- Przyczyny myśli samobójczych
- Myśli samobójcze a depresja
- Myśli samobójcze w przebiegu zaburzeń psychicznych
- Myśli samobójcze a samobójstwo
- Myśli samobójcze - jak pomóc sobie i innym?
Zobacz też: Depresja u dzieci i młodzieży – objawy i leczenie
Polska jest w czołówce europejskiej, jeśli chodzi o liczbę skutecznych prób samobójczych u dzieci i młodzieży. Według badania przeprowadzonego przez Fundacje Dajemy Dzieciom Siłę, wśród nastolatków w wieku 11-17 lat 7 procent przyznało, że próbowało popełnić samobójstwo - daje to ok. 150-200 tys. dzieci - są to zbieżne dane z założeniami Światowej Organizacji Zdrowia.
Jak poznać, że twoje dziecko chce popełnić samobójstwo? Co robić? Jak reagować? Ten trudny temat poruszyliśmy w Dzień Dobry TVN.
Historia Alicji Kołbuc - jako nastolatka miała depresję, chciała popełnić samobójstwo
Usłyszeliśmy historię Alicji Kołbuc, która w wieku 16-17 lat, wiedziała, że jest inna i słabsza. Miała depresję i chciała się zabić.
Nic nie sprawiało mi przyjemności. Zmieniłam się zupełnie. Tkwiłam w smutku, w pustce (...) Moja próba samobójcza była w pewien sposób ruchem obronnym przed pustką, która mnie czekała. Chciałam wcześniej przed nią uciec. Śmierć miała być dla mnie ucieczką od pustki, ucieczką od złego - opowiadała Alicja w Dzień Dobry TVN.
Przyczyny myśli samobójczych
Myśli samobójcze mogą występować samodzielnie lub być jednym z wielu objawów choroby. Dotyczą osób w każdym wieku i na każdym etapie życia. Nie wszystkie wypowiadane słowa o chęci śmierci prowadzą do samobójstwa, jednak zawsze powinny być sygnałem świadczącym o tym, że dana osoba potrzebuje pomocy.
Myśli samobójcze pojawiają się u osób, które znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, takiej jak: utrata pracy, śmierć kogoś bliskiego, ciężka choroba, problemy finansowe. Nie potrafią sobie poradzić, nie widzą rozwiązania problemu ani nadziei na jakąkolwiek zmianę. Dodatkowo towarzyszą im silne, negatywne emocje i stres. Dlatego często wydaje im się, że jedynym wyjściem jest skrócenie cierpienia poprzez odebranie sobie życia.
Myśli samobójcze są także jednym z objawów schorzeń psychicznych: depresji, zaburzeń osobowości, choroby afektywnej dwubiegunowej, schizofrenii, psychoz, nerwic oraz zaburzeń odżywiania. Ich pojawienie się często ma również związek z:
- autoagresją;
- byciem ofiarą przemocy, zastraszania, gwałtu;
- dorastaniem w rodzinie dysfunkcyjnej;
- nadużywaniem lub uzależnieniem od alkoholu i substancji psychoaktywnych.
Więcej:
- Czy mój partner ma depresję?
- Czy to zwykły smutek? Czy to depresja? Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę
- Justyna Nagłowska o walce z depresją - "Wstałam z kolan"
Myśli samobójcze a depresja
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia depresja stanowi obecnie czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie. Choroba charakteryzuje się m.in. przewlekłymi zaburzeniami nastroju, płaczliwością, brakiem energii, zaburzeniami snu i apetytu, poczuciem winy i negatywną oceną samego siebie. Następstwem wymienionych objawów jest zniechęcenie do życia, co prowadzi do pojawienia się myśli samobójcze . Stwierdza się je u ponad połowy chorych na depresję. Są najważniejszym problemem klinicznym w przebiegu depresji oraz innych zaburzeń związanych z obniżeniem nastroju i negatywnymi myślami podważającymi sens istnienia, ponieważ zwykle prowadzą do prób samobójczych.
Myśli samobójcze w przebiegu zaburzeń psychicznych
Myśli samobójcze pojawiają się u ⅓ osób z rozpoznanymi zaburzeniami psychicznymi. Są związane z występowaniem lęków, psychoz, omamów, urojeń lub natrętnych myśli (dotyczących poczucia winy lub katastrof), które mają utrwalony charakter i są mało podatne na stosowanie leczenie. Z tego powodu większość chorych uważa, że jedynym sposobem na uwolnienie się od uciążliwych objawów jest samobójstwo.
Osoby, które są uzależnione od środków psychoaktywnych lub alkoholu także są podatne na występowanie myśli samobójczych i podejmowanie prób odebrania sobie życia. Największe zagrożenie pojawia się w momencie wytrzeźwienia, kiedy chory zaczyna odczuwać wstyd, poczucie winy, nienawiść do samego siebie lub silny fizyczny ból, będący jednym z objawów zespołu abstynencyjnego. Długotrwałe nadużywanie różnego rodzaju substancji prowadzi do zaburzeń lękowych, psychozy lub przewlekłego obniżenia nastroju, co również skutkuje brakiem chęci do życia i pojawieniem się myśli o samobójstwie.
Myśli samobójcze a samobójstwo
Nie wszystkie myśli samobójcze prowadzą do podjęcia próby samobójczej, jednak wszystkie stanowią ryzyko, dlatego powinny być potraktowane poważnie i skonsultowane ze specjalistą. Chęć odebrania sobie życia - jeśli trwa długo - pogłębia się i utrwala, co zwiększa ryzyko targnięcia się na swoje życie. Według fińskich badań prawie 25% osób zgłaszało myśli samobójcze przed popełnieniem samobójstwa.
Ważna jest także obserwacja osoby chorej, ponieważ nie wszyscy, którzy zmagają się z myślami samobójczymi, informują o tym swoje najbliższe otoczenie. Sygnałem alarmującym powinno być zauważenie u bliskiej osoby następujących zachowań:
- długo utrzymujące się obniżenie nastroju;
- samookaleczanie się;
- świadome narażanie się na niebezpieczeństwo;
- rozdawanie swoich rzeczy;
- finalizowanie różnych spraw;
- wygłaszanie myśli negujących sens istnienia;
- przygotowywanie się do popełnienia samobójstwa: gromadzenie leków lub ostrych narzędzi.
Więcej:
- Jak walczyć z bezsennością?
- Jak opanować stres?
- Walka z uzależnieniami. Czy drogie ośrodki naprawdę pomagają?
Myśli samobójcze - jak pomóc sobie i innym?
Jeżeli znajdujesz się w trudnej sytuacji życiowej, z którą nie potrafisz sobie poradzić i zmagasz się z występowaniem myśli samobójczych, powinieneś porozmawiać z zaufaną osobą. Skorzystaj z telefonu zaufania (116 111 lub 800 702 222) lub portalu internetowego, na którym również jest udzielane wsparcie osobom znajdującym się w kryzysie. Pomoc możesz uzyskać także:
- na szpitalnym oddziale ratunkowym;
- na pogotowiu ratunkowym (999);
- w szkole;
- w całodobowym ośrodku pomocy społecznej;
- w poradni zdrowia psychicznego.
Przede wszystkim nie wstydź się tego, co czujesz i myślisz, ponieważ każdy zmagał się kiedyś z problemem, z którym trudno było sobie poradzić.
Jeżeli podejrzewasz bliską osobę o myśli samobójcze, zapytaj ją o to, porozmawiaj z nią szczerze i okaż swoje wsparcie. Możesz zaprowadzić ją do psychologa lub szpitala, gdzie otrzyma specjalistyczną pomoc lub zadzwonić na jeden z telefonów zaufania, gdzie otrzymasz instrukcje dotyczące tego, jak się zachować.
Zobacz film: Nastoletni samobójcy
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: martin-dmGetty Images