Więcej:
Zaburzenia psychiczne zakłócają odbiór rzeczywistości. Są też źródłem cierpienia i w bardzo wielu wypadkach wycofania się z życia społecznego. Zaburzenia psychiczne stwierdza się u dzieci, osób starszych oraz w średnim wieku - mogą pojawić się w niemal każdym momencie życia. Wywołać je może traumatyczne wydarzenie, trudny okres w życiu lub traumy przeżyte w dzieciństwie. Osoby nadużywające substancji psychoaktywnych również są narażone na wystąpienie zaburzeń psychicznych.
Istnieje wiele niepsychotycznych zaburzeń psychicznych, gdzie nie występują urojenia i omamy. Jak żyją osoby z zaburzeniami psychicznymi, jakie mogą mieć objawy i jaki jest podział tych zaburzeń?
Zobacz też: Psychologia otyłości: Jedzenie na pocieszenie czyli jak skończyć z podjadaniem?
Statystyki są nieubłagane - coraz częściej zapadamy na zaburzenia psychiczne. Definicja zaburzeń to ogół zakłóceń czynności psychicznych, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Szybkie tempo życia, nadmiar obowiązków, trudności w relacjach i życiu codziennym sprawiają, że delikatna struktura, jaką jest nasza psychika, zaczyna szwankować. W Polsce w ciągu roku 1,5 miliona osób trafia do szpitali psychiatrycznych. Dla przykładu - w roku 1990 do szpitali psychiatrycznych trafiło 600 000 osób. Na najcięższe choroby psychiczne cierpi w Polsce ok. 100 000 osób. Jak rozpoznać zaburzenia psychiczne? Jeśli wydaje nam się, że problem dotyka również nas, możemy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który podpowie, co robić i czy stwierdzi, czy rzeczywiście cierpimy na zaburzenia psychiczne. Test online również może podpowiedzieć, czy wszystko jest w porządku, czy może należy szukać pomocy.
Podział zaburzeń psychicznych
Podział zaburzeń psychicznych jest bardzo rozległy. Dzięki systemom, takim jak DSM-5 czy ICD-10 klasyfikacja zaburzeń psychicznych jest prostsza i unormowana. W literaturze popularno-naukowej i potocznej terminy, takie jak “zaburzenie psychiczne” i “choroba psychiczna” są używane zamiennie. Z kolei polskie prawo chorobę psychiczną określa w specyficzny sposób, który różni się od tego, czym jest zaburzenie. Dzięki temu osoby cierpiące na choroby psychiczne mają łatwiejszy dostęp do bezpłatnego leczenia czy refundacji, jednak nich można zastosować wobec nich przymusu leczenia, który jest możliwy w przypadku osoby z zaburzeniami psychicznymi. Objawy mogą być bardzo różne, w zależności od rodzaju zaburzenia, na jakie cierpi chory.
Więcej:
- Czy homoseksualizm można wyleczyć?
- Te nastolatki chciały się zabić. Jak poznać, że twoje dziecko chce popełnić samobójstwo?
- Psychodietetyk: "Cukier jest narkotyczny jak kokaina". Polak zjada go 44 kg rocznie
Zaburzenia psychiczne - rodzaje w skali ICD-10:
- F00-F09 Organiczne zaburzenia psychiczne, biorą się z uszkodzenia struktury mózgu przez wypadek lub chorobę, np. guz, choroba Parkinsona, zaburzenia psychiczne po operacji mózgu, zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych , np. nowotworach.
- F10 - F19 Zaburzenia psychiczne, takie jak alkoholizm czy narkomania - związane z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych.
- F20 - F29 Zaburzenia psychotyczne - różne typy schizofrenii i psychoz, gdzie występują omamy, urojenia, dezorganizacja osobowości itp.
- F30 - F39 Zaburzenia psychiczne związane z zaburzeniami nastroju (afektu). Należą do nich depresja i choroba afektywna dwubiegunowa.
- F40 - F48 Zaburzenia Nerwicowe - należą do nich wszelkie nerwice z objawami somatycznymi, np. nerwica lękowa, neurasteniczna, zespół lęku napadowego.Pojawiają się najczęściej jako zaburzenia psychiczne u nastolatków.
- F50 - F59 Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi. Należą do nich np. bulimia lub przedwczesny wytrysk, lęki nocne.
- F60-F69 Zaburzenia zachowania i osobowości u osób dorosłych - np. osobowość paranoidalna, dyssocjalna, zaburzenia seksualne (pedofilia, nekrofilia itp.).
- F70 - F79 Upośledzenia umysłowe - niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim lub ciężkim.
- F80 - F89 Zaburzenia rozwoju psychicznego u dzieci, np. autyzm, zespół Aspergera.
- F90 - 98 Zaburzenia zachowania wieku dziecięcego i młodzieńczego - ADHD.
- F99 - zaburzenia psychiczne, bliżej nieokreślone.
Przyczyny zaburzeń psychicznych
Osoby chore najczęściej mają w swojej rodzinie innych bliskich dotkniętych zaburzeniami psychicznymi. Ważnym czynnikiem jest więc genetyka. Na rozwinięcie się zaburzenia psychicznego jesteśmy podatni już w dzieciństwie. Może je wywołać traumatyczne wydarzenie, trudna sytuacja środowiskowa lub materialna, ale również takie czynniki, jak choroba somatyczna, długotrwały stres, ważne zmiany w życiu, nadużywanie leków, narkotyków czy alkoholu. U podstaw zaburzeń psychicznych leży również zakłócony poziom neuroprzekaźników w mózgu.
Gdzie szukać pomocy?
Leczenie zaburzeń psychicznych odbywa się ambulatoryjnie - w zakładach środowiskowej opieki psychiatrycznej i psychiatrycznych oddziałach dziennych lub stacjonarnie w szpitalach i klinikach psychiatrycznych oraz zakładach opiekuńczo-leczniczych. Podstawą leczenia zaburzeń psychicznych jest najczęściej farmakoterapia połączona z psychoterapią.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN