Wady serca można zasadniczo podzielić na wrodzone oraz nabyte, przy czym te drugie często są następstwem innych chorób. Istnieje również podział na wady sinicze i niesinicze. Jak je rozpoznać i co powinno nas zaniepokoić?
Chore dzieci
Wady serca płodu – przyczyny
Wady serca nie są łatwe do rozpoznania nie tylko w przypadku płodu, lecz także u niemowląt. Kobiety w ciąży powinny szczególnie na siebie uważać i nie dopuszczać do sytuacji, które mogą stanowić zagrożenie dla serca ich nienarodzonego jeszcze dziecka. Serce kształtuje się pomiędzy 3. a 8. tygodniem rozwoju płodu, a przyczyną jego wad mogą być różnego typu infekcje (nawet przeziębienie), choroby wirusowe (szczególnie różyczka), a nawet niewłaściwa dieta (np. obfitująca w wysokoprzetworzone produkty). Czynnikiem zwiększającym ryzyko jest również cukrzyca. Do powstania wad serca u płodu przyczynia się także stosowanie w czasie ciąży używek, w tym alkoholu i papierosów – dlatego należy z nich bezwzględnie zrezygnować. Niebezpieczne może być także przyjmowanie niektórych leków, np. kortykosteroidów. Niestety, nawet przy szczególnej trosce o zdrowie swoje i dziecka, czasem nie da się uniknąć problemów, gdyż wady serca mogą także pojawić się z przyczyn genetycznych.
Wady serca u dzieci – objawy
Wiele wad serca rozwija się jeszcze w życiu płodowym. Jednak poza wrodzonymi wadami serca u dzieci mogą wystąpić także nabyte, które mogą wystąpić na skutek przebytych chorób, np. bakteryjnego zapalenia wsierdzia lub choroby reumatycznej. Stosuje się również inne podziały, w tym na wady serca przewodozależne (związane z drożnością tętnic, które łączą krążenie systemowe z płucnym), a także niezależne od niego. Wśród tych pierwszych najczęściej spotyka się tzw. zespół Fallota, nazywany też tetralogią Fallota, na który składa się kilka nieprawidłowości w anatomii serca – przemieszczenie aorty w prawą stronę, przerost prawej komory serca i zwężenie drogi odpływu z niej, a także ubytek przegrody międzykomorowej. Wady serca można także podzielić na sinicze i niesinicze. Sinicze wady serca u dzieci dają bardzo charakterystyczne objawy w postaci zasinienia błon śluzowych jamy ustnej oraz czerwieni wargowej, spojówek, a niekiedy również skóry. Niesinicze najczęściej są trudne do rozpoznania. Niepokojącymi objawami mogą być duszności, wyraźne przyspieszenie oddechu oraz bicie serca, a także trudności w karmieniu dziecka. Zaalarmować powinny nieprawidłowości w przybieraniu dziecka na wadze. Niepokojącym objawem mogą być także szmery w okolicy serca, jednak nie muszą one oznaczać jego wady – czasem problem ten ustępuje wraz z rozwojem dziecka. Nieprawidłowości w budowie mięśnia sercowego często wymagają interwencji chirurga. Na szczęście kardiologia rozwinęła się na tyle, że kardiochirurdzy są w stanie zoperować również wady serca u dzieci.
Jakie są najczęstsze wady serca u dorosłych?
Obecnie wrodzone wady serca zazwyczaj diagnozowane są już u dzieci. Jednak te mniej poważne czasem wykrywa się dopiero u młodych dorosłych. W starszym wieku znacznie częściej zdarzają się te nabyte, powstałe w wyniku chorób lub niezdrowego trybu życia, zwłaszcza nadmiaru używek. Do najczęstszych bezpośrednich przyczyn powstawania nabytych wad serca można zaliczyć jego niedokrwienie, stany zapalne lub uszkodzenie jego zastawek. Niepokojącym sygnałem powinny być duszności po wysiłku, które z czasem mogą się nasilać. Dlatego przy dostrzeżeniu szybszej męczliwości oraz problemów z oddychaniem po czynnościach, które do tej pory nie sprawiały kłopotu, należy bezzwłocznie udać się do kardiologa. Alarmujące powinno być też kołatanie serca, a nawet przewlekła chrypka bądź kaszel, które mogą wynikać z powiększenia lewego przedsionka serca, uciskającego na nerw krtaniowy wsteczny.
Kolejnym poważnym objawem wad serca jest plucie krwią, wynikające z przekrwienia tego organu oraz kłujący ból za mostkiem, który często zwiastuje bardziej zaawansowany etap choroby. Nieleczona wada serca może prowadzić do powikłań, takich jak migotanie przedsionków czy zwiększona podatność na infekcje.
Wystąpienie powyższych objawów zawsze należy skonsultować z kardiologiem. Choremu najczęściej zaleca się ograniczenie wysiłku fizycznego w zakresie zależnym od stopnia zaawansowania wady. Zazwyczaj leczeniu podlegają problemy z układem krążenia, w tym jego niewydolność i zaburzenia rytmu pracy serca, co ma pomóc w zatrzymaniu lub spowolnieniu rozwoju objawów. Niekiedy osoba z wadą serca musi również poddać się operacji.
Objawy wad serca nie zawsze są charakterystyczne, a problemy z ich rozpoznaniem mogą zagrażać pacjentom w każdym wieku. Dlatego tak ważne są regularne badania i nielekceważenie kłopotów ze zdrowiem, nawet tych, które na pierwszy rzut oka nie wydają się szczególnie poważne.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Nadużywanie i niewłaściwe przyjmowanie antybiotyków. Czym to grozi?
- Czy szczepionka przeciwko COVID-19 może wspomóc w leczeniu raka? Badacze mają ciekawe ustalenia
- Miał raka piersi. "Myślałem, że to zmiana skórna. Guz miał wielkość główki szpilki"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: artpartner-images/Getty Images