Eklektyczna, pełna ekspresji i orientalnej zmysłowości muzyka cygańska kojarzy się głównie z utworami Gorana Bregovica oraz soundtrackami do filmów Emira Kusturicy. Jak się jednak okazuje, ma ona wiele odmian, a coraz więcej artystów inspiruje się nią, tworząc unikalne połączenia, łącząc ją z muzyką klubową, hip-hopem czy nawet jazzem i muzyką gospe Cyganie to koczowniczy lud, który dotarł z Półwyspu Indyjskiego aż na Bałkany oraz na obszar Europy Zachodniej. Tworzona przez nich muzyka zostawiła trwały ślad głównie na folklorze bałkańskim, hiszpańskim, rosyjskim oraz węgierskim. Charakterystycznymi cechami muzyki cygańskiej są m.in. silna ekspresja, improwizacja, często towarzyszą jej tradycyjne tańce i opowieści. Muzycy zazwyczaj wykorzystują: skrzypce, drumla, trąbki, cymbały, akordeony, tamburyn oraz gitary.
Zobacz też: Irańczyk pomaga bezdomnym Polakom: "Ja też tułałem się po piwnicach, wiem jak to jest!" >>>
Muzyka cygańska w Polsce
Najbardziej znanymi twórcami muzyki cygańskiej w Polsce są: Edward Dębicki oraz Teresa Mirga . Edward Dębicki jest organizatorem Międzynarodowych Spotkań Zespołów Cygańskich Romane Dyvesa , które od 1989 r. odbywają się latem w Gorzowie Wielkopolskim. Licznym koncertom, na które przybywają cygańscy artyści z całego świata, towarzyszą poświęcone życiu Romów unikalne wystawy oraz sympozja. W ramach festiwalu można posłuchać muzyki cygańskiej za darmo, choć w programie pojawiają się również koncerty płatne – bilety nie są jednak drogie. To najstarszy w całej Europie festiwal muzyki cygańskiej.
Dębicki, który spędził młodość w tym samym taborze, w którym przebywała Papusza, postanowił na stałe osiąść w Gorzowie Wielkopolskim już ponad 30 lat temu. Założył nad Wartą Cygański Teatr Muzyczny Terno oraz zespół Terno , który czerpie inspiracje z tradycji Cyganów polskich, rosyjskich, ukraińskich oraz węgierskich. W repertuarze można znaleźć m.in. utwory nagrane razem z bałkańskim zespołem Mahala Rai Banda, znanym ze ścieżki dźwiękowej do filmu Saszy Barona Cohena Borat . Wszystkie utwory zespołu Terno można odsłuchać na ich stronie internetowej (są to np. „Romani Gili”, „Cygańskie Tango”).
Zobacz też: Badjao. Ludzie-ryby! >>>
Na festiwalu Romane Dyvesa można obejrzeć rozmaite grupy muzyczne, nawiązujące również do muzyki elektronicznej. Doskonałym przykładem jest projekt DJ-ski, Warsaw Balkan Madness , który łączy muzykę klubową z cygańską oraz bałkańską, przeplatają się w niej brzmienia skrzypiec i akordeonów z pulsującym basem, dubstepem oraz dynamicznymi partiami instrumentów dętych.
Mówiąc o muzyce cygańskiej w Polsce, nie można zapomnieć o Teresie Mirdze, pieśniarce i poetce, która wychowywała się Spiszu. Jest ona liderką cygańskiego zespołu Kałe Bała , co oznacza w tłumaczeniu na język polski „czarne włosy”, a także przedstawicielką Cyganów Górskich (Bergitka Roma). W jej muzyce widoczne są wpływy muzyki słowackiej oraz węgierskiej, na pierwszy plan wysuwają się skrzypce, akordeon, gitara oraz kontrabas. Najbardziej znane utwory zespołu to: „Ćhajorije” („Dziewczyno”), „Tosarła me uściaw” („Wstaję rano”), „Andre mire kałe bała” („W moje czarne włosy”).
Muzyka cygańska wielu osobom kojarzy się głównie z Ciechocinkiem – tam odbywa się Festiwal Piosenki i Kultury Romów . Organizatorem imprezy jest znany Rom, Don Vasyl Szmidt, lider grupy Don Vasyl & Gwiazdy Cygańskiej Pieśni. Na festiwalu można zobaczyć znanych wykonawców biesiadnej muzyki cygańskiej z całego świata. Przykładowo swoją obecnością uświetniła go m.in. gwiazda muzyki rosyjskich Romów, Leonsja Erdenko z utworami „Lumba” czy „Ogień Danu-Dana”.
Muzyka cygańska za granicą
Muzyka cygańska wywarła duży wpływ na kulturę bałkańską. Ze względu na dużą liczbę mieszkających na terenach Europy Południowo-Wschodniej Romów, tradycyjna muzyka ludowa tych krajów jest w dużym stopniu naznaczona estetyką cygańską (np. w Serbii). W Hiszpanii natomiast muzyka cygańska jest nierozłączna z tzw. tradycją juglares , czyli z aktorami-opowiadaczami, którzy – wykonując pieśni – uzupełniali występy akrobacjami. Warto wspomnieć, że muzyka flamenco również jest muzyką cygańską.
Zobacz też: Antoni Pawlicki: "Cyganie nam pozwolili używać tego języka" >>>
W muzyce bałkańskiej godny uwagi jest zespół Barka Brass Band, którego twórczość stanowi unikalną miksturę muzyki cygańskiej, bałkańskiej oraz żydowskiej – zespół można było usłyszeć m.in. na Festiwalu Pannonica w Starym Sączu. Bardzo ciekawą propozycją jest grupa pochodząca z Czech, czyli Gypsy.cz, łącząca w unikalny sposób cygańskie brzmienia z hip-hopem. Jeśli chodzi o naszych południowych sąsiadów, można zwrócić uwagę także na Terne Čhave, którzy niektórzy określają jako „cygański rom’n’roll”. Warto wiedzieć, że do tradycji cygańskiej nawiązuje również nawet znany amerykański zespół folkowy Beirut.
Autor: Filip Yak
Pozostałe wiadomości
Gorące tematyPomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka
GwiazdyTakiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących
GwiazdyUpiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?
Styl życiaQuiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?
Przepisy kulinarneŻurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?
NewsyWielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?
GwiazdyRebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"
GwiazdyNowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał
Przepisy kulinarneSerowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Ślub i weseleWysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?
Styl życiaTradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?
Przepisy kulinarne"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić
GwiazdyWojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"
Przepisy kulinarneWyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
ParentingTuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent
Zdrowe odżywianieIle jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości
GwiazdyKsiężna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"
Podróże10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
ParentingKobiety hejtowane za wielodzietność. "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"
GwiazdyZjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?
Styl życiaSiostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"
GwiazdyKlaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?
Zdrowe odżywianieTen składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
HoroskopWiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania
PsychologiaCzy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"
Styl życiaPolska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu
Parenting"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom
Przepisy kulinarnePotrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
GwiazdyMarcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"
GwiazdyObejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki
Sposób na wnętrzeSposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
GwiazdySarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka
GwiazdyWyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"
GwiazdyNazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?
Pielęgnacja twarzy i ciałaDbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Parenting"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia
DomSposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić
Gwiazdy"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie
Pielęgnacja twarzy i ciałaZatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
NewsyPlatforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"
Aranżacje wnętrzWiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje
LongFormBrak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
NewsyCo i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?
ZwierzętaNie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas
Styl życiaTo najczęstszy błąd w podawaniu żurku
HoroskopWybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4
GwiazdyMateusz Hładki poprowadzi nowy program
Przepisy kulinarneSprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?
NewsyE-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Zdrowe odżywianieIle cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"
Styl życiaPaulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie
ParentingWielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"
GwiazdySanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?
Przepisy kulinarne9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy
ŚwiatWakacje w maju – gdzie warto pojechać?
GwiazdyOla Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą
Nasze akcje#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas
Styl życiaJak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"
GwiazdyGrupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę
GwiazdyBeata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów
Styl życiaNauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"