C: Uprawa rzepaku, zarówno odmian ozimych, jak i jarych, nie jest sprawą łatwą. Oprócz odpowiedniego podłoża, stanowiska i wilgotności duży wpływ na przyszły plon ma także pogoda, której nie możemy przewidzieć. Rzepak ozimy, choć stosunkowo odporny na przymrozki, jest bardzo wrażliwy na niskie temperatury pod koniec zimy i na zimowe wahania temperatur. Uprawa rzepaku jarego w niektórych wypadkach staje się więc koniecznością, ponieważ zimowe plantacje coraz częściej wymarzają.
Rzepak ozimy - uprawa i pielęgnacja
Uprawa roślin ozimych rozpoczyna się jesienią, do przejścia całego cyklu rozwojowego potrzebują one bowiem okresu niskich, zimowych temperatur. Oziminy kiełkują przed nastaniem zimy, a następnie zimują pod śniegiem. Źle znoszą zmiany temperatury i częste odwilże, niekorzystnie wpływają na nie również ostre mrozy.
Uprawa rzepaku ozimego jest w naszym kraju bardzo rozpowszechniona, to jedna z najczęściej wysiewanych ozimin. Rzepak jest również najwcześniej wysiewaną polską oziminą, jego uprawę rozpoczynamy już w drugiej połowie sierpnia. Od czego zacząć uprawę rzepaku?
Uprawa rzepaku ozimego krok po kroku
Krok pierwszy - wybór odmiany
Aby uprawa rzepaku ozimego przyniosła satysfakcjonujące rezultaty, musimy dobrze przemyśleć wybór odmiany, która pojawi się na naszym polu. Wybierając odmianę, warto zwrócić uwagę na jej mrozoodporność, odporność na choroby i termin wysiewu do gruntu. Szczególna mrozoodporność cechuje odmiany: Hamilton, Alexander oraz Abakus.
Krok drugi - wybór stanowiska
Wybierając stanowisko pod uprawę rzepaku, należy pamiętać o płodozmianie - lepiej unikać wysiewania rzepaku w tym samym miejscu rok po roku, można bowiem narazić roślinę na ataki niebezpiecznych chorób. Nie poleca się również wysiewania rzepaku zaraz po grochu.
Rzepak ma bardzo wysokie wymagania glebowe - najlepiej rośnie na bogatych w wapń glebach próchnicznych o dużej wilgotności.
Uprawa gleby pod rzepak musi być poprzedzona obfitym jej nawodnieniem - należy jak najbardziej ograniczyć parowanie wody, ponieważ ziarna rzepaku mają ograniczoną zdolność wchłaniania płynów.
Krok trzeci - wybór technologii
Istnieje kilka technologii przygotowania gleby pod uprawę rzepaku. Uprawa orkowa, najczęściej stosowana w Polsce, polega na głębokim przeoraniu gleby przed wysiewem, uprawa bezorkowa z kolei to metoda mniej inwazyjna, w której skiba nie jest przewracana.
Uprawa pasowa rzepaku łączy obie te technologie. Gleba spulchniana jest w ograniczony sposób, następnie ziarno wysiewane jest pasami, w kilku lub kilkunastu rzędach. Uprawa pasowa zyskuje w Polsce coraz większą popularność, ponieważ znacznie ułatwia pracę na każdym etapie uprawy. Jej wadą jest natomiast wysoki koszt, wymaga bowiem zastosowania specjalistycznych maszyn.
Krok czwarty - nawożenie
Uprawa rzepaku ozimego wymaga również nawożenia - zarówno gleby przed wysiewem, jak i liści dorosłych roślin. Należy pamiętać również o mikroelementach. Warto zdecydować się na nawóz pochodzenia organicznego, który jest łatwiej przyswajalny dla roślin niż nawozy pochodzenia mineralnego.
Krok piąty - siew
Termin wysiewu rzepaku ozimego jest uzależniony od klimatu danego regionu, w Polsce północno - wschodniej są to pierwsze tygodnie sierpnia, na innych obszarach jest to druga połowa miesiąca.
Głębokość wysiewu rzepaku zależy od gleby, im gleba lżejsza i bardziej przesuszona, tym głębiej powinniśmy umieścić nasiona. Średnia głębokość wysiewu rzepaku to 1,5-3 cm.
Krok szósty - odchwaszczanie
Siewki rzepaku są najwrażliwsze na konkurencję ze strony chwastów w pierwszych dniach wzrostu. Dlatego jeśli chcemy zdecydować się na zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin, powinniśmy zrobić to jak najwcześniej.
Rzepak jary - uprawa i pielęgnacja
Uprawa rzepaku jarego zamyka się w jednym cyklu wegetacyjnym - w odróżnieniu od zimowej odmiany nie potrzebuje niskich temperatur do rozpoczęcia wzrostu. Rzepak jary wysiewamy jak najwcześniej, po rozmarznięciu gleby - optymalny termin to początek kwietnia. Opóźnienia w siewie mogą spowodować znaczne obniżenie plonów.
Rzepak jary ma krótszy cykl wegetacyjny niż rzepak ozimy, jest więc mniej narażony na gwałtowne przymrozki i zmiany temperatur. Uprawa rzepaku jarego wymaga za to większego nawodnienia, a udany plon zależy od szeregu czynników takich jak odmiana, termin wysiewu i zbilansowane nawożenie.
Uprawa rzepaku jarego cieszy się w Polsce znacznie mniejszym powodzeniem niż uprawa rzepaku ozimego, jednak jej popularność rośnie w ostatnich latach. W związku ze zmianami pogody i wahaniami temperatury w okresie zimowym uprawy rzepaku ozimego często ulegają zniszczeniu i muszą być zastąpione przez uprawy rzepaku jarego na wiosnę.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN