Wady wymowy mogą być znacznym utrudnieniem w codziennym funkcjonowaniu dziecka, a także osób dorosłych. Rotacyzm występuje u dzieci stosunkowo często. Jednak dzięki szybkiej diagnozie możliwe jest rozpoczęcie terapii połączonej ze specjalnymi ćwiczeniami, które wykonuje się w domu.
Czym jest rotacyzm i jakie są jego przyczyny?
Rotacyzm polega na nieprawidłowym wymawianiu głoski "r" nie tylko podczas stresu. Wyróżnić można następujące przyczyny rerania:
- nieprawidłowa budowa anatomiczna języka,
- zbyt krótkie podniebienie,
- brak zdolności do rozróżniania samogłosek,
- problemy ze słuchem,
- wady zgryzu,
- rozszczep podniebienia,
- uczenie się od otoczenia nieprawidłowych wzorców wymowy.
Warto dodać, że dorośli, którzy seplenią, kiedy zwracają się do swoich maluchów albo udają mowę dziecięcą, także mogą przyczynić się do pojawienia się zaburzenia mowy. Należy zaznaczyć, że istnieje kilka rodzajów tej wady, które odnoszą się do różnych problemów z wymową głoski "r".
Rodzaje rotacyzmu
Wśród rodzajów rotacyzmu można wyróżnić:
- pararotacyzm, który polega na zastępowaniu głoski "r" inną, o stosunkowo podobnym brzmieniu – np. mówienie "jowel", zamiast "rower",
- mogirotacyzm, którego główną cechą jest nieuznawanie istnienia głoski "r" oraz opuszczanie jej w zdaniach,
- rotacyzm właściwy, który polega na deformowaniu głoski "r" i wymawianiu jej w zupełnie inny sposób niż reszta otoczenia.
Wymowa dziecka rozwija się aż do 5–6 roku życia. Głoska "r" pojawia się jako jedna z ostatnich, ponieważ wymaga odpowiedniego ułożenia języka w stosunku do podniebienia. Reranie to wada, która wymaga konsultacji logopedycznej. Ważne jest jednak, aby rodzice jak najszybciej zauważyli, że maluch ma trudności z wymawianiem głoski."r"
Korygowanie wad wymowy jest konieczne, ponieważ utrwalenie się nieprawidłowych sposobów komunikacji może doprowadzić do tego, że dziecko będzie miało w przyszłości różnego rodzaju problemy. Rotacyzm u dorosłych często sprawia, że trudniej dostać wymarzoną pracę lub występować publicznie.
Rotacyzm: terapia i ćwiczenia
Głównym celem terapii rotacyzmu jest usunięcie wady wymowy i sprawienie, że dziecko zacznie mówić w sposób prawidłowy. Rodzice, którzy zauważyli u swojej pociechy jakiekolwiek wady wymowy, powinni jak najszybciej udać się do logopedy.
Wśród najważniejszych zasad związanych z terapią wymienia się następujące:
- nie należy korygować błędów dziecka, tylko stworzyć nową głoskę "r", która będzie wymawiana w sposób prawidłowy,
- nie wolno seplenić, mówić dziecięcym głosem,
- konieczne jest częste powtarzanie materiału oraz ćwiczenie z dzieckiem w domu,
- bardzo duże znaczenie ma współpraca rodziców i logopedy.
Wada wymowy "r" - terapia i leczenie
W trakcie pierwszej wizyty dziecka u specjalisty następuje rozpoznanie. Maluch otrzymuje wtedy zadania wstępne, dzięki którym możliwe jest stwierdzenie, jaki rodzaj rotacyzmu występuje i skąd się biorą problemy malucha. Ćwiczenia na rotacyzm to przede wszystkim naśladowanie odgłosów, śpiewanie melodii, poruszanie językiem, powtarzanie zbitek wyrazów, ćwiczenie warg i dbanie o artykulację.
Należy zaznaczyć, że terapia rotacyzmu ma bardzo duże znaczenie dla poczucia własnej wartości i pewności siebie dziecka. U osób, które mają wady wymowy, wystąpić może logofobia, czyli lęk przed wystąpieniami publicznymi, mówieniem i kontaktowaniem się z innymi ludźmi. Dzieci, które nie chcą rozmawiać, nie rozwijają się prawidłowo, nie zadają pytań, wycofują się i nie chcą kontaktować się z rówieśnikami. Właśnie dlatego tak duże znaczenie ma, jak najszybsze rozpoznanie zaburzenia i podjęcie terapii.
W większości przypadków logopeda ćwiczy z dzieckiem regularnie, jednak zadaje też dodatkowe zadania domowe. Rodzice muszą więc włożyć dużo pracy w to, aby pomóc maluchowi. Współpraca logopedy z rodzicami może ułatwić i przyspieszyć proces terapii. Komunikowanie się z innymi jest jedną z najważniejszych potrzeb człowieka i umożliwia kontakt z rówieśnikami, wychowawcami i nauczycielami. Właśnie dlatego w przypadku rotacyzmu (oraz innych wad wymowy) należy skoncentrować się na szybkim podjęciu działania.
Dziecko powinno być nieustannie mobilizowane do nauki poprawnej wymowy i to nie tylko przez logopedę, lecz także przez rodziców. Ćwiczenia w domu są bardzo ważne i zachęcają malucha do dalszej pracy.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Co to jest dyslalia? Przyczyny powstania, rodzaje i terapia dyslalii
- Dlaczego dzieci seplenią? Kiedy konieczna jest wizyta u logopedy?
- Wady wymowy ma aż 70 proc. dzieci. "Leczenie trwa długo i wymaga dotarcia do źródła problemu"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Jovanmandic/Getty Images