Rzeźbienie w drewnie najszybciej rozwijało się w miejscach, gdzie był dobry dostęp do drewna, czyli na terenach górskich. Z biegiem czasu zaczęto używać dłuta umożliwiające wykonywanie coraz bardziej zaawansowanych kompozycji.
Co warto wiedzieć o narzędziach snycerskich?
Najpopularniejszym narzędziem snycerskich jest dłuto, należące do grupy narzędzi ręcznych. Służy ono do obróbki wiórowej i jest niezbędne podczas kształtowania bryły przedmiotu i wycinania różnych zagłębień. Bez dłuta wpuszczenie okuć w drewno jest niezwykle trudne. To narzędzie snycerskie, którego nie może zabraknąć w warsztacie rzeźbiarza. Wyróżniamy dłuta rzeźbiarskie i płaskie. Dłuto to narzędzie towarzyszące ludzkości niemalże od jej początków. Pierwsze egzemplarze były wykonane m.in. z kawałków krzemienia i używane do podobnych zadań co siekiera. Z czasem jednak zastąpiono krzemień miedzią, później stalą i dodano rękojeść. Wówczas dłuta zaczęły przypominać współczesne modele. Dzisiejsze dłuta mają jednak znacznie grubszą część roboczą niż dawne egzemplarze.
Jakie są rodzaje dłut snycerskich?
Dłuto snycerskie to grupa narzędzi służących do obróbki drewna. Można wyróżnić kilka jego rodzajów. Każdy z nich ma inny rozmiar, kształt klingi oraz masywność. Z dłut korzystają nie tylko artyści, ale również modelarze, cieśle i renowatorzy. Kryterium podziału dłut snycerskich jest kształt klingi. Oprócz kształtu ważna jest także wielkość klingi oraz jej grubość. Dłuta stolarskie są delikatniejsze, a ciesielskie bardziej masywne i większe. Dłuta snycerskie, z których współcześnie korzystają snycerze to:
- dłuta płaskie - ich szerokość wynosi od 2 mm do 50 mm i potocznie nazywa się je dziobakami. To najpopularniejsze z dłut. Ich boczne krawędzie są sfazowane, dzięki czemu można wycinać nimi drewno z narożników. To dłuto snycerskie do lekkich zadań, choć są również ich ciesielskie wersje, stworzone do wykonywania cięższych prac;
- dłuta gniazdowe - mają prostokątne krawędzie. Korzysta się z nich przy wycinaniu różnych otworów, np. na połączenia czopowe. Dłuta tego typu posiadają grube ostrza, zwężające się w kierunku rękojeści. Dzięki temu kształtowi nie zakleszczają się podczas wycinania. To narzędzie snycerzy wykonujących ozdoby i rzeźby pełne detali;
- żłobaki - służą do wykonywania otworów oraz wyżłobień. Ich klinga ma kształt rynny, co pozwala na wycinanie zagłębień i rowków. Żłobaki to dłuta, z których często korzystają artyści tworzący wklęsłe ornamenty.
Oprócz wyżej wymienionych dłut należy też wspomnieć o małych narzędziach snycerza, takich jak noże snycerskie, oraz o specjalnych dłutach z zakrzywionymi ostrzami. Dłutami artystycznymi są te o niewielkich rozmiarach - pozwalają na precyzyjne manewry, a dzięki krótkim klingom dobrze się prowadzą.
Z jakich materiałów stworzone są narzędzia snycerskie?
Do produkcji dłut używa się stali niestopowej i stopowej. Poprzez stal rozumie się stop żelaza i węgla, lecz w przypadku stali niestopowej dochodzi również niewielka ilość innych składników. Inne składniki mogą również występować w dłutach ze stali stopowej, lecz ich zawartość wynosi nawet do kilkudziesięciu procent. Snycerskie narzędzie tego typu wytwarza się również ze stali stopowej narzędziowej. Jej zaletami są duża odporność na ścieranie i wysoka twardość.
Dużą popularnością cieszą się dłuta produkowane przez Japończyków. Snycerskie narzędzia z Japonii wytwarzane są m.in. ze stali wielowarstwowej. W jej skład wchodzi miękka niestopowa stal niskowęglowa, a pomiędzy jej warstwami znajduje się niestopowa stal wysokowęglowa. Dłuto wykonane z takich tworzyw jest wyjątkowo ostre, lecz jednocześnie nieco kruche. Dzięki tym parametrom świetnie sprawdza się np. przy wykonywaniu szablonów snycerskich.
Jakie są małe narzędzia snycerskie?
Dłuto to najbardziej znane narzędzie snycerskie, lecz oprócz niego używa się także tarników i pilników. Tarniki służą do obróbki powierzchni z miękkich materiałów. Posiadają duże nacięcia, dzięki którym umożliwiają usunięcie dużej ilości niepotrzebnego materiału. Tarniki wykorzystuje się podczas prac z drewnem i z różnymi miękkimi materiałami. Po uformowaniu rzeźby należy ją wygładzić - do tego służą pilniki. Dzięki nim można z rzeźby zdjąć cienką warstwę materiału. Wyżej wymienione małe narzędzia snycerza używa się również w ślusarstwie i modelarstwie. Narzędzia snycerskie nadają warstwie zewnętrznej gładką strukturę i ją ujednolicają.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Rzeźbiarz tworzy kamienne twarze. "Nie ma na moją działalność paragrafu"
- Dyrektorka na lekcji pokazała zdjęcie rzeźby Michała Anioła. Zarzucono jej pokazywanie treści pornograficznych
- Zaskakujące hobby pani dyrektor. Po godzinach rzeźbi piłą spalinową w drewnie
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Westend61/Getty Images