Czym charakteryzuje się monogamia?

Aktualnie czytasz: Czym charakteryzuje się monogamia?
Źródło: nd3000/Getty Images
Monogamia to pojęcie rozumiane w różny sposób przez nauki humanistyczne i ścisłe. We współczesnym świecie monogamia jest wciąż najbardziej rozpowszechnionym typem związków, chociaż w ostatnich latach coraz częściej mówi się o związkach otwartych, poligamicznych.

Co to jest monogamia i na czym polega w świecie ludzi i zwierząt? Czy ssaki są bardziej monogamiczne czy poligamiczne? Wyjaśniamy.

Co to jest monogamia?

Monogamia to typ związku, w którym jedna osoba jest z jednym partnerem. Monogamia może być rozumiana na dwa główne sposoby:

  • jako monogamia konsekwentna – dotyczy małżeństw i tego, że ślub można zawrzeć tylko raz w życiu;
  • jako monogamia seryjna – polega na zawieraniu wielu związków w życiu, ale zawsze z jednym partnerem.

Zdaniem socjobiologów, możemy wyróżnić monogamię społeczną (dwie osoby żyją ze sobą na co dzień i utrzymują stosunki seksualne), monogamię seksualną (gdy dwójka ludzi lub osobników ponawia stosunki seksualne między sobą, z wyłączeniem innych partnerów) i monogamię genetyczną (gdy dwie osoby mają potomstwo tylko ze sobą).

Monogamia u ludzi

Monogamia w kulturze polskiej, zwykle uznawana jest za wartość i podstawę wierności małżeńskiej. Monogamia pozwala na odczuwanie bezpieczeństwa i stabilności i wiąże się z romantyzmem w związku. W kulturach afrykańskich czy wschodnich zdarza się, że usankcjonowana jest poligamia, jednak w większość wypadków dotyczy ona mężczyzn. To oni mogą mieć więcej niż jedną żonę czy też kochanki. Do najważniejszych przyczyn monogamii możemy zakwalifikować:

  • demografię i dążenie do równości płci;
  • przyczyny społeczno-polityczne,
  • przyczyny ekonomiczne.

Monogamia uznawana jest w kulturach europejskich jako najprostszy związek, który pozwala na osiągnięcie sukcesu gatunkowego, bez strat.

Monogamia u zwierząt

Wśród zwierząt monogamia nie jest bardzo powszechna. Jest to związane z instynktem ewolucyjnym, czyli płodzeniem jak największej liczby potomstwa. Szczególnie w przypadku ssaków, długa ciąża oraz rzadkie kontakty seksualne sprawiają, że samce zaczynają poszukiwać innych partnerów. Możemy jednak wyróżnić następujące gatunki monogamiczne:

  • bielik amerykański (nawet po śmierci partnera lub partnerki nie poszukuje zbyt szybko nowego zwierzęcia),
  • żurawie japońskie, które co roku tańczą przed swoimi partnerkami,
  • łabędzie, które dzięki temu stały się symbolem miłości i wierności,
  • nornice stepowe,
  • wilki (w okresie godowym samice nie walczą ze sobą o partnera, tylko wybierają jednego),
  • pingwiny,
  • sępy kasztanowate.

A może jednak poligamia?

Należymy do wielkiej rodziny ssaków, jednak badania naukowców angielskich i amerykańskich mówią jednoznacznie: tylko około 3-5% ssaków wiąże się na całe życie, reszta jest poligamiczna. Z drugiej strony można powiedzieć, że badania modeli statystycznych, które najpierw identyfikowały, a potem symulowały zachowanie ssaków, wykazały że problemy w związkach u naczelnych pojawiały się w momencie, gdy samice zaczynały spółkować z kilkoma osobnikami – dochodziło wtedy do dzieciobójstwa dokonywanego przez samców. Czy jednak jest to dowód na to, że dobra opieka ojcowska możliwa jest tylko w związku monogamicznym? Niestety na to nauka nie znajduje w tej chwili jednoznacznej odpowiedzi. Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej gdy przełożymy ją na świat ludzi – jak odnosiłyby się do tych rewelacji tzw. patchworkowe rodziny? Można zaryzykować stwierdzenie że zostaliśmy stworzeni do poligamii – tak zwane popularnie "skoki w bok", "z kwiatka na kwiatek", bycie "jak marynarz, który ma narzeczoną w każdym porcie" – krótko mówiąc, niewierność i posiadanie większej niż jeden ilości partnerów może wskazywać na to, że taka jest natura świata ludzi i zwierząt.

W przypadku zwierząt budowa samców i samiczek, a także ich cechy fizyczne i fizjologiczne, mogą wskazywać na przewagę poligamii nad monogamią. Zdaniem biologa, Roberta Wrighta, wielu samców w świecie ludzi i zwierząt decyduje się na poligamię, przy czym badacz podaje przykład samego Baracka Obamy. Spore znaczenie mają jednak różnice biologiczne pomiędzy kobietami i mężczyznami, ponieważ płeć piękna poszukuje partnera na całe życie, który zapewni opiekę potomstwu. Z punktu widzenia kobiet znaczenie ma także status materialny partnera. Z kolei mężczyźni nadają większe znaczenie cechom fizycznym partnerki. Czym w takim razie można tłumaczyć ideę monogamii u ludzi? Badacze wskazują na seryjną monogamość, czyli posiadanie wielu partnerów ale w odstępach czasowych, częste małżeństwa i rozwody, zwłaszcza w kulturze zachodniej. Należy zaznaczyć, że, mamy jednak coś w zanadrzu, co nas odróżnia od świat zwierząt – wolę, wierność i wzorce kulturowe (np. chrześcijaństwo), które ukształtowały typ związku monogamicznego. Ludzie potrafią się wznieść poza popędy biologiczne, i to właśnie ta cecha zapewniła im sukces.

Zobacz także:

Zobacz wideo: Dzień Kobiecego Orgazmu. Czy Polki są świadome swojej seksualności?

Dzień Kobiecego Orgazmu
Źródło: x-news
podziel się:

Pozostałe wiadomości