Dwór Artusa, słynna fontanna Neptuna, Brama Zielona – jakie jeszcze zabytki można podziwiać przy gdańskim Długim Targu?
Zobacz wideo: Podróżnicy i ich niezwykłe wyprawy
Podróżnicy i ich niezwykłe wyprawy
Długi Targ w Gdańsku. Wprowadzenie
Długi Targ w Gdańsku to reprezentacyjny plac w Gdańsku, a zarazem jeden z najpiękniejszych placów w Europie. Znajduje się w Śródmieściu, na Głównym Mieście. Pełni rolę rynku. Ulica Długa i Długi Targ w Gdańsku tworzą tzw. Trakt Królewski. W dawnych czasach kamienice przy Długim Targu były własnością najzamożniejszych kupców i patrycjuszy. W tym właśnie miejscu pomieszkiwali także przybywający do Gdańska królowie. Dla gdańskiego Długiego Targu charakterystyczny jest układ przestrzenny, który odbiega od tradycyjnego średniowiecznego rozplanowania głównego placu miejskiego, a typowy jest dla miast południowego wybrzeża Bałtyku, lokowanych na prawie lubeckim. Długi Targ i ulica Długa przebiegają prostopadle do rzeki Motławy. Ulica Długa zaczyna się od Złotej Bramy, a kończy się Zieloną Bramą. Przy Długim Rynku stoi gotycki Ratusz Głównego Miasta, a obok niego stoi Neptun – fontanna z 1633 roku, symbol Gdańska. Za fontanną mieści się natomiast Dwór Artusa – dawne miejsce spotkań zamożnych mieszkańców miasta, a obecnie – oddział Muzeum Historii Miasta Gdańska. Za Dworem Artusa znajduje się kamienica, skąd wygląda tzw. panienka z okienka, kolejny symbol Gdańska. Od XIII przez Długi Targ biegł szlak handlowy.
Długi Targ. Ratusz Głównego Miasta
Jak zostało już wspomniane, jedną z głównych budowli przy Długim Targu jest ceglany Ratusz Głównego Miasta. Został on wybudowany w stylu gotycko-manierystycznym w XV wieku. W XVI dobudowano do ratusza trzy skrzydła oficyn, które służyły do zamykania dziedzińca. Wieża ratusza została wykończona manierystycznym hełmem z latarniami, autorstwa Dirka Danielsa. W 1561 roku dodano do budowli figurę Zygmunta Augusta. W sieni ratusza znajdują się schody oraz portal z XVII wieku, a w tzw. Sali Czerwonej kominek autorstwa Wilhelma van der Meera. Wśród obrazów wiszących w ratuszu można wymienić m.in. obrazy alegoryczno-symboliczne Hansa Vredemana de Vriesa, obrazy Izaaka van den Blocke czy dzieła Antoniego Moellera. Po II wojnie światowej spora część zabytków zachowała się bez większego uszczerbku – mowa tu m.in. o rzeźbach czy obrazach.
Fontanna Neptuna – symbol Gdańska
Pierwowzór fontanny stworzył Abraham van den Blocke w latach 1606–1613. Fontanna została następnie przebudowana przez Karola Stendera w latach 1757–1761, natomiast w 1758 fontannę otoczono kratą. Znany do dziś posąg Neptuna jest najprawdopodobniej autorstwa Piotra Hausena, który wyrzeźbił postać boga w latach 1612–1615.
Dwór Artusa
Do Dworu Artusa wchodzi się obok fontanny Neptuna. Dawniej miejsce to pełniło rolę ośrodka towarzyskiego dla bogatych gdańszczan. Następnie Dwór Artusa został przekształcony na giełdę. Nazwa zabytku pochodzi od legendy o królu Arturze, który był symbolem odwagi i męstwa. Na początku tego typu miejsca, zrzeszające patrycjat oraz rycerstwo, powstawały tylko w Anglii. Z czasem jednak zaczęto budować takie domy również w innych krajach. W Polsce najpopularniejszy był właśnie gdański Dwór Artusa. Do tego typu lokali wstęp miała tylko warstwa mieszczańska, zabraniano wstępu rzemieślnikom czy kramarzom. Spotkaniom przy Długim Targu towarzyszyły występy muzyków, śpiewaków czy linoskoczków. W Dworze Artusa organizowano także liczne prezentacje malarzy czy księgarzy. Wnętrze Dworu Artusa wykonane zostało w stylu gotyckim, w 1531 roku zaczęto realizować tu prace zdobnicze, dzięki którym ściany pokryte zostały fryzami i boazeriami z motywami mitologicznymi czy historycznymi. Ten jeden z ważniejszych budynków przy Długim Targu został uszkodzony przez Armię Czerwoną w 1945 roku. Jednak znaczną część wyposażenia Dworu Artusa udało się odtworzyć. W budynku działa Muzeum Narodowe Gdańska.
Zobacz wideo: Dzień dobry, tu Kurier-Gdańsk
Brama Zielona
Brama Zielona przy Długim Targu została wybudowana w latach 1564–1568 w stylu manieryzmu niderlandzkiego. Zastąpiła tym samym gotycką Bramę Kogi. Brama Zielona jest dziełem drezdeńskiego artysty, Hansa Kramera. Budynek przy Długim Targu ma trzy kondygnacje, dwa skrzydła i cztery arkady przejazdowe. Elewacje zewnętrzne zostały udekorowane płaskorzeźbami i pilastrami, natomiast elewacje pomieszczeń poddasza zdobią specjalnie wykonane szczyty.
Kamienice przy Długim Targu
W kamienicach przy Długim Targu pomieszkiwali liczni polscy królowie, m.in. Zygmunt III Waza, Władysław IV Waza, Jan Kazimierz, Jan III Sobieski, August II oraz Stanisław Leszczyński. Większość z nich jest wykonana w stylu manierystycznym i barokowym. W wyniku działań II wojny światowej niektóre z nich uległy zniszczeniu, jednak w wielu przypadkach udało się zachować pierwotną architekturę i dekorację rzeźbiarską. Wśród kamienic, które wyróżniają się przy Długim Targu, wymienić można np. Złotą Kamienicę z 1609 roku autorstwa Abrahama van den Blocke i Jana Voigta w stylu manieryzmu, kamienicę nr 20 z 1680 roku autorstwa Andreasa Schlütera z barokową fasadą czy Dom Ławników, w którym znajduje się sień z XVI wieku.
Zobacz też:
- Rejs po Motławie w Gdańsku za darmo? "Możemy połączyć zwiedzanie z edukacją ekologiczną"
- Rzucili wszystko i zamieszkali w jurcie w Beskidach. "Nie ma dojazdu, nie ma mediów"
- Dolina Baryczy – natura i atrakcje. Sprawdź, co warto zobaczyć
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Karen Deakin/robertharding/Getty Images