Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Problemy natury psychologicznej
Wielu pracodawców poszukuje pracowników, którzy starają się być idealni, nie popełniają błędów i są w znacznym stopniu skoncentrowani na pracy oraz swoich codziennych zadaniach. W rzeczywistości nie należy zadawać sobie pytania o to, jak być perfekcjonistą, tylko raczej o to, jak nie przekroczyć pewnej granicy, która wiąże się z zaburzeniami funkcjonowania.
Kim jest perfekcjonista?
Niektórzy popełniają błąd i mylą osoby perfekcjonistyczne, dążące do ideału, z idealistami. Już na wstępie warto zaznaczyć, że istnieje spora różnica pomiędzy perfekcjonistą a idealistą, ponieważ ten pierwszy koncentruje się na jak najlepszym wykonywaniu czynności, a ten drugi żyje w świecie marzeń i kieruje się ideałami.
Perfekcjonista jest więc osobą wymagającą zarówno od siebie, jak i od innych. Dążenie do ideału może w tym przypadku dotyczyć tylko jednej sfery (na przykład wyglądu zewnętrznego, pracy zawodowej) albo wszystkich dziedzin życia. Zwykle perfekcjoniści są cenionymi pracownikami, jednak zgodnie z doniesieniami niektórych badań psychologicznych osoby takie mogą szybko ulegać wypaleniu zawodowemu.
Cechy perfekcjonisty
Istnieje wiele cech i zachowań, które mogą stanowić odpowiedź na pytanie, co to znaczy być perfekcjonistą. Do najważniejszych można zaliczyć:
- staranność w każdym działaniu,
- przykładanie wagi do szczegółów,
- poszukiwanie błędów u siebie i innych,
- posiadanie wysokich standardów,
- strach przed krytyką,
- pedanteria,
- ciągłe obawy o to, że nie wypadnie się wystarczająco dobrze, co może wiązać się z lękiem i niepokojem,
- koncentrowanie się na swoich zadaniach tak mocno, że może to prowadzić do pracoholizmu.
Warto zaznaczyć, że istnieje stosunkowo cienka granica między zdrowym perfekcjonistą, który dąży do realistycznych celów, a osobą, która stawia przed sobą ogromne wymagania i boi się porażki. Badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazały, że w społeczeństwie występują różne typy perfekcjonistów, tj. osoby o cechach adaptacyjnych, zdrowych, a także ludzie dysfunkcyjni oraz jednostki, których zachowanie tylko częściowo odznacza się perfekcjonizmem.
Tak więc osoba zdrowa uważa, że nie warto zabierać się do tych rzeczy, które zostaną wykonane byle jak, tylko należy przyłożyć się do każdego zadania. Z kolei niezdrowy perfekcjonista nigdy nie jest zadowolony z efektów swojej pracy i uważa, że mógł zrobić coś lepiej. Zdarza się, że perfekcjoniści unikają pewnych czynności i zadań, ponieważ obawiają się porażki.
Właśnie dlatego trudno jest namówić takie osoby na nowości, na przykład pierwszą grę w kręgle albo próby jazdy na łyżwach, ponieważ perfekcjoniści za bardzo boją się popełniania błędów.
Perfekcjonista: psychologia relacji i związków
Osoby o skłonnościach perfekcjonistycznych często mają problemy w relacjach i związkach partnerskich. Stawiają bardzo wysokie wymagania, ponieważ chcą, aby ich bliscy dążyli do ideału i nie popełniali błędów. Taka postawa stosunkowo często jest przyczyną kłótni oraz nieporozumień. Perfekcjonizm może więc wiązać się ze stresem w relacjach, a także z brakiem wsparcia w związku.
Ludzie, którzy unikają popełniania błędów, obawiają się porażki również w relacjach małżeńskich lub partnerskich. Konsekwencją takiej postawy jest nadmierna krytyka drugiej osoby ze strony perfekcjonisty. Zamiast doceniać sukcesy i udzielać rzetelnej informacji zwrotnej, krytykuje on i zniechęca drugą osobę do siebie. Warto więc zastanowić się nad tym, jak żyć z perfekcjonistą i jak sobie z nim radzić.
Przede wszystkim należy uświadomić partnerowi, że ideały tak naprawdę nie istnieją i nie jest możliwe wykonywanie wszystkich czynności w sposób bezbłędny i pedantyczny. Ponadto warto zacząć wspólnie pracować nad związkiem, a podstawą powinny być szczere rozmowy oraz czas spędzony z drugą osobą. Możliwe jest także podjęcie decyzji o terapii małżeńskiej i wspólne zastanowienie się nad problemami.
Spore znaczenie ma także wskazanie perfekcjoniście drogi do odpoczynku i relaksu, czyli zaplanowanie wspólnych wypadów za miasto, przyjemnych chwil we dwoje. Perfekcjoniści zwykle całe dnie poświęcają na pedantyczne wykonywanie czynności i nie oddają się błogiemu lenistwu. Wspólne spędzanie czasu i ukierunkowanie działań perfekcjonisty na związek, a nie na ulepszanie siebie i drugiej osoby, mogą przynieść pozytywne rezultaty.
Zobacz także:
- Dążenie do ideału może zatruć życie. "Perfekcjonista rozpamiętuje swoje porażki"
- Wizjoner, perfekcjonista. Tarantino.
- Psycholog: perfekcjonizm osłabia zdrowie psychiczne
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Westend61/getty Images