Jak bardzo zadłużeni są Polacy?
Dane zebrane przez Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor oraz zgromadzone w bazie informacji kredytowych BIK jasno pokazują, że przeterminowane zadłużenie blisko 2,7 mln Polaków przekroczyło na koniec kwietnia br. 80 mld zł. Oznacza to, że w ciągu roku wzrosło ono o 4,2 mld zł. Co więcej, do ponad 0,5 mld zł podniosły się długi 10 najbardziej zadłużonych osób w kraju. Rekordzistą jest 66-letni mieszkaniec Lubelszczyzny. Mężczyzna ma do oddania blisko 84 mln złotych. Ta kwota cały czas rośnie ze względu na naliczane odsetki.
Kiedy dług się przedawnia?
Mimo że dług może się przedawnić, to - jak podkreślają eksperci BIG InfoMonitor - ślad po nim i tak zostanie. Radca prawny BIG InfoMonitor Grzegorz Pietraszkiewicz dodał w rozmowie z PAP-em, że zasady przedawnienia zobowiązań opisuje Kodeks cywilny. Przepisy te dają dłużnikowi możliwość uchylenia się od spłaty długów poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia. - Natomiast w przypadku dłużników będących konsumentami, sąd powinien uwzględniać kwestię przedawnienia z urzędu, bez konieczności podniesienia stosownego zarzutu - tłumaczył.
Specjalista dodał, że podstawowy okres przedawnienia w polskim prawie to sześć lat, w przypadku roszczeń o świadczenia okresowe (np. o zapłatę czynszu) - są to trzy lata. Warto dodać, że w ustawach występują przepisy, które mogą odrębnie regulować termin przedawnienia dla poszczególnych roszczeń. Specjalista w rozmowie z PAP-em podkreślił, że za każdym razem są one liczone od daty wymagalności roszczenia, która nadchodzi wraz z upływem dnia wyznaczonego jako termin spełnienia świadczenia (np. jeśli termin zapłaty został ustalony na 1 czerwca, to roszczenie stanie się wymagalne 2 czerwca).
Ekspert zaznaczył, że np. w przypadku spraw związanych z wypowiedzeniem umowy kredytu przez kredytobiorcę, termin ten może się zmienić. - W takiej sytuacji dłużnik zobowiązany jest do spłaty całości długu do ostatniego dnia trwającego okresu wypowiedzenia. Po jego upływie roszczenie o zwrot kredytu staje się wymagalne - wskazał. - Co istotne, jeżeli termin przedawnienia wynosi co najmniej dwa lata, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, tj. 31 grudnia - zaznaczył. Dla przykładu w sytuacji, gdy termin przedawnienia dla roszczenia wynosi trzy lata. Roszczenie stało się wymagalne 1 marca 2020 r. Koniec terminu przedawnienia przypadnie na 31 grudnia 2023 r. Zarzut przedawnienia będzie mógł być podniesiony od 1 stycznia 2024 r.
Dług przedawnia się także wtedy, gdy wierzyciel nie domaga się spłaty. Warto dodać, że choć podstawowy okres przedawnienia wynosi sześć lat, to jeśli wierzyciel podejmuje działania, by odzyskać pieniądze, czas przedawnienia liczy się od nowa. - W praktyce jest więc mało prawdopodobne, by okres ten upłynął. Zadłużenia często powstają w bankach i urzędach, które podejmują różne kroki, by odzyskać należność. Zlecają też egzekucję komornikom lub sprzedają dług firmom windykacyjnym, którym zależy, aby odzyskać należne pieniądze - dodał.
Jakie są rodzaje roszczeń i po jakim czasie się przedawniają?
Po roku przedawnieniu ulegają roszczenia z tytułu opłaty za jazdę bez ważnego biletu komunikacyjnego. Po dwóch latach przedawniają się roszczenia z tytułu debetu na koncie bankowym oraz niektóre roszczenia wynikające ze stosunku zlecenia oraz z nienazwanych umów o świadczenie usług.
Po trzech latach przedawniają się roszczenia z tytułu kredytu, pożyczki, karty kredytowej, usług telekomunikacyjnych i zadłużeń czynszowych. - Trzy lata to okres potrzebny, by co do zasady przedawniły się zobowiązania ze stosunku pracy. Po trzech latach ulegają przedawnieniom zobowiązania alimentacyjne, jest to też termin na doręczenie decyzji określającej wysokość podatku od nieruchomości - dodała Diana Borowiecka z BIG InfoMonitor.
Natomiast po pięciu latach przedawniają się roszczenia z tytułu zobowiązań podatkowych (np. podatek dochodowy, podatek VAT, zaległości w ZUS) oraz roszczenia z tytułu zachowku. Pietraszkiewicz dodał, że w przypadku roszczeń z tytułu zobowiązań podatkowych termin przedawnienia liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności – jest to wyjątek od zasady ogólnej, w której termin liczony jest od dnia wymagalności roszczenia.
Po sześciu latach przedawnieniu ulegają roszczenia, które np. zostały zatwierdzone wyrokiem sądu lub innej instytucji, która posiada odpowiednie uprawnienia. Tyle samo trzeba czekać na przedawnienie roszczeń z tytułu pożyczek od osób niebędących przedsiębiorcami.
Grzegorz Pietraszkiewicz dodał, że bieg przedawnienia długu można zatrzymać, np. poprzez podpisanie porozumienia lub ustalonej wspólnie ugody; dobrowolną wpłatę dłużnika na poczet spłaty zaległego zobowiązania; czy złożenie przez wierzyciela pozwu do sądu.
Warto także pamiętać, że przedawniony dług nie znika. Zmienia się w tzw. tzw. "zobowiązanie naturalne". Nie podlega ono przymusowi państwowemu, czyli nie może być dochodzone przed sądem, ani egzekwowane przed komornikiem. Może jednak trafić do rejestrów prowadzonych przez biura informacji gospodarczej. - Wierzyciele mogą przekazywać informacje o zobowiązaniach przedawnionych, pod warunkiem, że nie minęło więcej niż sześć lat od wymagalności zaległości - podsumowała Diana Borowiecka.
Więcej na ten temat można przeczytać na stronie TVN 24 Biznes.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Powstał ranking najdroższych miast na świecie. Gdzie koszty życia są najwyższe?
- Fiskus wziął pod lupę media społecznościowe. Tylko niektórzy mogą spać spokojnie
- Mapa, która pomaga znaleźć pracę bliżej domu. "To jeden z najbardziej innowacyjnych projektów"
Autor: mp/ToL/Katarzyna Oleksik
Źródło: TVN 24 Biznes/PAP
Źródło zdjęcia głównego: greg801/Getty Images
