Nieznane historie. Przedwojenne gwiazdy polskiego narciarstwa, które wojna zesłała na kurierskie szlaki

''Historie nieznane – odważna i piękna Helena Marusarzówna'', reporterka: Joanna Radziszewska
Jeszcze przed drugą wojną światową mieliśmy narciarzy zaliczanych do światowej czołówki. Byli młodzi i bardzo zdolni, niestety wojna przerwała ich kariery i z obiektów sportowych zesłała na kurierskie szlaki, do celi śmierci i obozów zagłady. Oto poruszające historie Heleny Marusarzówny, Bronisława Czecha i Stanisława Marusarza.

Piękna Helena

Helena Marusarzówna była piątym dzieckiem Jana Marusarza i Heleny z domu Tatar. Natomiast jej dziadek to słynny przewodnik tatrzański, Szymon Tatar. Była dziewczynką bardzo energiczną i marzyła, żeby jeździć na nartach.

Razem z braćmi zjeżdżała z dachu ich domu rodzinnego

- powiedziała bratanica Heleny i córka Stanisława Marusarza, Magdalena Marusarz-Gądek.

Rodziców nie było stać na kupno nart dzieciom, dlatego rodzeństwo samo zaczęło je wytwarzać. Pierwsze były wykonane z krzeseł, a kolejne z desek podkradanych ojcu.

Helena, aby rozwijać swoje umiejętności sportowe, zapisała się do sekcji narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, czyli do klubu SN PTT Zakopane i bardzo szybko zaczęła odnosić sukcesy.

To było siedem tytułów mistrzyni Polski w narciarstwie alpejskim

- powiedział Wojciech Szatkowski z Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.

Miała też duże szanse na medal w mistrzostwach świata, które odbywały się w lutym 1939 r. w Zakopanem. Niestety miesiąc przed zawodami złamała nadgarstek, co uniemożliwiło jej start.

Podczas drugiej wojny światowej Helena Marusarzówna zaangażowała się działalność ruchu oporu. Dzięki swoim umiejętnościom narciarskim, doskonałej kondycji, znajomości Tatr i charakterowi idealnie nadawała się do roli kurierki.

Podobno w krótkim czasie przeszła przez góry 10 razy i przeprowadziła bardzo dużo ludzi. A z powrotem przynosiła pieniądze i ulotki

- powiedziała Magdalena Marusarz-Gądek.

Niestety w marcu 1940 roku została złapana przez żandarmerię słowacką i przekazana gestapo. Mimo okrutnych tortur, jakim była poddawana przez rok i przesłuchaniom, nie wydała swoich kolegów z ruchu oporu.

Nie dopuszczała żadnego kompromisu z Niemcami hitlerowskimi. No i to spowodowało, że 12 września 1941 roku stanęła przed plutonem egzekucyjnym. Pokazała, że warto być przyzwoitym w trudnych czasach. Bez momentu zawahania poświęciła swoje życie dla Polski

- powiedział Wojciech Szatkowski.

>>>Wasze #HistorieNieznane w #DzieńDobryTVN! Zgłoś je do programu używając hashtagów!<<<

Stanisław Marusarz - przewyższał klasą Skandynawów

Był bratem Heleny Marusarzówny. Skakać na nartach zaczął w wieku 10 lat. Dzięki niezwykłemu talentowi szybko zaczął odnosić sukcesy. Był pierwszym polskim skoczkiem, który przebił się do czołówki i jednym z nielicznych, który dorównywał, a nawet przewyższał klasą Skandynawów, którzy uchodzili za królów nart. Marusarz otarł się nawet o tytuł mistrza świata, które odbywały się w 1938 r. w Lahti. Niestety przegrał przez decyzję arbitra.

Norweski sędzia zagrał na nucie patriotycznej, żeby jego rodak wygrał. Asbjørn Ruud, który został mistrzem świata, przyjaciel Stanisława Marusarza, chciał mu ten puchar oddać, wiedząc, że Staszek tego dnia był po prostu lepszy

- powiedział Dariusz Jaroń, dziennikarz i autor książki "Skoczkowie. Przerwany lot".

Marusarz odnosił też sukcesy w dwuboju i narciarstwie alpejskim.

W czasie drugiej wojny światowej Stanisław Marusarz zaangażował się w ruch oporu. Kilkakrotnie wymykał się z rąk gestapo, uciekł z celi śmierci w Krakowie, a następnie przedostał się na Węgry, gdzie doczekał końca wojny.

Bronisław Czech - najwszechstronniejszy polski narciarz okresu międzywojennego

Był synem mechanika kotłowego, Józefa Czecha i bardzo utalentowanej hafciarki, Stanisławy z Namysłowskich. Jego rodzina mieszkała w Zakopanem.

Chłopiec był wszechstronnie utalentowany. Uprawiał lekkoatletykę, tenis stołowy, a także pływał na kajakach. Jednak największe sukcesy odnosił w sportach górskich - skokach narciarskich, bieganiu na nartach i zjazdach. Był 24-krotnym mistrzem Polski w konkurencjach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata, najlepsze wyniki odnosząc w kombinacji norweskiej.

Był pierwszym polskim narciarzem międzynarodowej klasy przed wojną. Dorównywał do tych najlepszych

- powiedział Dariusz Jaroń.

Kiedy wybuchła druga wojna światowa, Bronisław Czech był u schyłku kariery sportowej, ale kształcił się na trenera i prawdopodobnie w przyszłości mógłby prowadzić reprezentację Polski. Niestety nie doczekał tej chwili, ponieważ, za służenie w ruchu oporu został aresztowany i wywieziony do Auschwitz-Birkenau. Tam po czterech latach zmarł.

Więcej informacji o przedwojennych narciarzach znajdziecie w poniższej rozmowie ze studia.

>>> Zobacz także:

Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Pełne odcinki znajdziesz w serwisie Player.

Autor: Iza Dorf

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Marta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"