Szczepionka przeciw tężcowi – dawkowanie i skuteczność

dziecko na szczepieniu
Szczepionka przeciwko tężcowi - kiedy się ją podaje?
Źródło: Peter Cade/Getty Images
Szczepionka przeciw tężcowi to obowiązkowe szczepienie, którym objęte jest każde dziecko. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku wystąpienia rany grożącej zakażeniem po okresie 10 lat od szczepienia, koniecznie jest podanie dawki przypominającej.

Szczepionka przeciwtężcowa podawana jest zarówno dzieciom, jak i osobom dorosłym. Szczepienie wykonuje się nawet kobietom w ciąży, gdy zachodzi ryzyko, że poród będzie się odbywał w niehigienicznych warunkach. U dorosłych najczęściej podaje się ją przy zranieniu i zanieczyszczeniu rany ziemią.

Choroby gwiazd

Monika Miller szczerze o swojej chorobie
Monika Miller szczerze o swojej chorobie
Agata Młynarska o chorobach, z którymi się zmaga
Agata Młynarska o chorobach, z którymi się zmaga
Dorota Wellman spełnia marzenie
Dorota Wellman spełnia marzenie

Szczepionka przeciw tężcowi

Szczepionka przeciwtężcowa nasila odporność na przetrwalniki laseczek tężca. Po jej podaniu organizm wytwarza przeciwciała i tworzy mechanizm pamięci immunologicznej. Szczepionka wstrzykiwana jest podskórnie (absolutnie nie wolno jej podać dożylnie). Najlepiej podawać ją mięsień naramienny lub przednio-boczną część uda. Jej głównym składnikiem jest toksoid tężcowy (T).

W Polsce szczepienie jest obowiązkowe dla dzieci i młodzieży do lat 19. Zaleca się je osobom z niedoborami immunologicznymi, poddanym promieniowaniu radioaktywnemu, leczonym hormonami kory nadnerczy i cytostatykami.

Należy je stosować w ramach profilaktyki czynno-biernej przy ranach zanieczyszczonych ziemią. Szczepionka przeciw tężcowi to także forma ochrony nieszczepionych wcześniej ciężarnych kobiet obawiających się niehigienicznych warunków porodu.

Formy szczepienia:

  • szczepionka skojarzona przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP/DTaP) lub szczepionka DT (przeciw błonicy i tężcowi);
    • szczepionka monowalentna T (przeciw tężcowi).

      Dlaczego szczepionka przeciwko tężcowi jest tak potrzeba?

      Szczepionka przeciwtężcowa nie przez przypadek jest jednym z obowiązkowych szczepień w Polsce. Tężec to niebezpieczna choroba wywoływana przez neurotoksynę produkowaną przez bakterie tężca. Zarodniki tężca uszkadzają układ nerwowy. Nieleczona choroba może prowadzić do zgonu, a hospitalizacja nie gwarantuje wyleczenia. Tężec jest szczególnie groźny dla noworodków. Umieralność w tym wieku wynosi prawie 80 proc. W wielu krajach jest to jedna z najniebezpieczniejszych chorób. W 2008 roku zmarło na niego ok. 50 tys. noworodków. Dzięki obowiązkowym szczepieniom przeciw tężcowi w wielu krajach zachorowalność zdecydowanie zmalała.

      Kalendarz szczepienia przeciw tężcowi

      Szczepienie przeciw tężcowi, zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych, powinno zostać podane w 4 dawkach szczepionki DTP w 2., 3.-4., 5. i 16.-18. miesiącu życia. Dawki przypominające powinny zostać podane dziecku w 6. roku życia (szczepionka DTaP) oraz 14. roku życia (szczepionka DT lub DTaP).

      Szczepionka przeciw tężcowi – skutki uboczne

      Powikłania po szczepionce przeciw tężcowi występują rzadko. Zdarza się, że szczepionka przeciw tężcowi boli, wywołuje zaczerwienienie lub obrzęk. Są to typowe objawy niepożądanego odczynu poszczepiennego, które powinny dość szybko ustąpić. Zarówno ból, jak i zaczerwienienie po szczepieniu przeciw tężcowi nie powinny utrzymywać się dłużej niż kilka dni. Natomiast ważne jest, aby podanie szczepionki zostało poprzedzone dokładnym wywiadem i badaniem lekarskim. Ponadto osoba szczepiona powinna zostać pod obserwacją lekarza jeszcze przez 30 minut po podaniu szczepionki. Przez 2-3 dni po podaniu szczepionki przeciw tężcowi powinno się zrezygnować ze spożywania alkoholu.

      Szczepionka przeciw tężcowi – skutki uboczne u dorosłych (możliwe):

      • objawy nadwrażliwości układu pokarmowego;
        • zaburzenia krwi i układu chłonnego (trombocytopenia);
          • zaburzenia nerek i dróg moczowych (możliwa niewydolność nerek);
            • zaburzenia OUN (ośrodkowego układu nerwowego);
              • podskórne guzki, czyli ziarniniaki (ew. aseptyczne ropnie).

                Jak długo działa szczepionka przeciw tężcowi?

                Koniecznie należy wykonać szczepienie przeciw tężcowi po zranieniu, jeśli od momentu ostatniego szczepienia upłynęło więcej niż 10 lat lub nie ma pewności co do tego, kiedy było ono wykonywane. W takiej sytuacji stosuje się profilaktykę czynno-bierną. Pacjentowi podaje się dawkę szczepionki, a po 30 minutach surowicę przeciwtężcową. Jeśli zranienie wystąpiło w okresie 5-10 lat od szczepienia, powinno się zastosować dawkę przypominającą, ale gdy od ostatniego szczepienia nie minęło 5 lat, można zrezygnować z dawki przypominającej. Jak długo ważne jest szczepienie przeciw tężcowi?

                • okres absolutnego bezpieczeństwa wynosi 5 lat;
                  • okres wymagający jedynie podania dawki przypominającej to 5-10 lat.

                    Kiedy nie powinno się podawać szczepionki przeciw tężcowi?

                    Szczepionka przeciwtężcowa jest skuteczną formą ochrony przeciwko zachorowaniu na tężec, warto jednak pamiętać, że istnieją przeciwwskazania do jej podawania. Należą do nich:

                    • nadwrażliwość na substancję czynną lub na którykolwiek z pozostałych składników preparatu;
                      • trombocytopenia lub objawy neurologiczne występujące po poprzednim podaniu szczepionki;
                        • choroby przewlekłe w okresie zaostrzenia;
                          • ostre stany chorobowe przebiegające z gorączką;
                            • inna infekcja w okresie inkubacji.

                              Zobacz także:

                              Autor: Adrian Adamczyk

                              Źródło zdjęcia głównego: Peter Cade/Getty Images

                              podziel się:

                              Pozostałe wiadomości

                              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                              Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

                              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                              Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                              Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

                              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                              Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                              Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                              Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

                              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                              Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                              Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                              Materiał promocyjny

                              Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                              Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

                              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                              Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                              "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                              Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                              Materiał promocyjny

                              Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                              Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

                              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                              Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                              Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                              Materiał promocyjny

                              10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                              Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                              Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                              Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                              Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                              Materiał promocyjny

                              Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                              Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                              Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                              Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                              "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                              Materiał promocyjny

                              Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                              Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                              Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                              Materiał promocyjny

                              Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                              Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                              Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                              Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                              Materiał promocyjny

                              Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                              "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                              Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                              "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                              Materiał promocyjny

                              Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                              Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                              Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                              Materiał promocyjny

                              Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                              Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                              Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                              To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                              Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                              Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                              Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                              Materiał promocyjny

                              E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                              Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                              Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                              Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                              Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                              9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                              Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                              Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                              #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                              Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                              Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                              Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                              Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"