaty języczkowe. Mają one kolor chabrowo-niebieski, niekiedy biały, różowy bądź brunatno-pąsowy. Owoce bławatka posiadają zdolność kiełkowania nawet przez 5 - 10 lat. Oszacowano, że na świecie występuje ok. 500 gatunków chabrów, część z nich pełni rolę roślin ozdobnych, inne zaś, jak chaber bławatek, mają własności lecznicze .
Z czego wynikają właściwości chabru bławatka?
Surowcem leczniczym w przypadku chabru bławatka jest kwiat, który po uzbieraniu w lecie, suszy się w zacienionych i przewiewnych pomieszczeniach. Trzeba wiedzieć, że płatki kwiatów (bez kielicha) suszy się w temperaturze nie wyższej niż 35 stopni Celsjusza. Proces suszenia nie może mieć wpływu na kolor kwiatów. Do składników bioaktywnych obecnych w roślinie, odpowiedzialnych za właściwości lecznicze chabru bławatka, zalicza się: antocyjany (tj. cyjanina, pelargonina), heterozyd, cichoryna, substancje gorzkie (knicyna), sole mineralne (najwięcej manganu), polisacharydy oraz glikozydy flawonowe.
Jakie właściwości lecznicze i zastosowanie ma chaber bławatek?
Dzięki glikozydom antocyjanowym chaber bławatek ma właściwości moczopędne, tzn. zwiększa ilość wydzielanego moczu. W związku z tym napar z kwiatów chabru polecany jest osobom, u których występują przewlekłe choroby nerek, objawiające się skąpym wydzielaniem moczu oraz obrzękiem wywołanym zatrzymaniem wody i soli w organizmie. Jego zażywanie może okazać się skuteczne w leczeniu kamicy nerkowej, zapalenia kłębków i miedniczek nerkowych.
Do czego jeszcze służy chaber bławatek? W związku z tym, że działa żółciopędne, ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu żółciowego. Stymuluje przepływ żółci do dwunastnicy. Ponadto chaber bławatek ma też właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne oraz wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych. Przygotowywany z niego napar przynosi ulgę w zapaleniu spojówek i w zapaleniu brzegów powiek. Stosowany zewnętrznie na owłosioną skórę głowy pomaga pozbyć się łupieżu, grzybicy, jest także lekarstwem na wszelkiego rodzaju owrzodzenia.
Zastosowanie chabru bławatka w pielęgnacji skóry i włosów
Chaber bławatek znalazł zastosowanie również w kosmetyce. Ekstrakty z niego znaleźć można w szamponach, odżywkach do włosów, wcierkach, tonikach, płynach do demakijażu, kremach do twarzy i pod oczy oraz w płynach do higieny intymnej. Kosmetyczne właściwości chabru są możliwe dzięki znajdującym się w tkankach rośliny substancjom, np. centaurynie, która łagodzi stan zapalny i usuwa wolne rodniki, oraz cyjaninie, która wyrównuje koloryt skóry. Preparaty na bazie wyciągów z chabru zaleca się osobom z cerą tłustą, trądzikową i naczyniową, ponieważ obkurczają i wzmacniają naczynia krwionośne. Ponadto chaber nadaje się do pielęgnacji siwych włosów, którym nadaje gołębi odcień oraz pozwala pozbyć się łupieżu.
Jak wykonać kąpiel, napar i nalewkę z chabru bławatka?
Do przygotowania kąpieli bławatkowej potrzebny jest suszony kwiat, który może pochodzić z własnych zbiorów lub który można znaleźć w aptece, sklepie zielarskim bądź w sklepie ze zdrową żywnością. Do kąpieli z dodatkiem chabru bławatka potrzebne są 3 łyżki suszonych kwiatów, które zalewa się wrzącą wodą (1 litr), parzy się pod przykryciem (ok. 10-15 minut) i następnie dodaje do kąpieli.
Tymczasem napar , do stosowania zewnętrznego na oczy w stanach zapalnych, przygotowuje się z 4 łyżek kwiatów chabru, 2 łyżek kwiatów rumianku i 3 łyżek ziela świetlika. Dwie łyżki powstałej mieszaniny zalewa się wrzącą wodą (250 ml). Napar należy sparzyć pod przykryciem (ok. 15 minut) i następnie przecedzić. Nalewkę przyrządza się ze świeżych kwiatów chabru (5 łyżek), które zalewa się wódką (0,5 litra). Powstałą kwiatowo-alkoholową mieszaninę odstawia się na min. tydzień, po czym odcedza się i rozlewa do butelek.
Zobacz też:
Stokrotka afrykańska - uprawa, rozmnażanie, zimowanie
Potrawy z chwastu? Poznaj przepisy i właściwości komosy białej (lebiody)
Zobacz video: Jakie właściwości lecznicze ma czarny bez? Agnieszka Cegielska tłumaczy
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: iStockphoto