Metoda ABC i zasada Pareto
Reguła Pareto została sformułowana w 1951 roku przez Josepha Jurana, teoretyka zarządzania. Myśl przewodnią tej zasady stanowi stwierdzenie, że 20% obiektów jest związanych z pozostałymi 80%. W podręcznikach ekonomii pojawiło się wiele przykładów statystycznych dotyczących tej zasady, np.: 20% dóbr znajduje się w posiadaniu 80% społeczeństwa, 20% kierowców powoduje 80% wypadków. Przykłady podawane przez ekonomistów nie muszą być ściśle powiązane z obserwacjami codziennymi, dlatego zasada Pareto budzi sporo kontrowersji. Metoda ABC/XYZ jest jej rozszerzeniem i odnosi się do 6 klas zasobów, które mogą być posegregowane ze względu na malejącą wartość, okres przechowywania, czas dostawy itp. Warto dodać, że na podstawie tej klasyfikacji powstała metoda ABCD, która stosowana jest, gdy nie wiadomo, które przyczyny mają wpływ większy, a które mniejszy. Już na wstępie warto zaznaczyć, że nie należy mylić metody ABC z rachunkiem kosztów, który dotyczy obliczania kosztów procesów biznesowych.
Metoda ABC/XYZ – elementy
W klasyfikacji ABC/XYZ występuje 6 klas zasobów:
- grupa A, czyli materiały, które są najdroższe i ich wartość to 80%, natomiast ich masa to tylko 20%. Jest to najważniejsza grupa, ponieważ ma największą wartość i bezpośrednio wpływa na efekty finansowe przedsiębiorstwa. To właśnie dla tej grupy przeprowadza się najwięcej kontroli jakości;
- grupa B, w której skład wchodzą materiały o średniej jakości, stanowiące 15% całości wartości i 30% całości masy. Produkty te należy dodatkowo promować, aby zwiększyć ich udział w całkowitej sprzedaży;
- grupa C to materiały o najniższej jakości – ich wartość stanowi tylko 5% całości, chociaż masa to 50%. W grupie C znajdują się materiały masowe. Takie produkty można dodatkowo wypromować lub zrobić akcję promocyjną, wyprzedaż;
- grupa X składa się z materiałów o średnim zużyciu, na które zapotrzebowanie wynosi 20% i których nie trzeba magazynować w większej ilości;
- grupa Y to materiały o zużyciu nieregularnym, sezonowym, a zapotrzebowanie na nie wynosi około 20–50%. Bardzo trudno jest oszacować, kiedy te materiały będą potrzebne, dlatego dobrze jest utrzymywać ich większą ilość w magazynie.
- grupa Z składa się z materiałów o nieregularnym zużyciu. Zapotrzebowanie na nie wynosi 50%.
Jak widać, ręczna analiza może być bardzo czasochłonna, dlatego obecnie metoda ABC/XYZ jest wykonywana przy pomocy programu Excel lub innego specjalistycznego programu.
Metoda ABC/ XYZ – przykład
W podręcznikach dla ekonomistów oraz logistyków można odnaleźć wiele przykładów wykorzystania metody ABC/XYZ . Stworzenie własnej analizy należy rozpocząć od przeliczenia towarów, ich cen jednostkowych oraz ich liczby w magazynie. Następnie trzeba sprawdzić, które towary mają najwyższą wartość i które najlepiej się sprzedają. Dodatkowo znaczenie ma sezonowość lub nieregularność sprzedaży. Ponadto należy podzielić produkty na 6 grup w zależności od wartości oraz masy, a także zużycia. Analizę ABC/XYZ można przeprowadzić według różnych kryteriów, na przykład jakości produktów, częstości kupowania oraz ilości klientów .
Metoda ABC/ XYZ – wnioski
Wiedza o łącznej sprzedaży wszystkich produktów daje tylko wycinek obrazu całej sytuacji. Dlatego bardzo ważna jest dokładna analiza pozwalająca na ocenę tego, na których produktach zarabiamy najwięcej. Może się okazać, że w magazynie nie posiadamy wystarczającej liczby perfum, a mamy za dużo tuszu do rzęs. W trakcie kolejnej produkcji lub dostawy liczbę produktów możemy skorygować. Wpłynie to bezpośrednio na nasze przychody, a także na kondycję finansową firmy. W przypadku mniejszych magazynów istotna jest ilość miejsca przeznaczona na produkty. Ma to szczególne znaczenie w przypadku sklepów, które wykorzystują dropshipping, czyli specjalny proces logistyczny, który polega na przeniesieniu wysyłki na dostawcę. Sklep internetowy prowadzi stronę i zbiera zamówienie, jednak to dostawca trzyma produkty i przesyła je do klientów. Mniejsze sklepy zwykle nie mają miejsca na przechowywanie towarów. Właśnie dlatego tak ważne jest dokładne przeanalizowanie wyników metody ABC/XYZ i wyciągnięcie wniosków.
Zobacz także:
- 10 grzechów głównych szefa. Praktyczny poradnik, jak pozbyć się dobrego pracownika
- Nie umiemy zarządzać pieniędzmi i ich pomnażać. Wiadomo, z czego to wynika
- Jak oszczędzać pieniądze – sposoby i wskazówki, które pomogą uzyskać finansową niezależność
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Digital Vision