Aby zapobiec cukrzycy, trzeba przede wszystkim stosować odpowiednią dietę bogatą w warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe, a także regularnie uprawiać aktywność fizyczną. Duże znaczenie w profilaktyce cukrzycy ma również unikanie używek, zwłaszcza alkoholu i papierosów.
>>> Zobacz także:
- Ile cukru jest w napojach gazowanych? Jakie są konsekwencje nadmiernej ilości cukru w diecie?
- Co na śniadanie dla cukrzyka – przykładowe przepisy
- Co piąty Polak choruje na cukrzycę. Jak z nią żyć?
Cukrzyca – co jej sprzyja i jak się objawia?
Cukrzyca jest chorobą przewlekłą. Wyróżnia się jej dwa podstawowe typy. Cukrzyca typu 1, nazywana inaczej młodzieńczą, występuje głównie u dzieci, młodzieży i osób do 30. roku życia. Choroba ta ma podłoże autoimmunologiczne. Sprzyjają jej również przebyte infekcje wirusowe, prowadzące do niszczenia wysp trzustkowych produkujących hormony, które odpowiadają za regulację poziomu glukozy we krwi: insulinę i glukagon. Do objawów cukrzycy typu 1 należą: zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu, wzrost apetytu, spadek masy ciała, senność, osłabienie, mdłości, wymioty, nieprzyjemny zapach z ust, pękanie kącików ust, przesuszenie i szorstkość skóry.
Częściej diagnozowanym schorzeniem jest cukrzyca typu 2. Stwierdzana jest najczęściej u osób po 40. roku życia z towarzyszącą otyłością. Jej rozwojowi sprzyja niewłaściwa dieta bogata w cukry proste i tłuszcze nasycone oraz siedzący tryb życia i brak regularnej aktywności fizycznej, które prowadzą do rozwoju nadwagi i otyłości. Cukrzyca typu 2 objawia się głównie częstomoczem, silnym pragnieniem, nawracającymi infekcjami układu moczowo-płciowego oraz ogólnym osłabieniem.
Zapobieganie i leczenie cukrzycy
Zapobieganie i leczenie cukrzycy typu 2 opiera się na modyfikacji dotychczasowego trybu życia. Konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych i wprowadzenie na stałe zasad zdrowej, odpowiednio zbilansowanej i urozmaiconej diety. Drugim kluczowym elementem, obowiązującym zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu cukrzycy typu 2, jest regularna aktywność fizyczna, przynajmniej trzy, a najlepiej pięć razy w tygodniu. Zalecane formy wysiłku to: spacery, jazda na rowerze, pływanie, fitness itp. Systematyczna i zaplanowana aktywność fizyczna pozwala na utrzymanie właściwej masy ciała, usprawnia procesy metaboliczne i poprawia wrażliwość komórek na insulinę.
Zapobieganie cukrzycy: dieta
Cukrzyca typu 2 zaliczana jest do schorzeń cywilizacyjnych XXI wieku. Jak zapobiegać tej chorobie? Zapobieganie cukrzycy to przede wszystkim wprowadzenie w życie zbilansowanego jadłospisu opartego na zdrowych, niskoprzetworzonych produktach. Głównymi założeniami diety zapobiegającej cukrzycy są:
- spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują nagłego wzrostu poziomu glukozy we krwi,
- ograniczenie liczby przyjmowanych kalorii, zwłaszcza przy nadwadze i otyłości,
- ograniczenie tłuszczów nasyconych,
- oparcie jadłospisu na węglowodanach złożonych, a ograniczenie cukrów prostych,
- wysokie spożycie produktów bogatych w błonnik pokarmowy – surowych warzyw i owoców oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych, tj. ciemnego pieczywa, otrębów pszennych, gruboziarnistych kasz (np. pęczak, gryczana), brązowego ryżu, razowych makaronów.
W profilaktyce i leczeniu cukrzycy źródłem białka powinny być: jaja, niskotłuszczowe mleko i produkty mleczne (np. jogurt naturalny, kefir, maślanka, twaróg), chude białe mięso, np. drób bez skóry (indyk, kurczak), królik, cielęcina, ryby, a także warzywa strączkowe: groch, soczewica, soja, fasola. Ważne jest ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie z jadłospisu tłustych mięs i wędlin oraz tłuszczów nasyconych (np. smalec, słonina, łój, boczek). W diecie zapobiegającej cukrzycy niewskazane są słodkie napoje gazowane, dosładzanie napojów białym cukrem, jedzenie produktów typu fast food i słodyczy, spożywanie alkoholu, palenie papierosów. Najbardziej zalecane techniki przyrządzania potraw to: gotowanie w wodzie i na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii lub pergaminie bez dodatku tłuszczu.
Zapobieganie cukrzycy: normy
W zapobieganiu cukrzycy ważną rolę odgrywają regularne badania poziomu cukru we krwi, które pozwalają wykryć stan przedcukrzycowy lub istniejącą już chorobę. Normy poziomu cukru na czczo mieszczą się w granicy 70-99 mg/dl. Podstawowe badanie polega na nakłuciu palca, a następnie naniesieniu kropli krwi na specjalny pasek umieszczony w glukometrze, czyli niewielkim urządzeniu z wymienną igłą i paskami wykorzystywanym w diagnostyce i kontrolowaniu cukrzycy. W przypadku nieprawidłowego stężenia glukozy we krwi badanie należy powtórzyć. Lekarz zwykle zleca również wykonanie testu doustnego obciążenia glukozą, polegającego na wypiciu roztworu wody połączonej z 75 g glukozy w ciągu 5 minut. Po upływie godziny oraz 2 godzin ponownie pobiera się krew w celu oznaczenia glikemii.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN