Hejt: definicja, przyczyny, konsekwencje, kary. Jak sobie z nim radzić?

Hejt to bardzo niebezpieczne zjawisko, które oznacza stosowanie mowy nienawiści oraz okazywanie niechęci w stosunku do danych grup społecznych lub osób. Hejt w Internecie jest co prawda kwestią stosunkowo świeżą, jednak może spowodować wiele negatywnych konsekwencji. Katarzyna Olubińska-Godlewska spotkała się z ludźmi, którzy znaleźli skuteczne sposoby na radzenie sobie z hejtem, a w studiu Dzień Dobry TVN o problemie hejtu w sieci rozmawialiśmy z Maciejem Gawrońskim, radcą prawnym i ekspertem prawa internetu oraz Agnieszką Nawarenko, psychoterapeutką i koordynatorką poradni Dziecko w sieci.

Hejt dotyka nie tylko osoby publiczne i znane, tj. celebrytów, aktorów, wykonawców muzycznych i polityków. Z hejtem w Internecie może spotkać się każda osoba, która odnosi sukces lub przeciwnie – spotyka ją niepowodzenie, a także taka, która jest źle postrzegana przez otoczenie.

Co to jest hejt i jakie są jego przyczyny?

Trudno jest podać dokładną definicję terminu „hejt”, zwłaszcza że pojęcie to dopiero od niedawna funkcjonuje w słownikach. Niektórzy zastanawiają się jednak nad tym, co to znaczy „hejtować” kogoś. Z pewnością można stwierdzić, że hejt to słowo pochodzenia angielskiego (ang. to hate – nienawidzić), które jako zapożyczenie na stałe przyjęło się w języku polskim. Hejter (ang. hater) to osoba, która zamieszcza w Internecie obraźliwe komentarze mające prowokować innych ludzi do kłótni lub znacząco obniżać samoocenę osoby hejtowanej, czyli obrażanej. Rozpowszechnianiu się zjawiska hejtu sprzyja rozwój Internetu, który zapewnia prześladowcom przynajmniej częściową, jeśli nie całkowitą, anonimowość. Hejt nie jest tak naprawdę nowym zjawiskiem, teraz jednak, w czasach cyfrowych, zyskuje zupełnie nową formę. Na hejt w Internecie zdecydowanie najbardziej narażone są znane osoby, przede wszystkim politycy, a także reprezentanci niektórych grup społecznych (na przykład nauczyciele, przedsiębiorcy, bezrobotni itp.). Hejt wiąże się także z nawoływaniem do nienawiści i z dyskryminacją na tle religijnym, seksualnym lub politycznym. Hejterzy w Internecie wykorzystują do swoich celów nie tylko komentarze i obraźliwe słowa, ale także grafiki oraz memy. Wśród najważniejszych przyczyn hejtu w Internecie wymienia się:

  • chęć obrażenia innych,
  • przekonanie o byciu osobą anonimową,
  • zazdrość (na przykład w stosunku do osób, które osiągają sukcesy),
  • zły nastrój, negatywne emocje, kumulację złego samopoczucia,
  • istnienie stereotypów oraz uprzedzeń w stosunku do określonych grup społecznych,
  • silne poglądy polityczne,
  • niezadowolenie ze swojej sytuacji życiowej.

Badania pokazują, że ponad połowa internautów obserwuje hejt w Internecie. Widzą oni na co dzień, jak ofiary hejtu obrażane są za pośrednictwem komentarzy lub prześmiewczych grafik.

Hejt w Internecie: kary i konsekwencje

Hejtowanie w sieci niesie za sobą wiele poważnych konsekwencji, zarówno dla hejtera, jak i osoby, która jest obrażana lub wyśmiewana. Ofiary hejtu zmagają się z zaniżonym poczuciem własnej wartości, a często popadają nawet w depresję. W mediach wielokrotnie pojawiają się doniesienia o podejmowanych przez osoby poszkodowane próbach popełnienia samobójstwa. Problem dotyczy zwłaszcza nastolatków.

W takim razie jak odpowiadać na hejt? Najlepszą metodą jest ignorowanie złośliwych przytyków i odcinanie się od toksycznych znajomości. Komentarze hejterów w mediach społecznościowych zawsze można usunąć, warto również zablokować możliwość dodawania wpisów pod danym postem. Należy mieć świadomość, że umieszczanie obraźliwych komentarzy w sieci nie jest bezkarne. Hejt może wiązać się z karą w postaci grzywny lub nawet pozbawienia wolności. Chodzi oczywiście o takie zachowania, które przekraczają granice wolności słowa. Spore znaczenie ma więc zgłaszanie hejtu pod groźbą odpowiedzialności karnej. Warto zauważyć, że przestępstwa zniesławienia są ścigane z oskarżenia prywatnego. Ważne jest, aby nie przechodzić obojętnie obok sytuacji hejtu. Każda zniesławiona lub obrażona osoba ma prawo robić zdjęcia lub zrzuty ekranu i przedstawiać je jako dowód w sprawie, najpierw na policji, a później w sądzie. Gromadząc taką dokumentację, warto pamiętać, aby zapisać daną stronę i jej adres url, ponieważ hejter może usunąć swój wpis, na przykład ze strachu przed odpowiedzialnością karną. Całą sprawę można dodatkowo zgłosić administratorowi danej strony lub serwisu. Nie należy zapominać o tym, że hejt może przybierać formę stalkingu, czyli prześladowania drugiej osoby lub grupy społecznej. Z drugiej strony warto pamiętać o tym, że nie każda wypowiedź może zostać uznana za hejt, autorzy niektórych komentarzy mogą mieć na celu tylko wyrażenie swojej opinii. W przypadku zjawiska hejtu spore znaczenie ma profilaktyka, czyli uczulanie ludzi na szerzącą się w sieci nienawiść oraz instruowanie, jak odpowiadać na hejt. W działaniach takich pomagają odbywające się co jakiś czas akcje edukacyjne skierowane do młodzieży oraz internautów. Mają one na celu zwiększenie społecznej świadomości w tematyce nienawiści oraz nauczenie młodych ludzi reagowania na hejt i tego, jak pomagać innym w trudnych sytuacjach. Na szczęście zjawisko hejtu jest traktowane coraz bardziej surowo, zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Zobacz też:

Zobacz film: Majdanowie o tym, jak walczyć z hejtem w sieci. Źródło: Dzień Dobry TVN

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości