Muzyka cygańska w Polsce i za granicą. Festiwale, wykonawcy, utwory

Eklektyczna, pełna ekspresji i orientalnej zmysłowości muzyka cygańska kojarzy się głównie z utworami Gorana Bregovica oraz soundtrackami do filmów Emira Kusturicy. Jak się jednak okazuje, ma ona wiele odmian, a coraz więcej artystów inspiruje się nią, tworząc unikalne połączenia, łącząc ją z muzyką klubową, hip-hopem czy nawet jazzem i muzyką gospe

Cyganie to koczowniczy lud, który dotarł z Półwyspu Indyjskiego aż na Bałkany oraz na obszar Europy Zachodniej. Tworzona przez nich muzyka zostawiła trwały ślad głównie na folklorze bałkańskim, hiszpańskim, rosyjskim oraz węgierskim. Charakterystycznymi cechami muzyki cygańskiej są m.in. silna ekspresja, improwizacja, często towarzyszą jej tradycyjne tańce i opowieści. Muzycy zazwyczaj wykorzystują: skrzypce, drumla, trąbki, cymbały, akordeony, tamburyn oraz gitary.

Zobacz też: Irańczyk pomaga bezdomnym Polakom: "Ja też tułałem się po piwnicach, wiem jak to jest!" >>>

Muzyka cygańska w Polsce

Najbardziej znanymi twórcami muzyki cygańskiej w Polsce są: Edward Dębicki oraz Teresa Mirga . Edward Dębicki jest organizatorem Międzynarodowych Spotkań Zespołów Cygańskich Romane Dyvesa , które od 1989 r. odbywają się latem w Gorzowie Wielkopolskim. Licznym koncertom, na które przybywają cygańscy artyści z całego świata, towarzyszą poświęcone życiu Romów unikalne wystawy oraz sympozja. W ramach festiwalu można posłuchać muzyki cygańskiej za darmo, choć w programie pojawiają się również koncerty płatne – bilety nie są jednak drogie. To najstarszy w całej Europie festiwal muzyki cygańskiej.

Dębicki, który spędził młodość w tym samym taborze, w którym przebywała Papusza, postanowił na stałe osiąść w Gorzowie Wielkopolskim już ponad 30 lat temu. Założył nad Wartą Cygański Teatr Muzyczny Terno oraz zespół Terno , który czerpie inspiracje z tradycji Cyganów polskich, rosyjskich, ukraińskich oraz węgierskich. W repertuarze można znaleźć m.in. utwory nagrane razem z bałkańskim zespołem Mahala Rai Banda, znanym ze ścieżki dźwiękowej do filmu Saszy Barona Cohena Borat . Wszystkie utwory zespołu Terno można odsłuchać na ich stronie internetowej (są to np. „Romani Gili”, „Cygańskie Tango”).

Zobacz też: Badjao. Ludzie-ryby! >>>

Na festiwalu Romane Dyvesa można obejrzeć rozmaite grupy muzyczne, nawiązujące również do muzyki elektronicznej. Doskonałym przykładem jest projekt DJ-ski, Warsaw Balkan Madness , który łączy muzykę klubową z cygańską oraz bałkańską, przeplatają się w niej brzmienia skrzypiec i akordeonów z pulsującym basem, dubstepem oraz dynamicznymi partiami instrumentów dętych.

Mówiąc o muzyce cygańskiej w Polsce, nie można zapomnieć o Teresie Mirdze, pieśniarce i poetce, która wychowywała się Spiszu. Jest ona liderką cygańskiego zespołu Kałe Bała , co oznacza w tłumaczeniu na język polski „czarne włosy”, a także przedstawicielką Cyganów Górskich (Bergitka Roma). W jej muzyce widoczne są wpływy muzyki słowackiej oraz węgierskiej, na pierwszy plan wysuwają się skrzypce, akordeon, gitara oraz kontrabas. Najbardziej znane utwory zespołu to: „Ćhajorije” („Dziewczyno”), „Tosarła me uściaw” („Wstaję rano”), „Andre mire kałe bała” („W moje czarne włosy”).

Muzyka cygańska wielu osobom kojarzy się głównie z Ciechocinkiem – tam odbywa się Festiwal Piosenki i Kultury Romów . Organizatorem imprezy jest znany Rom, Don Vasyl Szmidt, lider grupy Don Vasyl & Gwiazdy Cygańskiej Pieśni. Na festiwalu można zobaczyć znanych wykonawców biesiadnej muzyki cygańskiej z całego świata. Przykładowo swoją obecnością uświetniła go m.in. gwiazda muzyki rosyjskich Romów, Leonsja Erdenko z utworami „Lumba” czy „Ogień Danu-Dana”.

Muzyka cygańska za granicą

Muzyka cygańska wywarła duży wpływ na kulturę bałkańską. Ze względu na dużą liczbę mieszkających na terenach Europy Południowo-Wschodniej Romów, tradycyjna muzyka ludowa tych krajów jest w dużym stopniu naznaczona estetyką cygańską (np. w Serbii). W Hiszpanii natomiast muzyka cygańska jest nierozłączna z tzw. tradycją juglares , czyli z aktorami-opowiadaczami, którzy – wykonując pieśni – uzupełniali występy akrobacjami. Warto wspomnieć, że muzyka flamenco również jest muzyką cygańską.

Zobacz też: Antoni Pawlicki: "Cyganie nam pozwolili używać tego języka" >>>

W muzyce bałkańskiej godny uwagi jest zespół Barka Brass Band, którego twórczość stanowi unikalną miksturę muzyki cygańskiej, bałkańskiej oraz żydowskiej – zespół można było usłyszeć m.in. na Festiwalu Pannonica w Starym Sączu. Bardzo ciekawą propozycją jest grupa pochodząca z Czech, czyli Gypsy.cz, łącząca w unikalny sposób cygańskie brzmienia z hip-hopem. Jeśli chodzi o naszych południowych sąsiadów, można zwrócić uwagę także na Terne Čhave, którzy niektórzy określają jako „cygański rom’n’roll”. Warto wiedzieć, że do tradycji cygańskiej nawiązuje również nawet znany amerykański zespół folkowy Beirut.

Autor: Filip Yak

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"