Czym jest sedacja? Rodzaje i zastosowanie tej metody

zabieg operacyjny
Co to jest sedacja?
Źródło: Shannon Fagan/Getty Images
Sedacja przez większość lekarzy uważana jest za bezpieczną formę uspokajania i wyciszania pacjenta, dzięki zastosowaniu odpowiednich środków farmakologicznych obniżających aktywność ośrodkowego układu nerwowego. Wykorzystuje się ją przy krótkotrwałych i nieskomplikowanych zabiegach. Znajduje ona zastosowanie przy niektórych zabiegach stomatologicznych, ortopedycznych, a nawet kosmetycznych.

Sedacja sprawdza się w przypadku prostych zabiegów chirurgicznych, stomatologicznych lub dermatologicznych. To także cenny środek uspokajający w przypadku zabiegów wykonywanych u dzieci.

Choroby gwiazd

Monika Miller szczerze o swojej chorobie
Monika Miller szczerze o swojej chorobie
Monika Miller szczerze o swojej chorobie
Agata Młynarska o chorobach, z którymi się zmaga
Agata Młynarska o chorobach, z którymi się zmaga
Dorota Wellman spełnia marzenie
Dorota Wellman spełnia marzenie

Sedacja – co to za metoda?

Sedacja to proces medyczny wykorzystywany w przygotowaniu pacjenta do nieskomplikowanych zabiegów chirurgicznych oraz badań mogących wywoływać dyskomfort lub ból. Polega ona na zastosowaniu środków farmakologicznych, które wpływają na obniżenie aktywności OUN. W efekcie, po podaniu środków, doprowadza się do częściowej dezaktywacji świadomości pacjenta. Jest on nieco senny, wyciszony.

Efektem sedacji jest również redukcja stresu i napięcia mięśniowego. Z tego też powodu sedacja sprawdza się w przypadku procesów diagnostycznych wymagających rozluźnienia, które – z różnych względów – wzbudzają u pacjentów ogromny stres.

Zabiegi i badanie w sedacji

Sedacja to rozwiązanie, które znajduje zastosowanie w wielu zabiegach i badaniach diagnostycznych. Badanie w sedacji wykonuje się przede wszystkim wtedy, gdy formuła diagnostyki wywołuje u pacjenta ból albo dyskomfort. Korzysta się z niej również w przypadku, gdy dla badania ważne jest rozluźnienie napięcia mięśniowego.

Co to jest sedacja, wie właściwie każdy pacjent, który przechodził krótkotrwały i nieskomplikowany zabieg stomatologiczny, dermatologiczny lub chirurgiczny. Po sedację sięga się przy nastawianiu kości, zabiegach ortopedycznych, a nawet poważniejszych zabiegach kosmetycznych. Doskonale sprawdza się ona w przypadku dzieci, których uspokojenie przed badaniem ma kluczowe znaczenie dla powodzenia zabiegu.

Sięga się po nią także w sytuacjach, kiedy pacjent powinien być spokojny. Sedacja stanowi cenną alternatywę dla narkozy w sytuacjach, gdy długość zabiegu nie wymaga całkowitego uśpienia pacjenta, a jedynie dezaktywację części jego świadomości. Sedacja jest przede wszystkim mniej obciążająca dla organizmu pacjenta niż tradycyjna narkoza.

Co to jest sedacja płytka, umiarkowana, głęboka?

Sedacja to forma krótkotrwałej, niepełnej narkozy pacjenta. Dzieli się ją na:

  • sedację płytką – pacjent jest przytomny przez cały czas trwania zabiegu lub badania, osłabione zostaje jedynie odbieranie bodźców z otoczenia; wykorzystuje się ją do mało inwazyjnych zabiegów;
  • sedację umiarkowaną – pacjent z reguły zapada w płytki sen, ale nie traci w pełni świadomości, dzięki czemu jest w stanie reagować na pytania i polecenia lekarza;
  • sedację głęboką – najbardziej zbliżoną do znieczulenia ogólnego; pacjent zapada w płytki sen, osłabione zostaje jego reagowanie na bodźce zewnętrzne.

Podziałowi sedacji ze względu na "moc" znieczulenia towarzyszy rozróżnienie typów sedacji ze względu na metodę jej podawania. Wyróżnia się:

  • sedację doustną;
  • sedację domięśniową;
  • sedację dożylną;
  • sedację doodbytniczą;
  • sedację wziewną.

Z tej ostatniej korzysta się jedynie w przypadku zabiegów stomatologicznych.

Co to jest sedacja i jakie mogą wystąpić po niej powikłania?

Sedacja jest bezpieczną formą dezaktywowania części świadomości pacjenta poprzez osłabienie aktywności OUN. Możliwe powikłania po podaniu sedacji to:

  • niedociśnienie;
  • bezdech;
  • niedrożność dróg oddechowych;
  • cofanie się treści pokarmowej w górę układu;
  • przedostanie się treści pokarmowej do tchawicy.

Jak przeprowadza się sedację?

Sedację, ze względu na ryzyko cofania się treści pokarmowej, przeprowadza się na czczo (6 godzin bez posiłku). Na 2 godziny przed zabiegiem nie powinno się już przyjmować płynów. Najczęściej wykorzystywana jest sedacja dożylna, umożliwiająca precyzyjne kontrolowanie jej głębokości. W sedacji dożylnej wykorzystuje się m.in. midanium i propofol. Sedacja wziewna bazuje na mieszaninie tlenu i podtlenku azotu.

Sedację podaje anestezjolog po przeprowadzeniu wcześniejszego wywiadu z pacjentem. Dawka sedacji, podobnie jak w przypadku narkozy, musi zostać dostosowana do wieku pacjenta, stanu jego zdrowia, masy ciała, specyfiki zabiegu, a także czasu, jaki potrzebny jest na jego wykonywania.

Zarówno zabieg, jak i badanie w sedacji nie musi odbywać się na sali operacyjnej, ale konieczne jest, aby w pomieszczeniu znajdowały się przyrządy medyczne, umożliwiające interwencję w przypadku zaburzeń oddychania.

Zobacz także:

podziel się:

Pozostałe wiadomości